ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢႄမေႇရိၵၼ်ႇ ပႃႊရၵ်ႉဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊ တၵ်းလႆႈၸီႉၸမ်ႈတွင်ႈထၢမ်ထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး

ဝၼ်းထိ 13 /11/ 2014

ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢႄမေႇရိၵၼ်ႇ ပႃႊရၵ်ႉဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊ တၵ်းလႆႈၸီႉၸမ်ႈတွင်ႈထၢမ်ထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၵွပ်ႈသင်တိုၵ်ႉပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆ းၽွင်းယၢမ်းၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်

ၽွင်းမိူဝ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးႁၼ်ထိုင်ဝႃႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2014 မႃးၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈလူလၢႆပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းလႄႈတိုၼ်းဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်းၵၼ်တင်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႁိၵ်ႈႁွင်ႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယူႇ။

ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈမႆႈၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၼႆႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄပႃႈၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ်ၸွမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇမိူဝ်ႈၽွင်းႁူပ်ႉၵၼ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၵၢၼ်ပိုတ်ႇသိုၵ်းလႄႈတႄႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းပိူဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းႁဝ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈဝွတ်ႈဝၢႆးၼၼ်ႉယူႇ။

တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2014 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၽိူမ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ပိူဝ်ႈတႃႇပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလႄႈႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵေးသီးလႄႈမိူင်းသူႈ၊ၸိူဝ်းပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယူႇ။ပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ၶိုၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈၼႂ်းပီ 2012။ၽွင်းမိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းပႃးၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ်ယႂ်ႇလူင်မိူၼ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၸႅတ်ႊလႄႈႁိူဝ်းမိၼ်မႅင်းမီႈသေပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းတေႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး၊ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၶဝ်ႈၸူးထိုင်ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း၊ပေႃႉထုပ်ႉၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းလႄႈႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးသေပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁႃသေႃႉႁူမ်ႈတီႈလွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉယူႇ။ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 300 ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းၵျွင်းဝၢၼ်ႈဝၢပ်ႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်းမီး 4 လိူၼ်ပၢႆ၊ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈဝၢႆႇသၢႆႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵွပ်ႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉယူႇဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵၢၼ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႆႉၵေႃႈတိုၼ်းႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီဝႃႈပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇႁုပ်ႈယိုတ်းၵုမ်းၵမ်လႄႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီးၶူဝ်းၶွင်တိုၼ်းႁႄႈသၽႃႇဝလိူင်ႇမၢၵ်ႈၵိုၼ်းၼမ်၊ၸိူဝ်းပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၶၢႆပၼ်တီႈၵူၼ်းမႃးလူင်းတိုၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၵူၼ်းလူင်းတိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇပႂ်ႉတေႃႇထို်ပေႃးမီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉလႄႈၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈသူႇၸူးလွၵ်းပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႈသေပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈမႃးလူင်းတိုၼ်းၼႂ်းမိူင်း။

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼႆႉတိုၼ်းတင်ႈၸႂ်ၶႂ်ႈယႃႉၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်သေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈလိူင်းတေႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ယူႇ၊ၵွပ်ႈဝႃႈတူင်ႇဝူင်းၸၢဝ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉတဵတ်ႇယဵၼ်ဝႆႉလႄႈမိူၼ်ထႅမ်ႁႅင်းဢီးပၼ်ၶဝ်ၼႆႉ။ၵွပ်ႈၼၼ်ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၽွင်းမိူဝ်ႈၽွမ်ၸိုင်ႈဢူဝ်ႊပႃႊမႃႊႁူပ်ႉၸွမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈတဵင်ႈၸဵင်ႇၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉသေၶႂ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈပိုတ်ႇၽိူၺ်ၼႄၵူၼ်းလူင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉလႄႈမိပ်ႇဢီးပၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈပႃႈတႂ်ႈၼႆႉပိူဝ်ႈတႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

  • သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈၼႂ်းၼႃႈတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႃးလွင်ႈၶႂၢၵ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းသေထွၼ်တပ်ႉၶဝ်ဢိၵ်ႇပႃးႁႂ်ႈထွၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼႆႉၵမ်းလဵဝ်။
  • သိုၵ်းမၢၼ်းတၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။
  • လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတၵ်းလႆႈတႄႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၸွမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း/လၵ်းမိူင်းသေၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႈၻရႄႈလႄႈၻီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။
  • တၵ်းလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈယႃႉၶူဝ်းၶွင်တိုၼ်းႁႄႈသၽႃႇဝလႄႈလွင်ႈပူၵ်းပွင်ယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတီႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃသုၵ်ႉယုင်ႈတေႃႇပေႃးမီးလွင်ႈၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းသေလႅၵ်ႈလၢႆႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈႁပ်ႉႁွင်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။

လွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊၶဝ်ဢဝ်ၸိုဝ်ႈဢူးဢွင်ႇတွင်းၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းသၢႆမၢႆသဵၼ်ႈလမ်ယွၼ်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းမၼ်းလႆႈၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈလႄႈၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းယူႇ။

ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမႄႊရိၵၼ်ႊသိုပ်ႇမိပ်ႇဢီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈထႅင်ႈႁူမ်ႈပႃးလွင်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းတၢင်းၽၢႆႇသိုၵ်းတေႃႇသိုၵ်းသွင်မိူင်း။တီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဢၼ်သုၵ်ႉယုင်ႈဝႆႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမႄႊရိၵၼ်ႊလႄႈသင်၊ၸုမ်းၸဝ်ႈငိုၼ်းတိုၼ်းမိူင်းဢမႄႊရိၵၼ်ႊလႄႈသင်ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းယႂ်ႇလူင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉမီးပၼ်ႁႃၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လိုၼ်းသုတ်းၼင်ႇႁိုဝ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈတေပေ်မိူင်းၽႅတ်ႊၻရႄႊၸႅတ်ႈၸၢင်ႇၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမႄႊရိၵၼ်ႊပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈသၢင်ႈမီးၼမ်ႉတွၼ်းၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်သေႁႂ်ႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်သဵင်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းတုၵ်းယွၼ်းၼၼ်ႉသေၵမ်း။

တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၸိူဝ်းႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်မီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ-

  1. ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး
  2. ၵဝ်ႉငဝ်ႈပူၵ်းပွင်ၸိုင်ႈတႆး
  3. ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး
  4. ၸုမ်းသၽႃႇဝသိင်ႇသႅတ်ႉလွမ်ႉတႆး
  5. ၵေႃတႆး
  6. ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၵူၼ်ႈၼုမ်ႇတႆး
  7. ၸုမ်းသိုဝ်ႇႁႅင်းၼုမ်ႇ
  8. ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (ၸိုင်ႈထႆး)
  9. ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း
  10. ၵေႃႈလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး
  11. ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ
  12. ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ်ႁႅင်းၵၢၼ်

 

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ