ၶမ်မိူင်းငရၢႆး

ၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈၶႄႇၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း၊တဵၵ်းတဵင်ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈလႄႈ ၶႃၸႂ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်ႈတႄႇဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း

Download report: English Chinese Thai Burmese Shan

ႁူဝ်ႁုပ်ႈ

ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉလႆႈဢိင်ဢဝ်ၼိူဝ်လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်တူဝ်ထူပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၢင်းယိင်းသၢမ်ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ၸိူဝ်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ ၼမ်ႉမိုဝ်းၸုမ်းၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းလႄႈၵၢၼ်ထႆႇႁၢင်ႈပွႆႇပူၺ်(ဢမ်ႇၼုင်ႈၶူဝ်းလဵင်းထႆႇ)ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်းဝ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။

တွၼ်ႈတူဝ်ထူပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းလိူၼ်ၾႄႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ 2021 သေ ၼႂ်းၵၢၼ်တွင်ႈထၢမ်သီႇလွင်ႈၼၼ်ႉလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းႁၼ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈတၢင်းပၢႆးပၺ်ၺႃႇလႄႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းသၢမ်ၵေႃႉလႄႈၽူႈၸွႆႈလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ CDM ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁႃၵၢၼ်သေလႆႈဢဝ် ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵႂႃႇၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၶၢႆၶဝ်ႈပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ်ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်း လႄႈမိူင်းပွၵ်ႉဢၼ်ယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းဝ UWSA ၽွင်းငမ်း၊ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈၺႃးတဵၵ်းတဵင်လွၵ်ႇ ဢဝ်ၵူၼ်းတၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ လႆႈထုၵ်ႇၶၢႆတူဝ် ပၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၶႄႇယဝ်ႉ လႆႈထၢႆႇငဝ်းတူင်ႉပွႆႇပူၺ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၽွင်းၶဝ်တုမ်ႉတွပ်ႇသၢၼ်ၶတ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉ လႆႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလႄႈၶႃၸႂ်သေ ၼၢင်းယိင်းတႄႉၺႃးတဵၵ်းပူၼ်ႉ ပႅၼ်တၢင်းၵႃမ။

ၼႂ်းၵေႃႉဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈလႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၺ်းဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆသေ လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းႁူင်း ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ မိူင်းလူင်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉၶႆႈၼႄလွင်ႈၼွင်ႉယိင်းမၼ်း ၵေႃႉဢၼ်မၼ်းၼၢင်း ႁွင်ႉမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်း ဝႅၼ်တူၵ်းတိုၵ်းသုင်သေၶႃႈတူဝ်တၢႆႁင်းၵူၺ်း ဝၢႆးမၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ လၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၼႆသေ ပေႃႈလဵင်ႉ/ၸဝ်ႈၼၢႆးမၼ်းၼၢင်း တင်းၵူၼ်းၶႄႇထႅင်ႈလၢႆလၢႆ ၵေႃႉႁူမ်ႈ ၵၼ် ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇႁႃငိုၼ်းမႃးသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း။

ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆယဝ်ႉၼၼ်ႉ ပေႃးၶႂ်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းတေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ 30,000 ယူၼ်ႊ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉယွၼ်ႉပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢဝ်ငိုၼ်းမႃးပၼ်လႄႈလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ သွင်ၵေႃႉသမ်ႉလႆႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယွၼ်ႉပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးၶၢႆႉၵႂႃႇ ထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈယွၼ်ႉႁႃတၢင်းတေပၢႆႈ။ ၵူၼ်း  ၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆၵိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈလွင်ႈတြႃးၽဵင်ႇပဵင်းသင်။

ၼႂ်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈတွင်ႈထၢမ်ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်မႃးၼႆႉ မီးၶေႃႈမုၼ်းလၵ်းထၢၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းဝႃႈ လွင်ႈၵူၼ်း ၶႄႇ ဢၼ် ႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၶဝ်လႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၶိုင်လွၵ်ႇလႅၼ်ႁဵတ်း။ ၼႂ်းသွင်လွင်ႈ ၼႂ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈၽွင်းပီႈၼွင်ႉ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၶၢႆၵိၼ်ၶဝ် ၵပ်းသၢၼ် တင်းၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈဝ လုမ်းလႃႈသဵဝ်ႈတႃႇၸွႆႈထႅမ် ယွၼ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇဝႆႉဢွၼ်တၢင်း လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း ၶဝ်တၼ်း ပၢႆႈလွတ်ႈသေ ဢဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၶၢႆၵိၼ်ၼၼ်ႉၶၢႆႉၵႂႃႇထႅင်ႈ တၢင်ႇတီႈ ဢွၼ်တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း။ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼၼ်ႉတိုၼ်းဝႃႈပိုတ်ႇသေ ဢဝ်ၵူၼ်း ဢၼ်သႂ်ႇသိူဝ်ႈတုၺ်ႇၵၼ် ဢၼ်မိူၼ်မိၵ်ႈ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတမ်းဝႆႉ ပၼ် ၼၼ်ႉမႃးပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။

ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄ လွင်ႈ လႆႈၸႂ်ႉၼႅင်ႈသၢႆၼႅတ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်၊ ပဵၼ်သၢႆၼႅင်ႈသၢႆ ၼႅတ်ႇဢၼ်လဵဝ် ဢၼ်မီး ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းဝ ၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႄႈယင်းမီးၵႂၢမ်း ထၢမ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၵွပ်ႈသင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉ လၵ်ႉလွမ် ၸွမ်းတူၺ်းပိူၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႉၼႅင်ႈသၢႆ ၼႅတ်ႇ မၼ်းသေ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပႅတ်ႈၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၶွင်မၼ်းၼၼ်ႉ။

ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈဝ ၵိုတ်းပႅတ်ႈ လွင်ႈၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵုမ်းၵမ်ၶဝ်သေ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ႁႂ်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ၸိူဝ်း  ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈထိုင်တၢင်းၼႂ်းၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ႁဵတ်းၽိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်လႄႈပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈ ၼႂ်း Mytel ၼၼ်ႉ ၵူတ်ႇ    ထတ်းပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼႅင်ႈၼႅတ်ႇ Mytel သေႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် ပိူၼ်ႈတၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉပႃး။

ဢွင်ႈတီႈပၢႆတၢင်း တႃႇလွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းလႄႈၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း

ပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ၵုမ်းၵမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ၵူၼ်းသီႇၵေႃႉၸိူဝ်းၺႃးပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းသေ ဢၼ်လႆႈတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉၼႂ်းပပ်ႉၼႆႉ ၺႃးၵူၼ်းၶႄႇၶဝ် ပႅတ်ႉလႅၼ်သေ ဢဝ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ၶဝ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်းလႄႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႃႈတီႈဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၸိုင်ႈတႆး ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းဝ UWSA ၵုမ်းၵမ်၊ သိုၵ်းဝ UWSA ၼႆႉၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1989။ ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃသေ မီးပလိၵ်ႊ/ႁၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းလႄႈ မီးလုမ်းတြႃးႁင်းၶေႃ။

ပၢင်သၢင်း (ဢမ်ႇၼၼ်ပၢင်ၶမ်း) ၼႆႉပဵၼ်ဝဵင်းလူင်သိုၵ်းဝ UWSA သေပိုၼ်ႉတီႈလႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်းၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉပဵၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းထိူၼ်ႇတီႈဢၼ်ၸုမ်း ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႊ မၢၼ်ႈ CPB၊ ဝဵင်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇတိုဝ်ႉတၢင်း/ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈ သိုၵ်းဝ UWSA ပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶႂၢၵ်ႈၼႃႈတီႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၽွင်းပီ 1990 ပၢႆ။ လွင်ႈ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပႃးၸွမ်းလွင်ႈႁဵတ်းႁူင်း လဵၼ်ႈ ၽၢႆႉ ဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပဵၼ်ပိူဝ်ႈႁပ်ႉႁွင်းၵူၼ်းလွင်းၸၢဝ်းၶႄႇမႃးလဵၼ်ႈတေႃႇလွင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လၢႆလၢႆပီပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉ မီးၵၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉမႃးပဵၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။

မိူင်းပွၵ်ႉတႄႉ ဢွၼ်တၢင်းယၢမ်ႈပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇဢွၼ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈႁႃလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ်သေ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပဵၼ်တႆးလႄႈလႃးႁူႇ၊ မိူင်းပွၵ်ႉၼႆႉ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇပၢင်သၢင်း၊ ႁၢင်ႇၵႆပၢင်သၢင်းမွၵ်ႈ 25 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ တင်ႈတႄႇပီ 2015 မႃး ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၶွင်ၶႄႇလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Jing Hua ၶွင်သိုၵ်းဝ UWSA လႆႈ ပဵၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈ မိူင်းပွၵ်ႉၵႂႃႇပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈ ဢၼ်မီး ပႃး တိုၵ်းယႂ်ႇသုင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ဢၼ်သူၼ်းႁူၺ်းၶွင်ၶွင်ႉသိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈမိူင်းပွၵ်ႉႁဵတ်းႁိုဝ်ပဵၼ် ပိုၼ်ႉတီႈပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမႃးၼိူဝ်တီႈလိၼ် “ႁၢမ်း၊ ႁူၵ်ႉ”ၼႆၼၼ်ႉယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈလိၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်သိုၵ်းဝ ၶဝ်တဵၵ်းႁုပ်ႈသိမ်းဢဝ်မႃးတႄႇသၢင်ႈဝဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵူၺ်း။

ပိုၼ်ႉတီႈၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ

ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢဝ်ၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃး ၸုမ်းၵူၼ်းပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်သေ လႆႈတႅပ်းတတ်းၶႃႈ တူဝ်တၢႆႁင်းၵူၺ်း တီႈၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ဝဵင်းလူင်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဢၼ်မီးပၢင်ၽၢႆႉ ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ဢွၼ်ႊလၢႆႊ။

ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၼႂ်းၵႄႈ ပၢင်ၽၢႆႉ ပႃႈတႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဢူၺ်းလီ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊ သီႊ မၢၼ်ႈ (MNDAA) ဢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ 1989 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2009 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းဢၼ်ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ (MNDAA) ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ တိုၵ်း MNDAA ဢၼ်ၽိူင်ႊၵျႃႊသိူင်ႊ ဢွၼ်ၼၼ်ႉတႅၵ်ႇသေ ၸုမ်းဢၼ်ႁူမ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းယွမ်းႁပ်ႉႁဵတ်းပဵၼ်တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် BGF ဢၼ် ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ် လိၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶိုၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၽွင်းငမ်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ။

လွင်ႈဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း- ၵၢၼ်ၶၢတ်ႇႁဵၼ်းလႄႈၵၢၼ်ႁၢမ်းၵၢၼ် ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း 2021

လွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းၼႂ်းႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်းတိုၼ်းလုၵ်ႉမႃးတီႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၼႃႈၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ဢၼ်ၺႃးတတ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉတိုၼ်းပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ။ “ၸႃႇ ပၢၼ်ႇ” (ပဵၼ်ၸိုဝ်ႈပွမ်ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ) ၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် ၵေႃႉဢၼ် ႁူမ်ႈ ၸွမ်းပၢင်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ဢမ်ႇယွမ်းၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႇဢၼ်ၶိုၼ်းပိုတ်ႇၶိုၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်း တဵၵ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသိုပ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၶိုၼ်းသေတႃႉ မၼ်းၼၢင်းႁႃၵၢၼ်တႅၼ်းတၢင်ၶဝ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းပႅတ်ႈ၊ ၵၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ပူၺ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ။

ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း။ ယွၼ်ႉ ဢမ်ႇ ၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵၼ်းပိူင်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းဢၼ်ယူႇပႃႈတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉသေလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇႁႃ ၵၢၼ် လၢၼ်ႉၾူၼ်ႊ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉလႆႈၵႃႈႁႅင်း/ငိုၼ်းလိူၼ်ဢႄႇလႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇ သိုပ်ႇ ႁႃၵၢၼ်မႂ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၺႃးပိူၼ်ႈတဵၵ်းႁႂ်ႈလွၵ်ႇႁႃၵၢၼ်တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼွႆႇၼွႆႇ ယၢမ်ႈပဵၼ်မေႃၵူၼ်းလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ် တီႈႁူင်းယႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း CDM သေႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ်ပႆတၢင်းၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽူႈၼႄၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းပၢႆႈၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈပီႈၼွင်ႉ မၼ်းၼၢင်းဢၼ် မီး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵမ်းၵမ်းလမ်းသွၵ်ႈ ႁႃတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ မၼ်းၼၢင်းၸင်ႇႁႃၵၢၼ်ၵႂႃႇပဵၼ်မေႃၸွႆႈလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ်ၼႂ်းလိၼ်ဝ တီႈဢၼ် မၼ်းၼၢင်းၺႃးလွၵ်ႇၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လွၵ်းလၢႆးဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း

ၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇလွၵ်ႇၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၼ်ႉၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၸႃႇပၢၼ်ႇ တွပ်ႇၸူးၵၢၼ်ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်ၼႂ်း WeChat တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵူၼ်းမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တွပ်ႇၸူးၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်ၼႂ်း Facebook တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းဢင်းၵိတ်းလႄႈမေႃၸႂ်ႉတိုဝ်းၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ ပိူဝ်ႈတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၵဵမ်ႊဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ တီႈပၢင်သၢင်း ၼိုင်ႈလိူၼ်တေလႆႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈထိုင်သွင်လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

ၼွႆႇၼွႆႇ သမ်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၵေႃႉဢၼ်မၼ်းၼၢင်းႁူႉၸၵ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁႃၵၢၼ်မေႃလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ်တီႈပၢင်သၢင်းပၼ် တီႈဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈမၼ်ၼၢင်းၸၢင်ႈ လႆႈ ငိုၼ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် 2,000 ယူၼ်ႊငိုၼ်းၶႄႇၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သူႇၸူးဢွင်ႈၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း

ၼႂ်းလိူင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းပိူၼ်ႈႁႂ်ႈ ၶဝ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၼႂ်းဝဵင်းဢၼ်မီးတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တီႈဢၼ် ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး/ၼၢႆးၼႃႈ) မႃးႁူပ်ႉသေ ဢဝ်ၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ပႃးတင်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆတၢင်ႇၵေႃႉ တေႃႇပေႃးထိုင် ဢွင်ႈတီႈပၢႆတၢင်းၶဝ်လႄႈ ၸိူဝ်းၶဝ်တင်းမူတ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ်။

ၸႃႇပၢၼ်ႇတႄႉ ပိူၼ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတၢင်းၵူတ်ႉၶၢႆ တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉႁူပ်ႉၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈဢၼ်လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈမႃး ၸိုဝ်ႈမၼ်းႁွင်ႉဝႃႈ ဢႃႊ သျႅၼ်ႊ ၵေႃႉဢၼ်ဢဝ်ၶဝ်ၶီႇလူတ်ႉ/ၵႃးသေ ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈဢၼ်ပိူၼ်ႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈ တင်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇမႃး ၼၼ်ႉၵႂႃႇဝႆႉၼႂ်းႁူင်းသဝ်းတီႈၼိုင်ႈ။ မၼ်း ၼၢင်း လႆႈၵႂႃႇၵူတ်ႇၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 သေလႆႈပႂ်ႉထႅင်ႈသၢမ်ဝူင်ႈလူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း ၵၢၼ် သင် ဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈတေလၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းမီးဢူဝ်းၵၢတ်ႇ/တိုဝ်ႉတၢင်းတေလႆႈၵၢၼ် လီတီႈပၢင်သၢင်း ၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢႃႊသျႅၼ်ႊ ဢဝ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈ တင်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈ သွင်ၵေႃႉၶီႇလူတ်ႉ/ၵႃးၵႂႃႇတီႈပၢင်သၢင်း တီႈဢၼ်ၶဝ်လႆႈယူႇဝႆႉၵႅပ်ႉၼိုင်ႈ ၼႃႈတေသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်း ပွၵ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ်လႆႈၵုမ်းၶင်တူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ထႅင်ႈတႃႇသွင်ဝူင်ႈ ၼႂ်းႁွင်ႈတီႈ လိုဝ်ႈ သဝ်းၼႃႈ ဢႃႊသျႅၼ်ႊ တေမႃးႁွင်ႉၸႃႇပၢၼ်ႇသေသိုပ်ႇမွပ်ႈဢၢပ်ႈပၼ် ၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၽိတ်း ထၢႆႇၼင်ပွႆႇပူၺ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။

ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တႄႉပိူၼ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၵႂႃႇႁူပ်ႉၼုၼုၵႃႈၼၼ်ႈ။ ၶဝ်လႆႈပႂ်ႉၵႃႈၼၼ်ႈတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသီႇဝၼ်း ၼႃႈတေႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇထႅင်ႈသီႇၵေႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈ မူင်ႇယႂႃႇ၊ မၵူၺ်းလႄႈ ဢီႊယႃႇဝတီႇမႃး။ ၸိူဝ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ၼႂ်းရူတ်ႉ/ၵႃး ဝႅၼ်ႊဢွၼ်ႇ ၽၢၼ်ႇတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေၵႂႃႇတၢင်းၵဵင်းတုင် ဝၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်းၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ ပွင်ႇၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ၊ တီႈဢၼ်ၶဝ်လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်တူဝ်ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၼႃႈပိူၼ်ႈတေ ဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်။

ၼွႆႇၼွႆႇ ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၼ်ႉဢၼ်ပိူၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႃၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈႁႂ်ႈ မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇပႂ်ႉတီႈၵဵင်းတုင်ႁင်းၵူၺ်း၊ တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁူပ်ႉၵူၼ်းမိုတ်ႈၵၼ်တီႈၼၼ်ႈသေ ၸူဝ်း ဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၶီႇၵႃးၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇ တီႈပၢင်သၢင်းၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ်။ ပိူၼ်ႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇလိုဝ်ႈ ယင်ႉဝႆႉတီႈႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်းသေ ၵမ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းၶႄႇ ၸႃႇတိမိူင်းမၢၼ်ႈ မႃးႁူပ်ႉမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉဝႃႈ တေ ပၼ်ၵၢၼ်လုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ် တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶႄႇဢၼ်ၼိုင်ႈ ငိုၼ်းလိူၼ်တေလႆႈ 2,500 ယူၼ်ႊ ငိုၼ်းၶႄႇ ၼႆသေ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၸွမ်း၊ လွင်ႈဝႃႈပိူၼ်ႈတေဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢႆတူဝ် တႃႇၵူၼ်းလဵၼ်ႈၵၢၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၶဝ်ၼႆ ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယင်းပႆႇႁူႉထိုင်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇလႆႈၾၢင်ႉႁူႉဝႃႈ ၵေႃႉမိုတ်ႈမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ် ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး) တႃႇ 2,000 ငိုၼ်းၶႄႇ ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် ၵူၼ်းၸၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်းၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်တီႈၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၶဝ် တႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 4,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

လၢႆးပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်ၵၼ်လႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်

• တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ

မိူဝ်ႈႁွတ်ႈထိုင်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးလႄႈ ၸေႃႇၸေႃႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်သွင်ၵေႃႉ ၼႆႉလႆႈ ၺႃးႁႂ်ႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ႁူၵ်းလိူၼ် ၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ ႁူဝ်ႊလူင်ႊ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ယုမ်ႇယမ် ဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊလဵၼ်ႈၵဵမ်ႊဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၸင်ႇလႆႈႁူႉ ဝႃႈ ၼႃႈၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇ လႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဢၼ်ႁွင်ႉၵၼ်ဝႃႈ “ၵျႃႇၽျႅၼ်ႊ” တၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ (ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ဢၼ်ဝႃႈ လႅၼ်- ziapian)။

ၵၢၼ်ၶဝ်တႄႉ တေလႆႈႁဵတ်းဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼၢင်းယိင်းၸၼ်ၸႂ် ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းဢေႊသျႃႊၼၼ်ႉ ဢဝ်ႁႃ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း/မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ၸိူဝ်းတေမႃးဢုပ်ႇႁႃတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉ သေ သူၼ်း ႁူၺ်းၶဝ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႂ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၶလိပ်ႊတူဝ်ႊၶိူဝ်ႊလႅၼ်ႊသီႊ ပွမ်သေႁႂ်ႈ ယွမ်းႁပ်ႉ တၢင်းဝႅပ်ႊ သၢႆႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ်ၶဝ်တေလႆႈႁႃ ၵူၼ်းမႃးလဵၼ်ႈႁႃ သၢမ်ၵေႃႉ။

ၶၢဝ်းယၢမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တႄႉ တင်ႈတႄႇ 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင်တဵင်ႈၶိုၼ်း၊ ပဵၼ်ပိူင်ၶၢဝ်းယၢမ်းၶႄႇ။ မီး ၵူၼ်းပႂ်ႉ တူၺ်းၶဝ်ၸမ်ၸမ်ယူႇတႃႇသေႇလႄႈ သင်ဝႃႈဝၼ်းလႂ် ဢမ်ႇလႆႈတၢမ်ၼင်ႇယိူင်းမၢႆၶဝ်ၸိုင် တိုၼ်းၺႃး ႁၵ်း ငိုၼ်းလိူၼ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ယဝ်ႉၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈတေ ယူႇတေႃႇၼိုင်ႈလိူၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်းပေႃးၸၢင်ႈလႆႈငိုၼ်းလိူၼ် (3,000 ယူၼ်ႊ) ၵွၼ်ႇတေ ဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးလႆႈသၢမ်ဝူင်ႈယဝ်ႉ ၽွင်းၶဝ်လၢတ်ႈ တီႈပေႃႈလဵင်ႉ/ၼၢႆးၸၢင်ႈ ၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်တႅပ်းတတ်းတေဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈလိူၼ်သဵင်ႈယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇ လႆႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယင်းပၢႆၺႃး ၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇၼၼ်ႉ ပၼ်တၢမ်ႇပေႃႉထုပ်ႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ သင်ဝႃႈဝၼ်းလႂ်ၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈတၢမ်ၼင်ႇယိူင်းမၢႆၶဝ်။ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းၶဝ်လႆႈႁၢပ်ႇၼမ်ႉပုင်းလႂ် 5 လိတ်ႊသေလႅၼ်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မႃးလၢႆလၢႆဝၼ်း ပေႃးၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈတေဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၼႆ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼၼ်ႉလၢတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ တေလႆႈသၢႆႈ တႅၼ်းၶိုၼ်းတႃႇငိုၼ်းၶႄႇၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 12,000 ယူၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉသေ ဢဝ်ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇၵုမ်း ၶင် ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈ ၸွမ်းၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉၸိူဝ်းၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈတေၵပ်းသိုပ်ႇတင်း ႁိူၼ်းယေး သေဢဝ်ငိုၼ်းမႃးပၼ်ၼႆၵေႃႈ ပၼ်ယိပ်းၾူၼ်ႊယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ဢဝ်လွင်ႈ တၢင်းငဝ်းလၢႆး ဢၼ်ၶဝ်ႁူပ်ႉ ၺႃး ယူႇၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊသေတုၵ်းယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် လႄႈၺႃးပိူၼ်ႈ ဢဝ်သေႃး မိုဝ်း မႃးထႅပ်းပၼ်ၶဝ်ယဝ်ႉ ဢဝ်မႆႉၾႆးမႃးၶျွတ်ႉသႂ်ႇထႅင်ႈ။ ၼွၵ်ႈသေ ၼၼ်ႉယင်းၺႃးၶႃၸႂ်မိူၼ် ၼင်ႇ တဵၵ်းႁႂ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉ သွင်လိတ်ႊၵမ်းလဵဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉသေ ဢဝ်ၵွင်ႈၾႆးမႃးၶျွတ်ႉသႂ်ႇထႅင်ႈ။

• တဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႈႁဵတ်း/ထၢႆႇႁၢင်ႈပွႆႇပူၺ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ

ၸႃႇပၢၼ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃႉဢၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈတေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢႆႉဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉတႄႉ ၺႃးလွၵ်ႇၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းၶႄႇဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼင်ပူဝ်ႉဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ တႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 20,000 ယူၼ်ႊ။ ပေႃးမၼ်းၼၢင်းလႆႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆယဝ်ႉသေ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈ တီႈ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းတေလႆႈပၼ် ငိုၼ်းၶိုၼ်း 30,000 ယူၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းလႆႈ ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽၢႆႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် မႃးတဵၵ်းလွၼ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်း သိူဝ်ႈၼႂ်း ၵူၼ်ၼႂ်းမၼ်းၼၢင်းသေ ပၢပ်းမႅပ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်ၵၢၼ်ႈၾႆးၶျွတ်ႉၶႃၸႂ်မၼ်းၼၢင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်း ၼၢင်း လႆႈၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉသေ ဢမ်ႇပၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉသင် တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်း လႄႈဢဝ်ၾႆးမႃး ၶျွတ်ႉၵူႈဝၼ်း တေႃႇမၼ်းၼၢင်းပေႃးယွမ်းၽွမ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်ၶဝ်။

တႃႇဝူင်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းတႄႉ ၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈၺႃးပိူၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉထွတ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသေ လၢတ်ႈဝႃႈ တေလႆႈ ၶၢႆတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၶိုၼ်းလၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းထႅင်ႈဝႃႈ တေလႆႈထၢႆႇငဝ်း ႁၢင်ႈသဵင် ၼင် ပူဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းတွပ်ႇထဵင်ၵမ်းလႂ်ၵေႃႈ ၺႃးၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ပေႃႉထုပ်ႉသေ ဢဝ်ၸိူၵ်ႈၵႂႃႇမတ်ႉ ဝႆႉၼိူဝ်ၵူႇတီႈၼွၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉမႃးၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း သေ တင်းပေႃႉတင်း ဢဝ် ၾႆး ၶျွတ်ႉယဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၶဝ်ထၢႆႇၼင် ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉတင်းမူတ်း။ မၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈထိုင်ႁွင်ႈမိူဝ်ႈလႂ် ၺႃး သေႃးမိုဝ်းမတ်ႉဝႆႉတႃႇသေႇ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းၼၢင်းတေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလၵ်ႉပၢႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝူင်ႈၼိုင်ႈ မၼ်းၼၢင်းၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်သေထၢႆႇ ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉ၊ ပွၵ်ႈၼႆႉမၼ်းၼၢင်းၺႃးပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ ဢဝ်ၼမ်ႉၶႅင်ၼမ်ႉၵတ်းၵတ်းတွင်ႈ သႂ်ႇတူဝ်မၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇလွင်ႈႁူၵ်ႉႁၢႆႉၸႃႉ လူင်ၸိူင်ႉ ၼႆ မွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းသွင်လိူၼ်။

• တဵၵ်းပဵၼ်ၶီႈၶႃႈတၢင်းၵႃႇမ

ၼွႆႇၼွႆႇ ၵေႃႉယၢမ်ႈပဵၼ်မေႃလုမ်းလႃး CDM ဢၼ်လွမ်ထၢင်ႇဝႃႈမၼ်းၼၢင်းတေလႆႈၵၢၼ်မေႃလုမ်း လႃး ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸၢတ်ႈပၢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇပဵၼ်ၶီႈၶႃႈ တၢင်းၵႃႇမ ဢၼ်ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶႄႇ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမၼ်းၼၢင်း လႆႈႁူႉတီႈၵေႃႉ ပႄ ၽႃႇသႃႇပၼ်မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ ၵၢၼ်ပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းၶိုင်ႁႃ တၢင်းပၢႆႈယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၼၢင်းတေလႆႈသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်းတႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 10,000 ယူၼ်ႊပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼ်း ၼၢင်းၺႃးၵူၼ်းဢၼ်ပႄၽႃႇသႃႇပၼ်မၼ်းၼၢင်းလႄႈတင်း ၵူၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်း ၼၢင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသွင်လိူၼ် မၼ်းၼၢင်း ၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈသေ လႆႈၺႃးပိူၼ်ႈမႃးၵၼ်ႉ ၸၼ်ၵူႈၶမ်ႈ။ ဢၢင်ႈတေၶိုင်ႁႃပၢႆႈ ၵေႃႈသမ်ႉၺႃးၵူၼ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်သၢႆ ၾႆးလႄႈသၢႆႁၢင်ႉ/သၢႆဢႅဝ် ပေႃႉတႃႇသေႇ။

• ႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်

ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼုၼု မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၽၢႆႇသၢႆမၢႆၵၢၼ် ငိုၼ်းတီႈ ႁူင်းၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ တႃႊယိင်ႊ ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇသေ လႆႈၺႃးပိူၼ်ႈမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ လၵ်ႉဢဝ် ငိုၼ်းၶႄႇ 60,000 ယူၼ်ႊၼႆယူႇယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၺႃးၵုမ်းၶင် ဝႆႉၸွမ်းပီႈၼၢင်းမၼ်း ၼၢင်းသဵင်ႇသဵင်ႇ ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်း ၵၢၼ်တီႈႁူင်းၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ၊ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉၺႃးၵုမ်ၶင် ဝႆႉတီႈတိုၵ်းၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼွၵ်ႈ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၶဝ်တဵၵ်းႁႂ်ႈၼုၼုသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း ငိုၼ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝူင်ႈ။ ဝၢႆးၶဝ်ၵုမ်းၶင်မၼ်းၼၢင်းလႆႈႁူၵ်းဝၼ်းယဝ်ႉ ပေႃႈလဵင်ႉၼုၼုၶဝ် ႁွင်ႉၵႂႃႇၸွမ်း တီႈ ႁွင်ႈႁူင်းသဝ်း/လႅမ်း Fully Light Hotel ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၺႃး ပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်လႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇ ထႅင်ႈသၢမ် ၵေႃႉႁူမ်ႈၵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်း တိူဝ်ႉဢူၵ်း တိူဝ်ႉၸႂ် ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼႃႇ လႄႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သၢမ်ဝၼ်းလႆႈတႅပ်း တတ်းဝႅၼ်တူၵ်းႁွင်ႈလုၵ်းၼွၼ်း ၸၼ်ႉသီႇၶႃႈ တူဝ်ၵဝ်ႇတၢႆ။

လွၵ်းလၢႆးပွႆႇၶိုၼ်း

• ပၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းဢၼ်တီႉမတ်ႉၵုမ်းၵမ်

ဝၢႆးလႆႈၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ပွႆႇပူၺ်/ၼင်ပူဝ်ႉ ၸမ်သွင်လိူၼ်ယဝ်ႉ ၸႃႇပၢၼ်ႇၸင်ႇၵပ်းသိုပ်ႇ လႆႈပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉမၼ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ယွၼ်းငိုၼ်း 30,000 ယူၼ်ႊ ငိုၼ်းၶႄႇ တေဢမ်ႇလႆႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ ပေႃးဢမ်ႇ ၼၼ် မၼ်းၼၢင်းတေလႆႈၺႃးဢဝ်တူဝ်သူင်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇလိုၵ်ႉထႅင်ႈ ၼႆ ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းၸင်ႇတူၵ်းလူင်းသေ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းတီႈ မိူင်း ပွၵ်ႉ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လႄႈတင်းၵူၼ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉ ဢဝ်တူဝ်ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ မႃး ၸူးၶဝ်တီႈၽတ်း/ၼတ်ႉ/ၶိၼ်းၵၼ် ဝႆႉ ၼႂ်းလၢၼ်ႉ ဢႃးႁၢၼ်/ၶဝ်ႈၽၵ်းမိူင်းပွၵ်ႉသေ ၶဝ်ၸင်ႇဢဝ် တူဝ်ၼၢင်းၸႃႇ ပၢၼ်ႇဢၢပ်ႈပၼ်ယဝ်ႉ တုၵ်းတုၵ်း ယွၼ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူတ်းပၼ်ၵႃႈတူဝ် 12,000 ယူၼ်ႊ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်း ၸင်ႇဢဝ်မၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈႁေႃႁိူၼ်းၶိုၼ်းသေ ဢမ်ႇႁတ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလႂ်။

• ၵပ်းသၢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA

ဝၢႆးၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ထႅင်ႈၸဵတ်းၵေႃႉ လၢတ်ႈတီႈပေႃႈလဵင်ႉ/ၸဝ်ႈ ၼၢႆးၶဝ် ဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊတီႈၶွမ်ႊပၼီႊယဝ်ႉ ၼႆၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းၶဝ်ၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈသေ လၢတ်ႈ ဝႃႈၶဝ်တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶႄႇၶိုၼ်းၵေႃႉလႂ် 12,000 ယူၼ်ႊ သင်ဝႃႈၶႂ်ႈဢွၵ်ႇ ၵၢၼ်ၼႆယဝ်ႉ။ ၵၢမ်ႇလီသေလႄႈ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းၸုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၵႂႃႇတီႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ တႆး ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈၸွႆႈႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တီႈလုမ်း ၵပ်းသၢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉလွင်ႈၼႆႉသေ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄးဝ ၶဝ်ၸင်ႇၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈတူၺ်းတီႈတိုၵ်းဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၶဝ်ၵုမ်း ၶင်ဝႆႉၼၼ်ႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးၵၢၼ်ပၼ်ၶၢဝ်ႇဝႆႉလႄႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် ပေႃးဢွၼ်ၵၼ် တေႃႉၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်သေ ပၢႆႈဝႆႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယႄး ဝ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵႂႃႇ ဝႆႉတီႈႁွင်ႈယႄးၶဝ်တီႈပၢင်သၢင်းသေ ႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၶဝ်မႃး ႁပ်ႉ ၵႃႈၼၼ်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃႈမႄႈၶဝ်တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်းၶဝ်ၶိုၼ်း ဢဝ် တူဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ် ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၶဝ်ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ်ယင်းလႆႈပၼ် ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 300,000 တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ လႄႈငိုၼ်းၶႄႇ 2,000 ယူၼ်ႊ ပၼ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ ၶဝ်ထႅင်ႈ ပဵၼ်ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၽွင်းၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈတဝ် ၸွႆႈဢဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

• တင်ႈၸႂ်ဢွၵ်ႇႁႃတၢင်းပၢႆႈ

ၼွႆႇၼွႆႇ ၵေႃႉယၢမ်ႈပဵၼ်မေႃယႃလုမ်းလႃးၵူၼ်းပဵၼ်ၼႂ်း CDM ၼၼ်ႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈ ၶၢႆတူဝ် တႃႇ ၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ မၼ်းၼၢင်းၵၢမ်ႇလီလႄႈၸၢင်ႈႁႃတၢင်းပၢႆႈ ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉလွတ်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၶီႇရူတ်ႉ/ၵႃးၸွမ်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသၢမ် ၵေႃႉ(ၸိူဝ်း လႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ် တီႈတိုၵ်းၸွမ်းၵၼ် ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈႁွင်ႈလဵဝ်ၵၼ်) လုၵ်ႉတီႈပၢင်သၢင်း တေၵႂႃႇ မိူင်းပွၵ်ႉ။

ဝၢႆးမၼ်းၼၢင်းလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတင်းၵူၼ်းတင်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၸွႆႈထႅမ်ယဝ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈမၼ်း ၼၢင်းႁႃ တၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၸွမ်းလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ UWSA ဢၼ်မီးၼႂ်းတီႈ လႃႈသဵဝ်ႈ သေ ၵူၼ်း ၵုမ်း ၶင်မၼ်းၼၢင်း လႆႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလႄႈၸင်ႇ ဢဝ်မၼ်းၼၢင်း လႄႈ တင်းၽူႈယိင်းထႅင်ႈၶဝ် တင်း မူတ်းသီႇၵေႃႉ ၶၢႆႉတီႈပၢင်သၢင်းတေၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ ဢွၼ်တၢင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း တီႈ ပၢင်သၢင်း။ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ မီးဢဵၼ်းဢၢၼ်း တေဢဝ် ၶဝ်ၵႂႃႇၶၢႆပၼ်တီႈ ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ် ၼႂ်း မိူင်းပွၵ်ႉၼႆယဝ်ႉ။

ပိူၼ်ႈဢဝ်ၶဝ်ၶီႇၵႃးၵႂႃႇသွင်လမ်း။ ၽွင်းၵိုတ်းလူတ်ႉလူင်းၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းမိူင်းပွၵ်ႉ ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ လႄႈၼၢင်းယိင်းထႅင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶိုင်ႁဵတ်းမိူၼ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁွင်ႈၼမ်ႉသေ ႁႃလွၵ်းလၢႆး ဢွၵ်ႇပူၼ်ႉတီႈလၢၼ်ႉၶဝ်ႈ ၽၵ်း ဢၼ်ၵူၼ်းၵိုၼ်းၼၼ်ႉယူႇ။ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်ၶိုင်တၢင်းပၢႆႈ ၸွမ်းမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ မေႃလၢတ်ႈ ၵႂၢမ်း ၶႄႇလႄႈ ၵပ်းသိုပ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉ/ၵႃးမႃးႁပ်ႉၶဝ် သေ ႁႂ်ႈသူင်ႇၶဝ်ထိုင်ၵဵင်းတုင် တီႈဢၼ်ပီႈ ဢၢႆႈမၼ်း ၼၢင်းမႃးပႂ်ႉဝႆႉ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပေႃႈမႄႈလႄႈၵူၼ်းတင်း ႁိူၼ်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းယွမ်းၼွမ်းတေႃႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ မၢၼ်ႈ (ယွၼ်ႉလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ် CDM) သေၶိုၼ်းမိူဝ်းယူႇၸွမ်းပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ တီႈႁိူၼ်းၶဝ်သေ တႃႉ မၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်း ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်သေ ပိုင်ႈဢိင်ယူႇဝႆႉၼႂ်းမိူင်းထႆးယူႇယဝ်ႉ။                                                               

လွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵတ်းၸွမ်း

လွင်ႈဢၼ်လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းပပ်ႉၽိုၼ်ၼႆႉ လၢတ်ႈၼႄပႃးလွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းဝ ၶဝ်ပွႆႇႁႂ်ႈၵၢၼ်တၢင်းၽိတ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိူင်ႉၼႆပိုတ်ႇႁဵတ်း ၵၢၼ်လႄႈယင်းပၢႆႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းၶဝ်ထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။

• ၵၢၼ်လွင်ႈႁဵတ်းၽိတ်းယွၵ်ႇလႅၼ်မီးၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း

ၽႅၼ်ႇတီႈၼႂ်းလွင်ႈၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈၼႆႉ ၸီႉၸႅင်ႈၼႄဢွင်ႈတီႈၸိူဝ်းဢၼ် ၵူၼ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆၶဝ် လႆႈထုၵ်ႇတေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇတၢင်းလႂ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၵုမ်းၵမ် ၼၼ်ႉသေ ပဵၼ်ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း ပၢင်သၢင်းလႄႈမိူင်းပွၵ်ႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ် တီႈဢၼ်ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၺႃးၵႃႉၶၢႆႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢႆတူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းပၢင်သၢင်း ႁိမ်းၸမ် ၵၢတ်ႇ၊ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၽိတ်းမၢႆမီႈ တီႈမိူင်းပွၵ်ႉတႄႉ ပဵၼ်တီႈတိုၵ်းသုင်ယႂ်ႇလူင် ၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼႃႈၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းမၼ်းတိုၼ်းပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇၸိူဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းပို ၼ်ႉ တီႈဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ်ၵုမ်းၵမ် ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉလႄႈ (ၶေႃႈလႆႈၸႂ် တၢင်းၵၢၼ်ငိုၼ်း) ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶဝ်တိုၼ်းတေဢမ်ႇႁတ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ၊ ဢၼ်မီး ၵၢၼ်ၶႃၸႂ်၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ပူၼ်ႉ ပႅၼ် ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူင်ႉၼႆ (သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈႁိမ်းႁွမ်း ဢမ်ႇ လႆႈႁပ်ႉႁူႉသင်ၸွမ်း) ၼႂ်းဢွင်ႈတိုၵ်း ယႂ်ႇ လူင်ၵၢင်ဝဵင်း သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈႁဵတ်း။

• ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းႁပ်ႉႁူႉ ၸႅင်ႈလွင်ႈတၢင်းဢွၼ်တၢင်း

ၼႂ်းလွင်ႈဢၼ် ပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးလွၵ်ႇလႅၼ်ၶၢႆ သေၵႂႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လုမ်းၵပ်း သၢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ဢၼ်မီးတီႈလႃႈသဵဝ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်ၽိတ်းၶဝ် ပေႃးႁပ်ႉႁူႉဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၽွင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း။ ၼႂ်းလိူင်ႈ ၶွင်ၸၢႆးဢေး လႄႈ ၸေႃႇၸေႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈၶဝ်ပေႃးၶၢႆႉဢွၵ်ႇပၢႆႈဢွၼ်တၢင်း(ပႃးတင်းၶိူင်ႈၶွင်ၶဝ်) ဢွၼ်တၢင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ UWSA ၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ဝၼ်းၼိုင်ႈ၊ တိုၵ်းလႄႈၵူၼ်းၼုမ်ႇသိပ်းၵေႃႉ တႄႉၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈၵႃႈၼၼ်ႈ။

ၼႂ်းလိူင်ႈၶွင်ၼွႆႇၼွႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၶႄႇၸိူဝ်းၸွႆႈၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈၶဝ် ၸိူဝ်းဢဝ်မၼ်းၼၢင်း လႄႈၼၢင်း ယိင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၶၢႆတူဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်တူဝ်ၶဝ်တီႈပၢင်သၢင်းသူင်ႇၵႂႃႇတီႈ မိူင်းပွၵ်ႉ တီႈဢၼ်ၽႂ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈတိတ်းတၢမ်းမၼ်းၼၢင်း သင်ဝႃႈမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇပၢႆႈပူၼ်ႉလႆႈ။

• ပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း

သဵင်ႇသဵင်ႇၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်းၼုၼု ၺႃးပေႃႈလဵင်ႉမၼ်းတင်းၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ ၵၼ်ႉၸၼ် မၼ်း ၼၢင်း ပဵၼ်ၽုင် ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ လၢတ်ႈၼႄဢွင်ႈတီႈလွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊလႄႈတီႈပိူၼ်ႈၵုမ်း ၶင်ၶဝ်ပီႈ ၼွင်ႉ (လႄႈတီႈဢၼ်ၼုၼုၶႃႈတူဝ်တၢႆ) ၼၼ်ႉမီးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ (Kokang Militia Force (KMF) သႂ်ႇ တင်းသိူဝ်ႈၶူဝ်းၸုမ်ႇတုၺ်ႇၵၼ်သေဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၼ်ၼုၼုၶႃႈတူဝ်တၢႆ သေ ၽွင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ယူႇၼၼ်ႈ။ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢဝ်ၵွင်ႈငႃသဵင်ႇသဵင်ႇ သေလၢတ်ႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉၵႂႃႇပွႆႇၶၢဝ်ႇ တၢင်းလႂ် ၼႆ။

KMF ၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉပၼ်ၵွင်ႈၶဝ် ပိူဝ်ႈတႃႇၸွႆႈၵုမ်း ၵမ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉတိုၼ်းၼႄလွင်ႈမီးၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်း မၢႆမီႈ ဢၼ်မီးၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လွင်ႈၸႂ်ႉ Mytel တႃႇၵၢၼ်ပႅတ်ႉလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ

ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ပၼ်တွင်ႈထၢမ်မႃးၼႆႉ ၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႅင်ႈၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ Mytel Network ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ် ၵပ်းသၢၼ်မၢၼ်ႈဢၼ်လဵဝ် ဢၼ်ၸႂ်ႉလႆႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းဝ UWSA တၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်း ဢွၵ်ႇၸိုင်ႈတႆး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းပၢင်သၢင်းလႄႈမိူင်းပွၵ်ႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၼႅင်ႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသၢၼ်ၶႄႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆး Mytel ၶႂၢၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ မၼ်း မႃးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈ မိူဝ်ႈသီႇပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်မႃးပိၼ်ႇမႃးၸႂ်ႉ Mytel ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဝႅတ်ႊ ၼၢမ်ႊလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးမၢၼ်ႈ MEC ဢၼ်ပဵၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။

လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈၵုမ်းၵမ် Mytel တင်းမူတ်းယင်းၸၢင်ႈမီးၼမ်ႉၵတ်ႉ လူလွမ် တူၺ်းပႃး ၵၢၼ်လွမ်တူၺ်းပိူၼ်ႈ၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵႂၢမ်းထၢမ်မႃးဝႃႈ ၵွပ်ႈသင်ၶဝ်ဢမ်ႇမီး လွင်ႈပူင်ႇသႂ် တႃႇ ၶဝ်ႈထတ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸိူဝ်းၸႂ်ႉၼႅင်ႈၵၢၼ်ၶဝ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝ ၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

တွင်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်

ၸႃႇပၢၼ်ႇ

ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ဢႃယု 19 ပီ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၸၢဝ်းၶၢင် ၼမ်ႉၶမ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။

မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၽွင်းၼၼ်ႉၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇတိုၵ်ႉၶိုၼ်ႈ ၸၼ်ႉ သုင်ဝႆႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းႁႂ်ႈပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉ ၼၢင်း ၸႃႇပၢၼ်ႇ တႅပ်းတတ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သေ ဢမ်ႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်း။

ပဵၵ်ႉသမ်ႉမၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉ သေတႃႉ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းသမ်ႉတဵၵ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် တႃႇတေ ထဵင်လွင်ႈဢၼ်ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းၵမ်းၵမ်းတဵၵ်းၸႂ်ႉၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈတႅပ်း တတ်းဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်းၵႂႃႇႁႃၵၢၼ်ယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ႁၼ်ၵၢၼ်ဢွၼ်းလၢႆးဢၼ်ႁူၺ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၼၢင်းၶဝ်ႈႁႃ ၵၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၽွင်းၼၼ်ႉၶႃႈ ၵမ်းၵမ်းႁႃၵၢၼ်တိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ယိူင်းဢၢၼ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶႃႈတႄႉ ပဵၼ်တႃႇဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်းၵွပ်ႈဝႃႈပေႃႈမႄႈၵမ်းၵမ်းတဵၵ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈ တွပ်ႇလိၵ်ႈတႃႇ ၶဝ်ႈၸၼ်ႉၸွမ် တိၵ်းတိၵ်း။ ၶဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶႃႈၶဝ်ႈႁဵၼ်းတၢင်းဢွၼ်းလၢႆး တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း တွပ်ႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၶႃႈဢမ်ႇ သူၼ်ၸႂ်တွပ်ႇလိၵ်ႈသင်။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႃႈၸင်ႇတႅပ်းတတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်း သေတႄႇႁႃၵၢၼ်။ ၶႃႈႁၼ်မႅၼ်ႈ ၺႃး ၵၢၼ်ၼႂ်း WeChat ဢၼ်ႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ (ဝဵင်းလူင် ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ) သေမီး တၢင်းႁူႉ တၢင်း ၽၢႆႇ ၶႄႇ။ ၶႃႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇ ၵူၼ်းၸၢႆးၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢႃး သျႅင်း ယူႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉဢၼ် မွၵ်ႇၶႃႈၶိုၼ်း ဝႃႈႁႂ်ႈပႂ်ႉ ၵမ်း ၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၵေႃႈတိုၵ်ႉၸုၵူၼ်းဝႆႉ။ ၵၢၼ်တႄႉပဵၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်တေႁဵတ်းတီႈႁူင်းသဝ်း လႄႈ ပေႃႈလဵင်ႉမၼ်းၵေႃႈတေပၼ်ၵႃႈဢွၵ်ႇတႃႈဢွၵ်ႇတၢင်းပၼ်ႁဝ်း။ မၼ်းႁႂ်ႈၶႃႈၵႂႃႇၸူးမၼ်းတီႈ ဢၼ်လၢတ်ႈၶိၼ်းၵၼ်ဝႆႉ”။

ဢႃးသျႅင်း ၽူႈၵပ်းသၢၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇၼၢင်းၸႃႇပၢၼ် မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 2022 သေႁႂ်ႈမၼ်း ၼၢင်း ပႃးဝႂ်သမ်းယႃႁႄႉၵင်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢွၵ်ႇပၼ် ၼၼ်ႉမႃးၸွမ်း။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ လႆႈၵႂႃႇႁူပ်ႉတၢမ်ၼတ်ႉ/ၽတ်း/ၶိၼ်းၵၼ် တီႈလၢၼ်ႉ ဢႃးႁၢၼ် ဢွင်ႇၶျမ်းသႃႇ ၼႂ်း ၵူတ်ႉၶၢႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/8/2022 ၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 27/8/2022 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႄႈဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်း လုလု ၵေႃႉဢၼ်ႁႃၵၢၼ် မိူၼ်ၵၼ် တင်းမၼ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄပေႃႈမႄႈၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်တေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇလႃႈသဵဝ်ႈ ၵႅပ်ႉၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၵႂႃႇသေ ၸႂ်ႉလူတ်ႉႁပ်ႉၸၢင်ႈ တႅၵ်ႊသီႊ ၵႂႃႇသူင်ႇၶဝ်ထိုင်ၵူတ်ႉၶၢႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢွၵ်ႇၵူတ်ႉၶၢႆၵႂႃႇထိုင်ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ။

ၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ။ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇဢဝ်ၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တီႈႁွင်ႈ သဝ်း သျိၼ်ႊပႃႊလီႊ ၸွမ်းၵၼ်တင်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉၸလၢပ်ႈမႃး။

ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ မိူဝ်ႈၶမ်ႈဝၼ်းထိ 27 ၼၼ်ႉႁဝ်းႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ဢႃးသျႅၼ်း ၶပ်းၶိုင်ပၼ်တႃႇႁဝ်းၶဝ်လႆႈလိုဝ်ႈယင်ႉတီႈႁူင်းသဝ်းၸွမ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လုၵ်ႉလႃႈ သဵဝ်ႈလႄႈတၢင်ႇ တီႈမႃး။ တင်းမူတ်းတေမီးႁဝ်းၶႃႈ 8 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းႁဝ်းၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇဢွၼ်တၢင်း ၼၼ်ႉ ဢႃးသျႅၼ်းဢဝ် ၶဝ်ႈသွႆးမမ (ၶဝ်ႈသွႆးဢေႃႇတေႃႇ)လႄႈတၢင်းၵိၼ်မႃးလဵင်ႉႁဝ်း။ မၼ်းလၢတ်ႈၼႄႁဝ်းၶဝ်ဝႃႈ တေလႆႈ ၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈၵၢင်ၼႂ်။ ႁဵတ်းၼၼ် သေမၼ်းၵေႃႈၸူဝ်းႁဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇတီႈႁွင်ႈ ပၼ်ယႃ တူၼ်ႊၶျဵၼ်ႊ (တီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ) တႃႇၸႅတ်ႈတၢင်းပဵၼ် ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ19။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢႃးသျႅၼ်းလၢတ်ႈ သပ်းလႅင်းၼႄႁဝ်းၶဝ်ဝႃႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 လႄႈ ၵၢၼ်တီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇၵေႃႈဢႄႇၼႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ တႄႉမီးတိုဝ်ႉတၢင်းၼမ်ယူႇ။ ၸွင်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇၵႃႈၼၼ်ႈၼႄႇ။ ၶႃႈၵေႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၽႃႇ သႃႇၶႄႇလႄႈ ၸၼ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်း ၶႃႈၵေႃႈလီယူႇသေ လႆႈတူၵ်းလူင်းဝႃႈတေၵႂႃႇ ယုမ်ႇယမ်မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေလႆႈၸၼ်ႉၵၢၼ်ၶႅမ်ႉ ၼႂ်း ပၢင်ၽၢႆႉ (ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ)။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈလုလု ဢၼ်မႃးၸွမ်းၶႃႈ တႄႉ ၵွပ်ႈမၼ်းဢမ်ႇ ပေႃးလႆႈၽႃႇသႃႇၶႄႇလီလႄႈ တႅပ်းတတ်းဝႃႈတေယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇသေ ႁႃၵၢၼ်ၵႃႈ ၼၼ်ႈၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။

မိူဝ်ႈၼႂ်းႁၢင်လိူၼ် သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ဝၢႆးယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇသၢမ်ပၢတ်ႈယဝ်ႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ လႆႈတႄႇ ဢွၵ်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းပွၵ်ႉၸွမ်း ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈသွင်ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈၵိၼ်ၵၢင် (ပွႆးၸႃး)ၶဝ် ဢႃးသျႅၼ်း။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဝ တင်းသဵင်ႈၼႆႉမီးၵၢၼ်ဢိုတ်းႁပ်း ပႃးၸဵမ် ပၢင်သၢင်း ယွၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ 19 ၼႆယူႇသေတႃႉ ၶဝ်ၵေႃႈလႆႈၸွမ်းလွၵ်းလၢႆး ၵႂႃႇၸွမ်း သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ဢႃး သျႅၼ်း ၶပ်းၶိုင်ပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၶဝ်ယူႇတီႈပၢင်သၢင်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ၊ ၸႃႇပၢၼ်ႇ ၽႅဝ်မိူင်းပွၵ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/9/2022။ မၼ်းၼၢင်း လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၵုမ်းၶင်တူဝ်ၵဝ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 14 ဝၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈသဝ်းဢၼ်ယူႇၸမ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်း ၼႂ်းဝဵင်းဢၼ် ၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင် ဢႃးသျႅၼ်း မႃးႁပ်ႉၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ၵေႃႉ လဵဝ်ၵူၺ်း။ မၼ်းၸူဝ်းဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈတိုၵ်းဢၼ်ၼိုင်ႈမီးႁိမ်းၵၢတ်ႇ မိူင်းပွၵ်ႉ တီႈဢၼ်မၼ်း လႆႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတူဝ်ၼႄ ၽူႈၸတ်း ၵၢၼ် ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ် မၼ်းၼၢင်း တေလႆႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပႃႈတႂ်ႈၶဝ်။ ၶဝ်တင်းသွင်ၵေႃႉပဵၼ်ၶႄႇ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵၢမ်ႇၸႃႇတႃႇဢွၼ်ႇဢၼ်ဢမ်ႇလီၼၼ်ႉၵေႃႈ တႄႇမႃးထိုင် ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇယဝ်ႉ။ တီႈ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထိုင်ၼၼ်ႉတႄႉ ပႃးၸွမ်းလွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇႁၢင်ႈၽၢင်ပူၺ်သေ ပိုၼ်ၽႄတၢင်းဢွၼ်း လၢႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢႃးသျႅၼ်းၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်လွၵ်းၵၢတ်ႇပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႃႇ ငိုၼ်းၶႄႇ 20,000 ယူၼ်ႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ဝၢႆးဢႃးသျႅၼ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၸူဝ်းၶႃႈၵႂႃႇ တီႈႁွင်ႈ ဢၼ်ၶႃႈတေလႆႈယူႇ ၵၢင်ၶိုၼ်း။ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမႃးၵွႆႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ၵၢၼ် ပဵၼ်သင် တေလႆႈႁဵတ်းသင်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶႃႈလႆႈယူႇၸွမ်းၼၢင်းယိင်းၶႄႇ (ၶႄႇမိူင်းၶႄႇ) ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ထၢမ်ၶႃႈဝႃႈ ႁဝ်းတေႁဵတ်းႁိုဝ်လၢတ်ႈၶျၢတ်ႉ ဢမ်ႇ ၼၼ်ၼႄ ၽၢင်ႁၢင်ႈတူဝ်ၶိင်းငၢမ်းၼႆ။ ႁဵတ်းမိူၼ် ႁၢင်ႈၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၽၢႆႉ ဢွၼ်းလၢႆး၊ ၶႃႈတွပ်ႇဝႃႈ ၶႃႈတေဢုပ်ႇၶျၢတ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈတိုၼ်းဝူၼ်ႉဢမ်ႇပွင်ႇ ဝႃႈၶႃႈတေလႆႈၺႃးၶၢႆၶဝ်ႈၼႂ်းႁူင်းၵၢၼ်သင်။ ၵၢင်ၼႂ်ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉလႄႈ တင်းၵူၼ်းၸၢႆး ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉမႃးဢဝ်ၶႃႈၵႂႃႇတီႈလုမ်းဢၼ်ၼိုင်ႈသေလၢတ်ႈၶႃႈဝႃႈ “ မႂ်းၼႆႉႁၢင်ႈ လီလႄႈတိုၵ်ႉ ၼုမ်ႇလီ ၵွပ်ႈၼၼ်မႂ်းထုၵ်ႇလႆႈပဵၼ်ၼၢင်းငၢမ်း၊ ၶႃႈၵႂင်ၵႂႃႇမူတ်း၊ ၶႃႈထၢမ် ၶဝ်ဝႃႈ ၼၢင်းငၢမ်းၸိူင်ႉ ႁိုဝ်။ ၶဝ်ဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၼၢင်းယိင်းပွႆႇပူၺ်ၼၼ်ႉမႃးၼႄၶႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈၺႃး ၸိူၵ်ႈမတ်ႉဝႆႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈၶႃႈဝႃႈ မႂ်းတေလႆႈထၢႆႇႁၢင်ႈလႄႈငဝ်းတူင်ႉၸိူင်ႉၼႆ။ ၶႃႈလၢတ်ႈဝႃႈၶဝ် ဝႃႈ ၶႃႈဢမ်ႇ ၶႂ်ႈ ႁဵတ်း ၶႃႈၶႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၶိုၼ်းလၢတ်ႈၶႃႈဝႃႈ မႂ်းၼႆႉလႆႈထုၵ်ႇၶၢႆယဝ်ႉ၊ သင်ဝႃႈ ၶႃႈၶႂ်ႈ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၸိုင်တေလႆႈပၼ်ၶဝ်ငိုၼ်းၶႄႇၶိုၼ်း 30,000 ယူၼ်ႊၼႆယဝ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းၶဝ် သေလၢတ်ႈ ဝႃႈၶႃႈတေၵပ်းသိုပ်ႇႁႃတၢင်းဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ တၢင်းႁိူၼ်း။ ၶဝ်ၵေႃႈပၼ်ၶႃႈၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်းတႃႇဝူၼ်ႉတူၺ်းၼႆယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ၶင်ၶႃႈဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈပဝ်ႇပဝ်ႇ၊ ပၼ်ၵိၼ်ၶဝ်ႈ တႃႇၼိုင်ႈ ၵၢင်ၼႂ်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉမီးၶဝ်ႈလႄႈ ၼဵင်ႈၵူဝ်ႈၵူၺ်းꧦ ။

ၽွင်းၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈထုၵ်ႇၶင်တူဝ်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈသၢမ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းႁႃတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ ႁႃၵူၼ်း ၵိၼ်ၵၢင် ဢႃးသျႅၼ်းလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်းလုလုၵေႃႉဢၼ်တႅပ်းတတ်းယူႇတီႈ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇသိုပ်ႇထိုင်ၶဝ်လႆႈလႃးလႃး။

ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ဢမ်ႇႁတ်းၵပ်းသိုပ်ႇႁႃတၢင်းႁိူၼ်းသေလၢတ်ႈၼႄငဝ်းလၢႆးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ႁုၵ်ႉႁၢႆႉလူင် ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းၺႃး ၵွပ်ႈဝႃႈမၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်းဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတူဝ်ၵဝ်ႇသေ ဢွၵ်ႇယၢၼ်ႁိူၼ်း ယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈသင်မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၵမ်းလဵဝ်ၼႆၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ဝၼ်း ၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ယင်းပႆႇသိမ်းၾူၼ်းၶႃႈ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းႁႃၵူၼ်းၵိၼ်ၵၢင်ဢႃး သျႅၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းပလွၵ်ႉပႅတ်ႈ WeChat ၶႃႈ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းႁႃ ဢူၺ်း ၵေႃႉၶႃႈလုလု ဢၼ် မႃးၸွမ်းၶႃႈ ၵူၺ်းၵႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉၶေႃႈတွပ်ႇသင်မႃး ၶိုၼ်း။ လွင်ႈလႆႈ ၺႃးၶၢႆၶဝ်ႈၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၸိူင်ႉၼႆ ၶႃႈၵေႃႈယိၼ်းလီဢူၵ်းဢၢႆၼႃႇလႄႈ ဢမ်ႇပေႃး ႁတ်းၵပ်းႁႃဢူၺ်း ၵေႃႉတၢင်ႇၵေႃႉႁႂ်ႈၸွႆႈၶႃႈ။ လွင်ႈၶႃႈ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမႃးၼႆႉၶႃႈ ပဵၼ်တၢင်းတႅပ်းတတ်းၸႂ်ၵေႃႉလဵဝ် ၵူၺ်းလႄႈ တိုၼ်းႁူႉဝႃႈပေႃႈ ၶႃႈတိုၼ်း ဢမ်ႇ မီးငိုၼ်းတႃႇထုတ်ႇဢဝ်တူဝ်ၶႃႈ ဢွၵ်ႇ။ ၵွပ်ႈဢမ်ႇၶႂ်ႈ ပၼ် တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတီႈႁိူၼ်းၶႃႈလႄႈ ၶႃႈ ၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈၵပ်းႁႃၶဝ် တီႈႁိူၼ်း။ ၶႃႈယူႇတီႈ ႁွင်ႈၶင်ၼၼ်ႉသၢမ်ဝၼ်း တင်းတုၵ်ႉတူဝ်တုၵ်ႉၸႂ် တႄႉ ၵွင်ပၼ်ႁူဝ်ၶႃႈမူတ်းꧦ ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉသၢမ်ဝၼ်းယဝ်ႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်၊ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လႄႈၵူၼ်းၸၢႆးဢၼ် ၸၢင်ႈမႃး ပဵၼ်ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ (ၶဝ်ပဵၼ်ဝ ဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ) ၶဝ်မႃးၸူးၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇတီႈ ႁွင်ႈမၼ်းၼၢင်းသေ ထၢမ်ဝႃႈမၼ်း ၼၢင်းတႅပ်း တတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်။ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈ သၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်းငိုၼ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်း ၵႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉၼၼ်။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ လၢတ်ႈ သႂ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်း ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ပေႃးလႆႈလူင်းတိုၼ်းတႃႇမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈ မၼ်း ၼၢင်းဝႃႈ တေတၢင်ႇ တၢင်းၽိတ်းဢဝ် လိူင်ႈဝႃႈ ပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်သင်ဝႃႈမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇယွမ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၶဝ်ၵေႃႈ ဢၢင်ႈထိုင်လွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈယႄး(ယႄးဝ) ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈတေၼႄပၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၼႆသေ ၸႂ်ႉၵူၼ်းႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတဵၵ်းလွၼ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းမၼ်းၼၢင်း။

မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတဵၵ်းလွၼ်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းၶႃႈသေ သိမ်းဢဝ်ၾူၼ်းၶႃႈပႅတ်ႈ။ ၶဝ်မီးၼမ်ၼႃႇၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်တွပ်ႇထဵင်။ ၶႃႈၵေႃႈၵိုတ်းဝႆႉၵူၼ်ပွတ်းၼႂ်း ဢၼ်လဵဝ် ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈမႃးပၢပ်းၵႅမ်ႈၶႃႈ ၽွင်းၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဢဝ်တင်း ဢၼ်ၾႆးၶျွတ်ႉမႃးတၢတ်ႈၼိူဝ်တူဝ်ၶႃႈလႄႈၶႃၸႂ်ၶႃႈ။ ၽွင်းတိုၵ်ႉၶႃၸႂ်ၶႃႈယူႇ ၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉၵေႃႈမႃးလၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉၶႃႈဝႃႈ သင်ဝႃႈ မႂ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၸဵပ်းထႅင်ႈၵေႃႈ မႂ်း တေ လႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်။ သင်ဝႃႈမၼ်းသၢႆႈၶိုၼ်း ငိုၼ်းၵႃႈဢၼ်ႁဝ်းလႆႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ မႃး ၼႆႉ ယဝ်ႉမူတ်းယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ႁဝ်းၸင်ႇတေပွႆႇမႂ်း။ ၶႃႈၵေႃႈတင်းၵူဝ် တင်းႁႄသေဢမ်ႇႁတ်းတွပ်ႇ သင်ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်ၶႃႈၵႂႃႇၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉလဵၵ်ႉ လဵၵ်ႉဢွၼ်ႇထႅင်ႈႁႃႈဝၼ်း။ ၶဝ်ႈၵေႃႈလႆႈၵိၼ်ဢိတ်း ဢွတ်း။ မိူဝ်ႈၶဝ်ဢဝ်ၼမ်ႉၵိၼ်မႃးပၼ်ၶႃႈၵၢင် ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်ၾႆးမႃးၶျွတ်ႉၶႃႈထႅင်ႈ။ ဝၢႆးႁႃႈဝၼ်းယဝ်ႉ တူဝ်ၶိင်းၶႃႈၵေႃႈမိူၼ်ဢမ်ႇပေႃးႁူႉၼိူဝ်ႉ ႁူႉၼင်သင်မႃးယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၵႃႈလႂ် တီႈၽႂ်၊ ၵတ်းၵေႃႈၵတ်း၊ တွင်ႉမႆႈၵေႃႈ တွင်ႉမႆႈသေ လိုၼ်းသုတ်းၶႃႈၵေႃႈတႅပ်းတတ်းယွမ်းႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇၶဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ် ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”ဝႃႈၼႆ။

ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉပႃးၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇၵႂႃႇတီႈ ႁွင်ႈဢၼ် ၼိုင်ႈတီႈဢၼ်မီးၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉပႂ်ႉႁဵတ်းပၼ်ႁၢင်ႈမၼ်းၼၢင်း။ ပေႃးႁဵတ်းႁၢင်ႈ ယဝ်ႉယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၶိုၼ်းၸူဝ်းမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈတိုၵ်းၼိုင်ႈဢၼ်မီးတီႈထၢႆႇႁၢင်ႈ။ ၵႃႈၼၼ်ႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇ တဵၵ်းႁႂ်ႈႁဵတ်းထႃႉပွႆႇပူၺ် ထၢႆႇႁၢင်ႈဢၼ်ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းၸၢႆး၊ ၵႃႈၼၼ်ႈမီး ၵူၼ်းဢၼ်ၶဝ် ႁႂ်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ယွၼ်းဢဝ်ၾူၼ်းမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵႅမ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၼၢင်းယိင်း ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ်ၶိုၼ်းယူႇပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးမၼ်းၼၢင်းထႅင်ႈသွင်ဝူင်ႈၵွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း လႆႈယူႇၸွမ်းႁွင်ႈဢၼ်မီးၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတိူင်း ဢီႇရႃႇဝတီႇ မိူင်းမၢၼ်ႈမႃး။ ၶဝ် သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁွင်ႉၵႂၢမ်းၼႂ်းလၢၼ်ႉၼင်ႈၵိၼ် ပီႇယႃႇလႄႈၶဝ်ႈၽၵ်းသေ လႆႈၶဝ်ႈမႃးဝူင်း ၵၢၼ်ၼႆႉၸွမ်းသၢႆၵပ်းသိုပ်ႇၶဝ်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်းၶဝ်သင်ႇႁႂ်ႈပွႆႇပူၺ်သေႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇသေတႃႉ ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇယင်းၺႃးလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ႁၢဝ်ႉႁႅင်းတၢင်ႇၸိူဝ်းထႅင်ႈ။

မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ၶႃႈလႆႈၺႃးၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉႁဵတ်း၊ ထၢႆႇႁၢင်ႈပူဝ်ႉလၢႆလၢႆးၵူႈဝၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈၺႃး ၸိူၵ်ႈမတ်ႉ ၽွင်းမၢင်ၸိူဝ်းႁႂ်ႈထၢႆႇၸွမ်းၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈတၢင်ႇၵေႃႉ။ ၶႃႈလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်းလၢႆးၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ မူတ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈၶႅပ်းႁၢင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉတေဢဝ်တၢင်ႇလႄႈၶၢႆၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆဝႃႇ ပဵၼ်ဝႅပ်ႉသၢႆႉ ဢၼ် လႂ်ၼႆတႄႉၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ဝၢႆးထၢႆႇႁၢင်ႈၼိုင်ႈဝူင်ႈယဝ်ႉ ၶဝ်ႁႂ်ႈၶႃႈသႂ်ႇၶူဝ်းဢၼ်ၶႃႈဢမ်ႇယၢမ်ႈသႂ်ႇ။ မိူဝ်ႈၶႃႈၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉၶဝ်ၸီႉၼႄၶႃႈ တီႈၵူၼ်း ၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်ၶႃႈဢမ်ႇယၢမ်ႈႁၼ်။ ပွၵ်ႈၼႆႉ တႄႉၶဝ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶႃႈထၢႆႇငဝ်း/ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊႁႂ်ႈၶႃႈ ၼွၼ်းၸွမ်းၵူၼ်းၸၢႆးသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈႁႃတၢင်း ဢွၵ်ႇပၢႆႈ ၵူၺ်းၵႃႈၺႃးၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇ လူမ်ႈၶဝ်ၺွပ်းသေပေႃႉပၼ်ၶႃႈ၊ ဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉၶႃႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၶႃႈၶိုၼ်ႈ ၵႂႃႇၼိူဝ်ၵူႇၼွၼ်း။ ၵူၼ်းၸၢႆး သၢမ်ၵေႃႉၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈပေႃႉ၊ ဢဝ်ၾႆးၶျွတ်ႉလႄႈ ၼွၼ်းၸွမ်းၶႃႈထႅင်ႈ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ထၢႆႇဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးသေလႆႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ယဝ်ႉမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းပွၵ်ႈတီႈႁွင်ႈ တီႈၶႃမၼ်းၼၢင်းၵေႃႈဢဝ်ၸိူၵ်ႈ လဵၵ်းမတ်ႉ ဝႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းၼၢင်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈပႅတ်ႈၶဝ်။ ႁိုင်မႃးထႅင်ႈဝူင်ႈၼိုင်ႈၶဝ်ၵၼ်ႉ ၸၼ်မၼ်းသေထၢႆႇ ဝီႊတီႊဢူဝ်ႊဝႆႉမိူၼ်ၵၼ်။ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်တႄႉၶဝ်ပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၼၢင်းမိူၵ်ႈမိူၵ်ႈလိူင်းလိူင်းသေဢဝ်ၼမ်ႉ ၵတ်းၵတ်းတွင်ႈပၼ်မၼ်းၼၢင်း။ လၢႆးပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူင်ႉၼႆမၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇထိုင်သွင်လိူၼ်တေႃႇထိုင် လိုၼ်းသုတ်းမၼ်းၼၢင်းဝႆႉၸႂ် ႁတ်းႁတ်းႁၢၼ်ႁၢၼ်သေယွၼ်း ၾူၼ်း မၼ်းတီႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၸၢႆးၼၼ်ႉၶိုၼ်း။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈတေၵပ်းသိုပ်ႇတၢင်းႁိူၼ်းသေ ႁႃငိုၼ်းမႃးပၼ် ႁႂ်ႈပွႆႇမၼ်းၼၢင်း။

ဝၢႆးၼၼ်ႉသွင်လိူၼ် ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇလႆႈတၢင်းႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်း။ မၼ်းၼၢင်း လၢတ်ႈငဝ်း လၢႆးမၼ်းၼႄပေႃႈမၼ်းသေ ယွၼ်းငိုၼ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈဢဝ်မၼ်းၼၢင်းဢွၵ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်လၢတ်ႈ ဝႃႈပေႃးပၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ 30,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵႂႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈ ထႅမ် တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝ ၼႆ ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၸိုင် ၼၢင်းၸႃႇ ပၢၼ်ႇၸၢင်ႈၺႃး ဢဝ်သူင်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵႆ ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24/12/2022 ၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈႁူပ်ႉၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၸၢႆးလႄႈ ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ မၼ်းထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ။ ၶဝ်ႁူပ်ႉၵၼ်တီႈၼႂ်းလၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းတီႈဢၼ် ၶဝ်ၶိုၼ်းဢဝ်တူဝ်ၼၢင်း ၸႃႇပၢၼ်ႇမႃးလႅၵ်ႈဢဝ်ငိုၼ်း ငိုၼ်းမၢၼ်ႈတေမႅၼ်ႈငိုၼ်းၶႄႇ 12,000 ယူၼ်ႊ။

ဝၼ်းထိ 26/12/2022 ၼၢင်းၸႃႇပၢၼ်ႇလႆႈႁွတ်ႈထိုင်ၼမ်ႉၶမ်းၶိုၼ်း။ ဝၢႆးသေလႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး လၢႆလၢႆ လိူၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈမၼ်းၼၢင်းယင်းတိုၵ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇပၢႆးၸႂ်လႄႈပၢႆးတူဝ် ဢၼ်လႆႈထူပ်း ၺႃးမႃးၸိူဝ်း ၼၼ်ႉယူႇ။

ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ

ၸၢႆးဢေးဢႃယု 21 ပဵၼ်ၵူၼ်းသီႇပေႃႉလႄႈၸေႃႇၸေႃႇဢႃယု 19 ပဵၼ်ၵူၼ်းၵျွၵ်းမႄး၊ ၶဝ်လႆႈႁူပ်ႉ ထူပ်း ၵၼ်ၽွင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၶၢႆၾူၼ်းပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ၸၢႆးဢေး ၼႆႉပဵၼ်လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ်ပီသၢမ် ၽၢႆႇပၢႆးၼပ်ႉတီႈၸၼ်ႉၸွမ်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၸေႃႇၸေႃႇသမ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းပီၼိုင်ႈ ၽၢႆႇၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ ၶဝ်လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း သေဢမ်ႇၶႂ်ႈသိုပ်ႇႁဵၼ်းထႅင်ႈပႃႈတႂ်ႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်။

ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ တႄႇၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၽူၼ်းၼႆႉၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2022 သေလႆႈ ႁပ်ႉ ငိုၼ်းလိူၼ်ဢႄႇမွၵ်ႈ 150,000 ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ။ ပေႃးႁူပ်ႈတင်းၵႃႈၶမ်ႊမသိၼ်ႊမၼ်း သေၶဝ်တေလႆႈထိုင် မွၵ်ႈ 180,000 တေႃႇလိူၼ်ၵူၺ်း။ လၢႆးလႆႈမွၵ်ႈၼၢႆႉ ဢမ်ႇပေႃးၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇ ၵႃႈၵိၼ်ယမ်ႉ ပႃးတင်းၵႃႈၼမ်ႉ မၼ်းၶဝ်သင်၊ ၵႃႈၶၢတ်ႈႁွင်ႈယူႇသမ်ႉၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ်လႆႈပၼ်ပိူၼ်ႈ 40,000 ၵျၢပ်ႈယဝ်ႉ။ ၶဝ်ၵူၺ်းပေႃးယူႇ ပေႃးၵိၼ်တႃႇတူဝ်ၸႂ်ၶဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ တႃႇတၢင်းႁေႃတၢင်း ႁိူၼ်းတႄႉဢမ်ႇပေႃးၸၢင်ႈလႆႈၸွႆႈသင်။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ၶဝ်ၸင်ႇႁႃတူၺ်းဢူဝ်းၵၢတ်ႇ/တိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇတေလႆႈ ၵၢၼ်ဢၼ်ၸၢင်ႈမီးလၢႆးလႆႈထႅင်ႈ။

မီးဝၼ်းၼိုင်ႈ ၸၢႆးဢေးလႆႈႁၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်ပိူၼ်ႈၽိုၼ်ၽၢဝ်ႇတၢင်းၾဵၵ်ႊပုၵ်ႊၼႂ်းၵုမ်ႇ ဢွၼ်ႊလၢႆႊ သေ ဢဝ်မႃးၼႄၸေႃႇၸေႃႇ။ ၵၢၼ်ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်လဵၼ်ႈၵဵမ်ႊ ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈပၢင်သၢင်း၊ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝၵုမ်းၵမ်။ ၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး ဢၼ်မီးၼမ်ႉၵတ်ႉဢင်းၵိတ်းလႄႈမေႃလဵၼ်ႈၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊလီ၊ တေပၼ်ငိုၼ်းလိူၼ် ငိုၼ်း မၢၼ်ႈ 2 လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈတေႃႇလိူၼ်။ ၶဝ်ၵေႃႈသူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်း ဢူဝ်းၵၢတ်ႇၼႆႉသေ ၸၢႆးဢေးလႄႈ ၸေႃႇ ၸေႃႇ ၸင်ႇၵပ်းတီႈမၢႆ Viber ဢၼ်ပၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈသူၼ်ၸႂ်ၼႂ်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 8/10/2022 ၼၼ်ႉၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ လႆႈႁူပ်ႉၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ မၼု ဢၼ်ယူႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၽူႈၵိၼ်ၵၢင်တႃႇပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်ဢၼ် ယူႇတီႈပၢင် သၢင်းၼႆသေ ၶိုၼ်းၵပ်းပၼ်တၢင်းပၢင်သၢင်းဝႃႈ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉလႆႈထုၵ်ႇႁပ်ႉၸၢင်ႈယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၸႂ်ႉ ၶဝ်ပႂ်ႉၵူၼ်းထႅင်ႈတႃႇသီႇၵေႃႉဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမူင်ႇယႂႃႇလႄႈမၵူၺ်းမႃး တႃႇၸူဝ်း ဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတီႈၼႃႈ လိၼ်ဝ ၼႆသေၸူဝ်းဢဝ်ၶဝ်ၵႂႃႇတၢင်းၵဵင်းတုင်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/10/2022 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၼ်းထိ 12/10/2022 မႃးၸၢႆးဢေး၊ ၸေႃႇၸေႃႇလႄႈတင်းၵူၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈမူင်ႇယႂႃႇ၊ မၵူၺ်း လႄႈ ဢီႇရႃႇဝတီႇ လႆႈတႄႇဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းလုၵ်ႉလႃႈသဵဝ်ႈၵႂႃႇၵဵင်းတုင်ၼႂ်းၵႃး ၵႃးဝႅၼ်ႇဢွၼ်ႇ ၶဝ်ႁူၵ်းၵေႃႉၵႂႃႇ ၸွမ်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းၵဵင်းတုင်- လႃႈသဵဝ်ႈ၊ မိူင်းယႆ၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ လၢႆးၶႃႈ၊ ပၢင်လူင်၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ ၶူဝ်လမ်၊ မိူင်းပဵင်း၊ ၵဵင်းတုင်) မိူဝ်ႈဝၼ်း ထိ 13/10/2022 သေထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 14/10/2022 ၶဝ်ထိုင်ၵႂႃႇတီႈ မိူင်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းၼႃႈတီႈဝ ယူႇယဝ်ႉ။

ၽွင်းၸၢႆးဢေး၊ ၸေႃႇၸေႃႇလႄႈတင်းၵူၼ်းဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉ လႆႈငိၼ်းပိူၼ်ႈ လၢတ်ႈၼႄ ၶဝ်ဝႃႈၶဝ်တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈပၢင်သၢင်းၼႆၼၼ်ႉ ၶဝ်ထၢမ်မၼုဝႃႈ ၵွပ်ႈသင် ဢဝ်ၶဝ်ႈမိူင်းပွၵ်ႉၼႆ။ မၼု ၼၼ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼႄၶဝ်ဝႃႈ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ လုမ်းယႂ်ႇၶဝ်ယူႇတီႈပၢင် သၢင်းၼႆသေတႃႉ ၶဝ်မီးလုမ်းယွႆႈ မၼ်းတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉမၼုၵေႃႈပွႆႇၶဝ်တီႈႁူင်းသဝ်းဢၼ် ၼိုင်ႈပိူဝ်ႈတႃႇသိုပ်ႇၵုမ်းၶင်တူဝ်ၶူဝ်ႊ ဝိတ်ႊ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉပၢတ်ႈၼိုင်ႈ မၼု ၶိုၼ်းမႃးဢဝ်ၸၢႆးဢေး၊ ၸေႃႇၸေႃႇလႄႈတၢင်ႇၵေႃႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတီႈ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ ႁႂႃႊလူင်ႊ ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉ။ ပေႃးႁွတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈပိူၼ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းတႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း ႁူၵ်းလိူၼ် မီးငိုၼ်းလိူၼ်ပၼ် ၼိုင်ႈလိူၼ် 3,000 ယူၼ်ႊ။ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၶဝ် ဝႃႈတေၸၢမ်းတူၺ်း ဢွၼ်တၢင်း သၢမ်လိူၼ်လႄႈသင်ဝႃႈၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈၸႂ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၵၢၼ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈတေပွႆႇၶဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ မၼုၵပ်းသိုပ်ႇ ၶဝ်ပၼ်ၵူၼ်းပႄၽႃႇသႃႇၶႄႇ လိၼ်ႊဝူၺ်ႊ သေဢွၵ်ႇ ၽၢတ်ႇယၢၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇ။

လွင်ႈဝႃႈတေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆၼၼ်ႉ ၸေႃႇၸေႃႇတိုၼ်းဝူၼ်ႉဢမ်ႇ ပွင်ႇသေ ဢိတ်း ၵႂၢမ်းၶႄႇဝႃႈ ၸီႊယႃႊပဵၼ်ႊ/ၵျႃႊၽၢၼ်ႊ ၵူၼ်းၵမ်ႈၼမ်ၸႂ်ႉၸိူင်ႉၼၼ်။

ၸေႃႇၸေႃႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၵၢၼ်ဢၼ်ၶဝ်ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈဝႃႈတေပၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၵၼ်တင်းဢၼ် ၶဝ်တဵၵ်းၸႂ်ႉႁဝ်းႁဵတ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၼွၵ်ႈသေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်လဵၼ်ႈ ၼိူဝ် ဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ယင်းတဵၵ်းႁႂ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ “ၸီႊယႃႊပဵၼ်ႊ/ ၵျႃႊ ၽၢၼ်ႊ” ၼႆၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵၢၼ်ႁဝ်းၶဝ်တႄႉပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈ ၸႂ်ႉၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၼၢင်းယိင်းၸၼ် ၸႂ် ၸၼ်ၸႂ် ပိူဝ်ႈတႃႇႁူၺ်းသူၼ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶဝ်လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ၊ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈလႆႈၸႂ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းတဵတ်ႈတေႃးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထႅင်ႈလၢႆးၼိုင်ႈတႄႉတေလႆႈႁူၺ်း သူၼ်းပိူၼ်ႈ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼႂ်း ၶလိပ်ႊတူဝ်ႊ ၼႂ်းဝႅပ်ႊသၢႆႊ ဢၼ်ယွမ်းႁပ်ႉလႄႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းပဵၼ်ဢၼ် ၶဝ်ၶိုင်ႁဵတ်းလွၵ်ႇဢဝ်ပိူၼ်ႈၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးပိူၼ်ႈဢူၼ်း/သူင်ႇငိုၼ်းယဝ်ႉ ၵေႃႈ ဝႅပ်ႉသၢႆႉၼၼ်ႉတိုၼ်း ဢိုတ်းပႅတ်ႈ/ယႃႉၵွႆၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးဢေးလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶဝ်တိုၼ်းပၼ်ႁဝ်းႁဵတ်းဝၼ်းၼိုင်ႈတၵ်းတေႁႂ်ႈလႆႈၵူၼ်းသၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်ႁဝ်းတေ လႆႈလွၵ်ႇၵဝ်းၵိၼ် ၼႂ်းၵၢၼ်လႅၼ်ၵိၼ်ၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

လွင်ႈလႆႈလွၵ်ႇလႅၼ်ၵူၼ်းယူဝ်းယူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးယိၼ်းပဵၼ်လွင်ႈၸႂ်ဢမ်ႇလီတေႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃႈတေ လႆႈ ဢူတ်းယိူၼ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈဝူၼ်ႉဝႃႈပေႃးလႆႈလိူၼ် ၼိုင်ႈယဝ်ႉတေ ယင်ႉယဝ်ႉ ငိုၼ်းၵေႃႈတေလႆႈယူႇ။ ၶဝ်လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်တင်ႈတႄႇ 8 မူင်းၵၢင်ၼႂ်ထိုင် 12 တဵင်ႈၶိုၼ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်း တၢင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်တိုၼ်းတေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၵူၼ်းလဵၼ်ႈ ၼၼ်ႉလႄႈသင်ဝႃႈဝၼ်းလႂ်ၶဝ်ဢမ်ႇ လႆႈၵူၼ်းမႃးလဵၼ်ႈတၢမ်ပဝ်ႉမၢႆၸိုင် ငိုၼ်းလိူၼ်ၶဝ်လႆႈၺႃး တတ်းလူင်း။ ၶဝ်လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းတိုၵ်းၸၼ်ႉ ထူၼ်ႈသွင် တီႈဢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ 12 ပႃးတင်းၼၢင်းယိင်းၵေႃႈႁူမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႃႈၼႆႈ။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ၸၢင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇလႅၼ် လၢႆတီႈလၢႆလၢႆၸၼ်ႉသေ ၵူၼ်းၶႄႇမွၵ်ႈ သိပ်းၵေႃႉပႂ်ႉတူၺ်းတႃႇသေႇ။

ၸၢႆးဢေးလၢတ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးၶဝ်လၢတ်ႈတီႈၸဝ်ႈၼၢႆး/ပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၼႃႈတေ ယဝ်ႉၵၢၼ် လိူၼ်ထူၼ်ႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်လႆႈႁၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းတေႃႇၶဝ်မႃးပႅၵ်ႇပိူင်ႈ လၢၵ်ႇလၢႆးမႃး။

မၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈဝႃႈ“ဝၢႆးႁဝ်းၶႃႈႁူၵ်းၵေႃႉတင်းၼၢင်းယိင်းသၢမ်ၵေႃႉဢၼ်တိုၼ်းမီးယူႇတီႈၼၼ်ႈ လၢတ်ႈ ဝႃႈႁဝ်းၶဝ်ၶႂ်ႈယွၼ်းပေႃးၵၢၼ် ၼႃႈလိူၼ်တေသဵင်ႈ (လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ) ၼႆယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁၼ်ဢၼ် ၶဝ် ႁဵတ်းတေႃႇႁဝ်းၼၼ်ႉလၢၵ်ႇလၢႆးမႃး။  မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၽွင်းလိုဝ်ႈယင်ႉ ၵၢၼ်ယူႇၼၼ်ႉၶဝ်ပၼ် ႁဝ်းၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈသိုဝ်ႉတၢင်းၵိၼ်မႃးၵိၼ်လႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးႁဝ်းၶႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈတေယွၼ်းပေႃးၵၢၼ် ယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ၼုင်ႈၶူဝ်းတုၺ်ႇလမ် ၶဝ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ လၢတ်ႈႁဝ်းဝႃႈတေ ဢမ်ႇလႆႈ ဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈ မီးပိူင်ႁႄႉႁၢမ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ် တၢင်းတႄႉ ပေႃး ဢမ်ႇလႆႈလုၵ်ႈၵႃႉ တၢမ်ပဝ်ႉမၢႆၸိုင် ၶဝ်ႁၢၵ်းငိုၼ်းလိူၼ်ႁဝ်းၵူၺ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆး သေလၢတ်ႈၶဝ်ဝႃႈ တေ ယွၼ်း ပေႃးၵၢၼ်ယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶဝ်ၵေႃႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉမႃးယဝ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈလုၵ်ႈၵႃႉ တၢမ်ပဝ်ႉမၢႆ။  ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးၸႂ်ႉၶုပ်ႉၶဝ်ႇလူင်းပဵၼ်လၢႆလၢႆ ၸူဝ်ႈမူင်း၊ ၵူၼ်းၸၢႆးသမ်ႉၸႂ်ႉပႃးပုင်းၼမ်ႉ 5 လိတ်ႊသေလဵၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးၵူၼ်းဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်ၼုင်ႈၶူဝ်းလမ်ၶဝ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လၢႆးမႂ်ႇၼႆႉယဝ်ႉ ဝၢႆးလႆႈ ၶၢမ်ႇတၢမ်ႇမႃးလၢႆလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 28/11/2022 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ် ၵဝ်ႈၵေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ် တႅပ်းတတ်းတေဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊထႅင်ႈ။ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼၼ်ႉ တွပ်ႇၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်လႆႈထုၵ်ႇၶၢႆ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 6,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉလႄႈ သင်ဝႃႈၶဝ်ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ၸိုင်ၶဝ်သွင် ၵေႃႉတေ လႆႈသၢႆႈငိုၼ်း ၶွမ်ႊ ပၼီႊၶိုၼ်းတႃႇ 12,000 ယူၼ်ႊၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၶဝ်လႆႈႁူႉဝႃႈ ၶဝ်ၺႃး ၶၢႆယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ဢဝ်ၶဝ်ၵူၼ်းသိပ်းၵေႃႉၵႂႃႇၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈ(ပႃးတင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇထႅင်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ ဢၼ်လႆႈႁၼ်လၢႆး ပိူၼ်ႈၶႃၸႂ်ၸိူင်ႉၼၼ်သေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၵၢၼ်ယဝ်ႉ) ၾူၼ်ႊၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၸႂ်ႉ ၶဝ်ႁုပ်ႈသိမ်းဝႆႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်ၸင်ႇၵႂႃႇ လၢတ်ႈၼႄၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်လူဝ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တင်း တင်း ႁိူၼ်းယေးၶဝ် တႃႇဢဝ်ငိုၼ်းမႃးသၢႆႈၼႆ ၼၼ်ႉၾူၼ်ႊၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉၶဝ်ၶိုၼ်း ပၼ်ယူႇ။ ပေႃး လႆႈၾူၼ်ႊယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်တၢင်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းသေလၢတ်ႈ ၼႄလွင်ႈတၢင်းငဝ်းလၢႆး ၶဝ်ၼႄ တီႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉတၢင်းႁိူၼ်းၶဝ်သေ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ယူႇယဝ်ႉ။

ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼၼ်ႉတင်းႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈ သိပ်းၵေႃႉ ဢၼ်လၢတ်ႈၵႂၢမ်း ၶႄႇ ပႃးတင်းမႆႉၾႆးၶျွတ်ႉ သေၽႅဝ်မႃး ဢဝ် သေႃးမိုဝ်းထႅပ်းမိုဝ်းၶဝ်ဝႆႉသေ ပေႃႉထုပ်ႉၶဝ်မွၵ်ႈ 20 ၼႃးထီး ၵွပ်ႈၶဝ်ဢဝ်လွင်ႈ ၼၼ်ႉၵႂႃႇပိုၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽွင်းႁၼ်ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးႁူမ်ႇ လူမ်ႈ ၶဝ်ပၢပ်း မႅပ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ၸိူင်ႉၼၼ်ယူႇ ၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၸဵပ်းၸႂ်ၼႃႇသေ ဢဝ်တႃမိုဝ်း ႁမ်းပၼ်ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ။

လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၺႃးပိူၼ်ႈတွပ်ႇတႅၼ်းပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ၶဝ်လႆႈ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေ ၺႃးဢဝ်ၵႂႃႇၶင်ဝႆႉထႅင်ႈတီႈႁွင်ႈၼိုင်ႈၸၼ်ႉႁူၵ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၸၢႆးဢေးလၢတ်ႈဝႃႈ “ၶဝ်ဢဝ်ႁဝ်းသွင်ၵေႃႉၽၢတ်ႇၽႄၵၼ်တင်းၸုမ်းႁဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်ႁဝ်း သွင်ၵေႃႉ ၵႂႃႇ ၶင်ဝႆႉထၢပ်ႈၼိူဝ်သုတ်းယဝ်ႉဢိုတ်းႁွင်ႈဝႆႉ။ ၼႂ်းႁွင်ႈၼၼ်ႉ လပ်းသိင်ႇဝႃႈလပ်းသိင်ႇ။ ၶဝ်ႁူၵ်းၵေႃႉ ၼၼ်ႉ ဢဝ်တင်းၶွၼ်ႉၾႆးၶျွတ်ႉၼၼ်ႉသေပေႃႉၶႃႈ။ ၽွင်းၸေႃႇၸေႃႇၶိုၼ်းမင်ၶဝ် ၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်လၢၵ်ႈ ၸၼ်မၼ်းၵႂႃႇၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ။ ၶဝ်ၸၼ်သိူဝ်ႈမၼ်းဢွၵ်ႇသေပေႃႉႁႅမ်မၼ်း။ ၶဝ်ၸၼ်ဢဝ်လွတ်ႇယၢင် တီႈႁွင်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉသေ ဢဝ်တဵၵ်းယဵတ်ႈသႂ်ႇၵူၼ်ႈမၼ်း။ ၶဝ်ဢဝ်သေႃး မိုဝ်းထႅပ်းတီႈမိုဝ်းၶႃႈ ၵိုၵ်းၵူႇ တီႈၼွၼ်း ယဝ်ႉဢဝ်သေႃးမိုဝ်းထႅပ်းမိုဝ်းၸေႃႇၸေႃႇပႄလင်သေ ပွႆႇဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ပူၼ်ႉမႃးလၢႆဝၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးဢေးလႄႈၸေႃႇၸေႃႇ ၶဝ်လဵင်ႉၶဝ်ႈဝၼ်းလႂ်ၼိုင်ႈတႃႇၵူၺ်း။ ၶဝ်ၵမ်း ၵမ်းယွၼ်းငိုၼ်းဢၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇၼီႈဝႆႉၼၼ်ႉတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။  ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၶဝ်သွင် ၵေႃႉၵမ်းၵမ်းၺႃး ပူၼ်ႉပႅၼ် ပႃးၸဵမ်လွင်ႈၸႂ်ႉၶဝ်ၼင်ႈသေ တဵၵ်းၵိၼ်ၼမ်ႉသွင်လိတ်ႊ၊ ဢဝ်ၵွင်ႈ ၾႆးၾႃႉၶျွတ်ႉလႄႈၺႃး မႆႉၾႆးၾႃႉပေႃႉႁႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶဝ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ဝူင်ႈၼိုင်ႈ ဝၢႆးပိူၼ်ႈဢဝ်ၶဝ် ၽၢတ်ႇၽႄတင်း တၢင်ႇၸုမ်း။ ၵမ်းၼၼ်ႉ ပေႃႈမႄႈၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းၸုမ်းၶဝ်ၼႆႉ ၵပ်းသၢၼ်လႆႈ တီႈလုမ်းၵပ်း သၢၼ် သိုၵ်းဝ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉသေ ဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉတၢင်ႇလၢတ်ႈၼႄ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 24 လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ ၵၢင်ၼႂ် ၼၼ်ႉ သိုၵ်းဝ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တီႈ ဢၼ်ဢဝ် ၵူၼ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ တူဝ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ပေႃးဢဝ် ၶိူင်ႈၶွင်ၶဝ်သေပၢႆႈ ဝႆႉယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈႁူႉဝႆႉဝႃႈ တေမီးၵၢၼ်ၶဝ်ႈၵူတ်ႇသွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းသိပ်းၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးၵုမ်း ၶင် ဝႆႉၼၼ်ႉ ပ လိၵ်ႊသိုၵ်းဝ ၶိုၼ်းဢဝ်ၵႂႃႇတီႈပၢင်သၢင်းသေ မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် ပေႃႈမႄႈၶဝ်ဢၼ်မႃးတီႈ ပၢင်သၢင်း ပၼ်ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈမၢၼ်ႈၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵူၼ်း ၶိုၼ်းယူႇယဝ်ႉ။

ၸေႃႇၸေႃႇ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ“ ႁဝ်းၶႃႈၸူမ်းသိူဝ်းတေႉတေႉ ဢၼ်လႆႈဢွၵ်ႇမႃးတီႈတိုၵ်းၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 24 လိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ။ ပေႃႈၶႃႈမႃးႁပ်ႉႁဝ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 25။ ၶႃႈႁႃတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇပေႃႈ ၶႃႈၽွင်းတေၺႃး ၵုမ်းၶင်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ ၵၢမ်ႇလီသေ မီးၵေႃႉၼိုင်ႈမီး လွင်ႈၵပ်းသၢၼ်တၢင်းၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉတႆး ဢၼ်ၶိုင်ၸွႆႈတႃႇႁဝ်းၶႃႈ ဢွၵ်ႇမႃး။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈပၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 300,000 တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ 2,000 ယူၼ်ႊတၢင်းၽၢႆႇဝ တႃႇႁဝ်းၶႃႈၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇ” ယူႇယဝ်ႉ။

ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၸေႃႇၸေႃႇ လႆႈၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းပၢႆးယူႇလီ တီႈႁွင်ႈယႃဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း ၵျွၵ်းမႄး ပိူဝ်ႈတႃႇယူတ်းယႃႁွႆးၸဵပ်း ဢၼ်မၼ်းၸၢႆးၶၢမ်ႇတၢင်းႁၢႆႉၸႃႉလူင် မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၼွႆႇၼွႆႇ

ပၢႆႈမီသမ်ႉၺႃးသိူဝ်

“ၶႃႈပၢႆႈတၢင်းႁၢႆႉၸႃႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈလူင် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း၊ၵူၺ်းတူဝ်ၶႃႈသမ်ႉၵႂႃႇၺႃးၽေးႁုၵ်ႉႁၢႆႉၸႃႉလူင်ထႅင်ႈ” ၼႆ ၼွႆႇၼွႆႇ ဢႃယု 29 ၵူၼ်းတႃႈၵုင်ႈ။

မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်မေႃယႃ ၽၢႆႇလူလွမ်ၵူၼ်းပဵၼ် ၼႂ်းႁူင်းယႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႂ်းတႃႈၵုင်ႈ။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းပၢင်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် CDM သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး။

ၼႂ်းလိူၼ်ၾႄႊၾေႃႊဝႃႊရီႊ 2021 ၼၼ်ႉတင်းလိူၼ်တႄႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆး ႁုၵ်းႁၢႆႉဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်း ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵူၼ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်လူၺ်ႈလၢႆးငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈ ၵုင်ႈၼၼ်ႉလႄႈ ပေႃႈ မႄႈပီႈၼွင်ႉမၼ်းၼၢင်းလွမ်မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမၼ်းၼၢင်းမႃးယဝ်ႉ။ ၶဝ် ၸင်ႇႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇယူႇၸွမ်း ၼၢႆး မၼ်းတီႈၼွင်ၶဵဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။

ပေႃးႁွတ်ႈထိုင်ၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼွႆႇၼွႆႇ သိုပ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းၶတ်းၸႂ်ႁႃငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် CDM သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယင်းၸွႆႈၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းသူၼ်ၸႂ်ၶႂ်ႈ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉထႅင်ႈ။

ၼႂ်းလိူၼ်မေႇ 2021 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ၸွမ်းႁႃတူဝ်မၼ်းၼၢင်းတီႈႁိူၼ်း ၼၢႆးၶဝ်။ ၵၢမ်ႇလီလႄႈမၼ်း လႆႈႁပ်ႉႁူႉလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းယႄးၶဝ်တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇၸႅတ်ႈၼၼ်ႉ သေႁႃတၢင်းပၢႆႈလွတ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်တူင်ႉၼိုင်။

ၼွႆႇၼွႆႇလၢတ်ႈဝႃႈ “တင်ႈတႄႇလိူၼ်မေႇထိုင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၶၢဝ်းတၢင်းႁူၵ်း လိူၼ် ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈယူႇၼႂ်းၼႃႈတီႈဢၼ်ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းၼိုင်ႈၵုမ်းၵမ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၽွင်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းမႃး မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇၸူးႁူဝ်ပူင်း (ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း) တႃႇၵႂႃႇယူႇၸွမ်းဢူၺ်းၵေႃႉ” ဝႃႈၼႆ။

ယိုင်ႈပၢႆႈႁိုင်ၵေႃႈယိုင်ႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉမၼ်းၼၢင်းမႃး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉလႄႈၸူႉမၼ်းၼၢင်းယင်းၸၢင်ႈၸွႆႈမၼ်းၼၢင်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၸူႉမၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းပီ 2022 ယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်သေတေလႆႈႁႃၵၢၼ်ယဝ်ႉ။

ၼႂ်းလိူၼ် သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ၼွႆႇၼွႆႇ လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတင်းၵူၼ်းဢၼ်မၼ်းႁူႉၸၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၼၢင်းလၢဝ် ၵေႃႉဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ  ၼၢင်းလၢဝ်လၢတ်ႈၼႄမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ မီးၵၢၼ်ဢၼ် ၼိုင်ႈ တီႈပၢင်သၢင်း ၼႃႈလိၼ်ဝ ၵုမ်းၵမ် တီႈဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႆႈငိုၼ်းၶႄႇၼိုင်ႈလိူၼ် 2,000 ယူၼ်ႊ ၼႆ ယဝ်ႉ။ မၼ်းလၢတ်ႈ ၼႄမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ လူဝ်ႇမေႃယႃၼႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႈလႄႈ တေၵပ်း သိုပ်ႇပၼ် ၵၢၼ် သင်ဝႃႈမၼ်း ၼၢင်းသူၼ်ၸႂ်ၼႆယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၶႆႈၸႂ်/ဝူၼ်ႉတူၺ်းလီလီယဝ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ တႅပ်းတတ်းတေၵႂႃႇႁူပ်ႉၼၢင်းလၢဝ်သေႁႃၵၢၼ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၼၢင်းလၢဝ် လၢတ်ႈၼႄလွၵ်းလၢႆးမၼ်းသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/10/2022 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ လႆႈဢွၵ်ႇၶၢဝ်း တၢင်းၵႂႃႇၵဵင်းတုင် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉၸၢင်ၶူဝ်လမ်လႄႈမိူင်းပဵင်း သေၼၢင်းလၢဝ်ထူပ်းမၼ်း ၼၢင်းတီႈၼၼ်ႈ ၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ဢွၵ်ႇတၢင်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ထိုင်ပၢင်သၢင်း။

ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်း ၶွင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2022 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇလႄႈၼၢင်းလၢဝ်လႆႈႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇ တီႈပၢင်သၢင်းသေ ယူႇဝႆႉၼႂ်းႁွင်ႈသဝ်းလင်ၼိုင်ႈ။ တီႈၼၼ်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼၢင်းလၢဝ်ၵပ်း သိုပ်ႇၼွႆႇၼွႆႇ ပၼ်တိၼ်ႇဢေး ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇမိူင်းမၢၼ်ႈ။ တိၼ်ႇဢေး လၢတ်ႈၼႄၼွႆႇၼွႆႇဝႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် မေႃယႃတႃႇၵူၼ်းၶႄႇၼႂ်းၶွမ်ႊပၼီႊ ၸိူဝ်းမႃးယႃတူဝ်ၼႂ်းပၢင်သၢင်း။ တေလႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းလိူၼ် 2,500 ယူၼ်ႊ လႄႈ တေမီးၵူၼ်းပႄၽႃသႃ ၸွႆႈမၼ်းၼၢင်းယူႇၼႆယဝ်ႉ။

ပေႃးမၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်းတေႁဵတ်းၵၢၼ်ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၸူဝ်းပႃးဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈၵၢတ်ႇ ပၢင် သၢင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/11/2022 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တိၼ်ႇဢေး ၵပ်းသိုပ်ႇမၼ်းၼၢင်းပၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇၵေႃႉၼိုင်ႈၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢႃႊဝူၺ်ႊ ၵေႃႉဢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ် ၶွမ်ႊပၼီႊ ၼႆသေ ပွႆႇမၼ်းဝႆႉၼၼ်ႈ။

ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅင်းပၼ်ၼွႆႇၼွႆႇ ႁႂ်ႈယူႇၼႂ်းႁွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတီႈတိုၵ်းၼၼ်ႉ။ လွင်ႈဝႃႈ ၼၢင်း လၢဝ်လႆႈၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်တိၼ်ႇဢေးတႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 2,000 ယူၼ်ႊယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ယင်းပႆႇႁူႉလႄႈ လွင်ႈဝႃႈတိၼ်ႇဢေးလႆႈၶၢႆမၼ်းၼၢင်းပၼ်ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်ၶွမ်ႊပ ၼီႊ ၼၼ်ႉတႃႇ ငိုၼ်းၶေႇ 4,000 ယူၼ် ယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇႁူႉ။

ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸင်ႇႁႃႁူႉဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈထုၵ်ႇလႅၼ်မႃးတႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မႄႈမွၵ်ႇယႃႈပၼ် ၵူၼ်းၸၢႆးၶႄႇ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ယွၵ်ႇလႅၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၼႂ်းပၢင် သၢင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်း လႆႈႁူႉတီႈဢႃႊဝူၺ်ႊၽူႈပႄၽႃသႃ ၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႈ မႃးႁွင်ႈမၼ်းတင်းၵူၼ်း ၶႄႇ တၢင်ႇၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဢႃႊဝူၺ်ႊ လၢတ်ႈမၼ်းၼၢင်းဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း 10,000 ယူၼ်ႊသင်ဝႃႈၶႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း ၼႆသေ ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈပႃးမႃးထိုင်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊယဝ်ႉလႄႈ မၼ်းၼၢင်းတိုၼ်းတေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ၼင်ႇၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် တုၵ်းယွၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢႃႊဝူၺ်ႊလႄႈ ၵူၼ်းၶႄႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် လူလၢႆမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉ။

ၼွႆႇၼွႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၵွပ်ႈၵႃႈၼၼ်ႈမီးၶဝ်သွင်ၵေႃႉလႄႈ ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၶႄတူဝ်ၶႃႈ။ ၶႃႈ ၶတ်းၸႂ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈလႆႈသင်ၵေႃႈ ဢဝ်သင်သိင်သိုင်းသႂ်ႇယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇလွင်ႈသင်မႃး။ တင်ႈတႄႇ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ မႃးၵူႈၶမ်ႈၶမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶမ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢူတ်းယိူၼ်ႉၵၼ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တၢင်းၼွၵ်ႈ ႁွင်ႈၵေႃႈ ဢိုတ်းဝႆႉသေ ၶႃႈၺႃးၶင်ဝႆႉ။ ၶဝ်ဢဝ်ၶဝ်ႈမႃးပၼ်ၶႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းသွင် ပွၵ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢင်ၶမ်ႈမႃး မႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈ၊ တင်းၵူၼ်းၸၢႆးသွင်ၵေႃႉ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ သီႇၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ” ၼႆယဝ်ႉ။

ၽွင်းၵူၼ်းသူင်ႇၶဝ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈမႃးသူင်ႇၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းဢီးၽၢင်ႈမၼ်းပႅတ်ႈသေ လႅၼ်ႈလူင်းမႃးထၢပ်ႈတႂ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၶတ်းၸႂ်ႁႃတၢင်းပၢႆႈမၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်/ဢမ်ႇထိုင် တီႈလႆႈ ယွၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းၺႃးၵူၼ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢၼ်မေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းၶႄႇ ၸိူဝ်းပႂ်ႉတၢင်းၼွၵ်ႈ ၼၼ်ႉၶိုၼ်းၺွပ်းလႆႈ။ မၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းၺႃးတဵၵ်းၸႂ်ႉၶဝ်ႈ မႃးၼႂ်းႁွင်ႈၶိုၼ်းသေ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉတင်းသၢႆ ၾႆးလႄႈ သၢႆႁတ်ႉဢႅဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ဝၢႆးသေ ၶတ်းၸႂ်ႁႃလၢႆးပၢႆႈလၢႆလၢႆၵမ်းဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ယဝ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ ၶိုၼ်းယွၼ်းဝွၼ်း ဢႃႊဝူၺ်ႊ ၽူႈ ပႄၽႃသႃၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပၼ်ၾူၼ်ႊမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ်တေၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇ တၢင်းႁိူၼ်းလႆႈ။ လိုၼ်း သုတ်းမၼ်းၼၢင်းလႆႈၾူၼ်ႊၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/12/2022 ၼၼ်ႉသေ သိုပ်ႇႁႃပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းတၢင်း ႁိူၼ်းၵမ်းလဵဝ်။

မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄ ပီႈဢၢႆႈမၼ်းၼၢင်းငဝ်းလၢႆးမၼ်းၼၢင်းသေ ပီႈဢၢႆႈမၼ်းၵေႃႈ ဢဝ်လွင်ႈၼၼ်ႉ တၢင်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်။ ၵမ်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸွမ်း ဢူၺ်းၵေႃႉၵေႃႉၼိုင်ႈ တႃႇၵႂႃႇတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်သိုၵ်းဝ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ တႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈတီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ဝ ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႂ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈၼႆယဝ်ႉ။

ၽွင်းပီႈဢၢႆႈၼွႆႇၼွႆႇ တိုၵ်ႉႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်မၼ်းၼၢင်းယူႇၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊဢၼ်ၵုမ်းၶင်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တေဢဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈတင်းၽူႈယိင်း ထႅင်ႈသီႇၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 2/1/2023 ၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇလႄႈ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇထႅင်ႈသီႇၵေႃႉ ၺႃးတဵၵ်းတဵင်ႁႂ်ႈၶီႇၵႃး တႃႇ ၵႂႃႇၶၢႆတူဝ်ၼႂ်းႁူင်းၶၢႆတူဝ်ၼႂ်းမိူင်းပွၵ်ႉတီႈဢၼ်ၶဝ်တေလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆတူဝ်ၵႃႈၼၼ်ႈ။

ၼွႆႇၼွႆႇလၢတ်ႈဝႃႈ“ ၶဝ်ယိပ်းမိတ်ႈသေတဵၵ်းၸႂ်ႉႁဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၵႃး။ ၶဝ်လႆႈၶၢဝ်ႇႁဝ်း လုတ်ႈဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ်ၶဝ်ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းတေဢဝ်ႁဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၶတ်း ၸႂ်ႁႃတၢင်းတေပၢႆႈ ထႅင်ႈၽွင်းတေၶဝ်ႈၼႂ်းၵႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ်ယဝ်ႉၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်မိတ်ႈထိူဝ်ၼႃႈ ဢူၵ်း ၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈထုၵ်ႇသူင်ႇ ၵႂႃႇတီႈမိူင်းပွၵ်ႉၸွမ်းၵႃးသွင်လမ်း။ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈမီးၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉ ၼိုင်ႈယူႇၼမ်ႉသၼ်ႇ ဢၼ်မိူၼ် ၶႃႈ၊ မၼ်းမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး။ ႁဝ်းၶႃႈသွင်ၵေႃႉဢုပ်ႇ ၵၼ်လွင်ႈ တေႁႃလွၵ်းလၢႆးပၢႆႈ” ဝႃႈၼႆ။

ၽွင်းၵႃးၵိုတ်းတီႈလၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းတႃႇယင်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းပွၵ်ႉၼၼ်ႉ ၼွႆႇၼွႆႇ လႄႈ ၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းတႃႇပၢႆႈယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ ၵူၼ်းၵုမ်းၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ၶႂ်ႈ ၵႂႃႇႁွင်ႈၼမ်ႉၼႆသေ ၶိုင်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၽွင်းၵူၼ်းၵုမ်းၶဝ်ဢမ်ႇႁၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵုမ်းၶဝ်ၼၼ်ႉမီးသၢမ် ၵေႃႉ၊ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၢၼ်လမ်းႁႃတၢင်းလင်ၶဝ်ၼႂ်းၵႄႈၵူၼ်းၼမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းႁၼ်။

ၼွႆႇၼွႆႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈဢၼ်ႁႃးၸူဝ်းၵၼ်လၵ်ႉပၢႆႈၼၼ်ႉမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်း ၶႄႇလီ လီယူႇ။ မၼ်းၼၢင်းမီးငိုၼ်းၶႄႇယူႇ မၼ်းလႆႈထုၵ်ႇၵႃႉၶၢႆယွၼ်ႉဢမ်ႇတႅၼ်းၼီႈပေႃႈလဵင်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈ။ မၼ်း ၼၢင်း ၵေႃႈမီးတီႈၵွင်ႉသၢၼ်ယူႇ။ ပေႃးႁဝ်းဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈတီႈၵႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵေႃႈ ႁဝ်းၵႂႃႇပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်း လၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်းႁိမ်းၼၼ်ႉလၢၼ်ႉၼိုင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၸဝ်ႈ လူတ်ႉ/ၵႃးဢၼ်မၼ်းႁူႉၸၵ်း ၼၼ်ႉ သေ ၶပ်းၶိုင်ႁႂ်ႈမၼ်းမႃးႁပ်ႉႁဝ်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼၼ်ႉၶႃႈ ၵေႃႈၵပ်း သိုပ်ႇပီႈဢၢႆႈၶႃႈသေလၢတ်ႈၼႄ ငဝ်း လၢႆးၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းၼၼ်ႉမိူဝ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 2 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းပွၵ်ႉသေ ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵဵင်းတုင် ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ။ ၶဝ်ယင်ႉလိုဝ်ႈတီႈႁူင်းသဝ်းတီႈၼိုင်ႈၼႂ်းၵဵင်းတုင်သေၼွၼ်းယင်ႉလိုဝ်ႈ ၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ ထိုင်မႃး ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ပီႈဢၢႆႈၼွႆႇၼွႆႇ ၶီႇႁိူဝ်းမိၼ်မႃးၸူးမၼ်းၼၢင်း။ ပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်း ပၼ်ႁႅင်းမၼ်းၼၢင်း ႁႂ်ႈပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းတေဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၵဵဝ်ႇယုင်ႈၸွမ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၼႆသေဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း၊ ၼွႆႇၼွႆႇတႄႉ ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈ တၢင်းထႅင်ႈတၢင်း ၼိုင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်း တႅပ်းတတ်း လၵ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆး လၵ်ႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ႁႂ်ႈ ဢူၺ်း ၵေႃႉ မၼ်းၼၢင်းတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸွႆႈထႅမ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ“ ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းလိူၼ်ၸၼ်ႊၼႃႊဝႃႊရီႊၼၼ်ႉ ၶႃႈလႄႈတင်းပီႈဢၢႆႈ ၶႃႈ ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းၾင်ႇထႆး။ ပီႈဢၢႆႈၶႃႈၶၢတ်ႈႁိူၼ်းပၼ်ၶႃႈလင်ၼိုင်ႈၼႂ်းမႄႈသၢႆသေ မၼ်းၶိုၼ်း ပွၵ်ႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ ၶႃႈလႆႈလွတ်ႈမႃးယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃးဝူၼ်ႉၼႆၶႃႈတိုၵ်ႉယိၼ်း ၸႂ်လဵၵ်ႉၸွမ်းၼၢင်းယိင်း ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်တိုၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉယူႇ။ ႁဝ်းလၵ်ႉဢွၵ်ႇပၢႆႈၼႆႉလူၺ်ႈ ဢမ်ႇပႃးသင်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉဝႃႈ တူဝ်လွတ်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၸႂ်တႄႉတိုၵ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ တၢင်းႁုၵ်းႁၢႆႉ ဢၼ်လႆႈၽၢၼ်ႇမႃးၼၼ်ႉယူႇ။ ၶႃႈႁူႉယူႇဝႃႈ ၶႃႈလူဝ်ႇတီႈယူတ်းယႃၸႂ်/တီႈတိူင်ႇပၢင်ႇပၼ်ႁၼ်ထိုင်တၢင်းပၢႆးၸႂ်တႃႇတေယႃၸႂ်ၶႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶႃႈဢမ်ႇၸႂ်တူၵ်း လႄႈ တေဢမ်ႇယွမ်းၵၢၼ်ႉ။ ၶႃႈတေသိုပ်ႇၵူႈလွၵ်းၵူႈလၢႆးၼင်ႇဢၼ်ၶႃႈ မေႃ ပိူဝ်ႈတႃႇႁႄႉၵင်ႈၼၢင်း ယိင်း ၸိူဝ်း ဢၼ်တူၵ်း ပဵၼ်ယိူဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆးလဵဝ်ၵၼ်တင်းဢၼ် ၶႃႈၺႃးမႃး။ ၶႃႈယင်းတေသိုပ်ႇသၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဝ်းတူၵ်းၵႂႃႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ၸိူင်ႉၼၼ်ယူႇ” ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဢူၺ်းၵေႃႉလႄႈၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းသေ ၼွႆႇၼွႆႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်မႄႈဝၢၼ်ႈ ဢၼ်လုမ်း ၵူၼ်း ထဝ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးဝဵင်းၼိုင်ႈယူႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် မၼ်းၼၢင်းၵေႃႈ  ႁႃတၢင်း ယူတ်းယႃ ပၢႆးၸႂ် ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ မၼ်းမႃးၼၼ်ႉယူႇ။

ၼုၼုလႄႈသဵင်ႇသဵင်ႇ

သဵင်ႇသဵင်ႇ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈၵၢၼ်ဢၼ်လႆႈငိုၼ်းလီလီတေၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ၼႃႈႁိူၼ်းမၼ်းၼၢင်းလႄႈ ဢမ်ႇ တွၼ်ႉဝူၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသူင်/ၵျိူၵ်ႈၼၼ်ႉတေမႃးဢဝ်ဢႃယုသၢႆၸႂ်ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉႁၵ်ႉ ၼုၼု ၼၼ်ႉၵႂႃႇ။

သဵင်ႇသဵင်ႇလႄႈၼုၼုၼႆႉ ပေႃႈမႄႈပဵၼ်ၶႄႇ ၵိူတ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2019 မိူဝ်ႈသဵင်ႇသဵင်ႇဢႃယုလႆႈ 18 ပီ ၼၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉၵၢၼ်ႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မၼ်းၼၢင်းႁူႉ လွင်ႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉတီႈဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းၼၢင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ တီႈ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းတႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၾၢႆႉ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ တႃႊယိင်ႊ။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႆႈတႄႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇၾၢႆႉ ပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃးလဵၼ်ႈၾၢႆႉတီႈ ၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2020 ၼၼ်ႉၸၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းလႆႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇပဵၼ်ၽၢႆႇ ယိပ်းငိုၼ်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းတႅပ်းတတ်းတေဢဝ်ၼွင်ႉယိင်းမၼ်းၼၢင်း ၼုၼု မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းမၼ်း။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2020 ၼၼ်ႉ ၶႃႈပွၵ်ႈမိူဝ်းတီႈႁိူၼ်းသေ ဢဝ်ၼၢင်း ယိင်းမႃးၸွမ်း။ ငိုၼ်းလိူၼ်တႃႇၸၼ်ႉၵၢၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ တေလႆႈ 2,000,000 ၵျၢပ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈတေႃႇလိူၼ် ၼႆသေ ပေႃႈမႄႈတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈၵမ်ႉထႅမ်ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းမႃးၸွမ်းၶႃႈ၊ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈႁဝ်းသမ်ႉမီး ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းပီႈၼွင်ႉယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇဝႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၼုၼုၵေႃႉဢၼ်ယၢမ်ႈမီးပၢင်သွၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၵၢၼ်ငိုၼ်းမႃးၼၼ်ႉ ၽၢႆႇၵၢၼ်ငိုၼ်းတီႈၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၶဝ် ဢဝ်ၼႃႈတီႈၵၢၼ်ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆငိုၼ်းပၼ်မၼ်းၼၢင်း။ ၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉၼႆႉ ယူႇၸွမ်းၵၼ်တီႈ ႁွင်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉပၼ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2021 ၼၼ်ႉတင်းပီတႄႉ တင်းသွင်ၵေႃႉပီႈၼွင်ႉ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသင်မႃးယုင်ႈမႃးယႃႉၵဝ်းသင်၊ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ-19 တိုၵ်ႉၽႄႈလၢမ်းယူႇသေတႃႉ။

ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈၵႅတ်ႇၵင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႊ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈမိူင်းၶႄႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ၼၼ်ႉပဵၼ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈလၢႆးမၼ်းမႃးပဵၼ်ၵၢၼ်လဵၼ်ႈတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊယူႇယဝ်ႉ။ သဵင်ႇသဵင်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢၼ်ပႄၽႃသႃၶလိပ်ႊဝီႊၻီႊဢူဝ်ႊ (ငဝ်းႁၢင်ႈသဵင် ပွတ်းပွတ်း) တၢင်းၽၢႆႇၶႄႇမႃးပဵၼ်တၢင်းၽၢႆႇမၢၼ်ႈ သေ ဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ပိုၼ်ၽႄႈတိုၵ်းသူၼ်း ၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်းတီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၼႂ်းဝူင်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းလိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2021 ၼၼ်ႉၸၢတ်ႈပၢၼ်သဵင်ႇသဵင်ႇလႄႈၼုၼု ၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉပဵၼ်ႇလႅၵ်ႈလၢႆႈ။ ၵူၼ်းၶႄႇ ၶႄႇမိူင်းၶႄႇ ၸိုဝ်ႈသျႅၼ်းတိ ၵေႃႉၵုမ်းၵမ်ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼၼ်ႉႁွင်ႉၼုၼု မိူဝ်ႈယၢမ်းဝၢႆး ဝၼ်း ဝၼ်းထိ 5/11/2021 ၼၼ်ႉသေၼႄးဝႃႈမၼ်းၼၢင်းလၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်း 60,000 ယူၼ်ႊ တီႈၼႂ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၶဝ်ၼႆယဝ်ႉ။

ၼုၼုၵေႃႈထဵင်ၶိုၼ်းတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈ ဝႃႈဢမ်ႇလႆႈဢဝ်၊ ၼႆသေလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈၵေႃႉလဵဝ်ဢၼ် ၸၢင်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းလႆႈ ယင်းမီးထႅင်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႉလူး ဢၼ်မီးၼႃႈတီႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းတႃႇၸတ်း ၵၢၼ်လွင်ႈၼၼ်ႉၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၽၢႆႇၵၢၼ်ငိုၼ်းၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၶၢင်ႈၸဝ်ႈၼၢႆး ၶဝ် ၼၼ်ႉသေ ၼႄးဝႃႈၼုၼုလၵ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈမၼ်းဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ၶိုၼ်း ငိုၼ်း 60,000 ယူၼ်ႊ ဢၼ်လၵ်ႉဢဝ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉတေ ႁႂ်ႈပျီႇတုၸိတ်ႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉမႃးဢဝ်ၵႂႃႇ ၼႆ။ လွင်ႈၸီႉၼႄးသႂ်ႇ မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉၵေႃႈဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်/သၢၵ်ႈသေႇသင်။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ၼႂ်းၵၢၼ်ၸတ်းၵၢၼ်သဵၼ်ႈမၢႆငိုၼ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပိူင်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၶွမ်ႊ ပၼီႊၶဝ်တင်ႈၸႂ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ ႁဝ်းတိုၼ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းတေႁူႉလႆႈ။ လွင်ႈဝႃႈၼွင်ႉၶႃႈတေလၵ်ႉ ဢဝ် ငိုၼ်းၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇမီးလွၵ်းလၢႆးမၼ်း။ လွင်ႈသူင်ႇ(ဢူၼ်း)ငိုၼ်းၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်တၢင်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊလႄႈ ပဵၼ်ယေးငိုၼ်း (ပၢၼ်ႇ)ၶႄႇၵူၺ်း။  ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင်လႄႈ ႁူဝ်ၼႃႈ ၽၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်မၼ်းၼၢင်း။ လိူဝ်သေ ၸီႉၼႄးမၼ်းၼၢင်းဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်း လၵ်ႉလႄႈတုၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈပၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်း” ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးဝၼ်း ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်သဵင်ႇသဵင်ႇလႄႈၼုၼု တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလၵ်ႉပၢႆႈၼႆႉသေ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉပီႈ ၼွင်ႉလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင် ၶၢႆႉဢဝ်တီႈယူႇၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈဢၼ်မီးႁႃႈၸၼ်ႉ ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ တေႁၢင်ႇၵႆ ဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ မွၵ်ႈ 8 ၵီႊလူဝ်ႊမဵတ်ႊ ၸမ်ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်တီႈၶၢမ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼၢၼ်ႊသၼ်ႊ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။ တီႈတိုၵ်းၼၼ်ႉမီးၵူၼ်း ပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သေဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်တႃႇၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၼုၼုတႅၼ်းငိုၼ်းၶိုၼ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈပၢတ်ႈသေ ဢဝ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းႁွင်ႈလဵဝ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈထိုင်ဝၼ်းထူၼ်ႈႁႃႈၼၼ်ႉ ပေႃႈလဵင်ႉၶဝ်ၵပ်း/သိုပ်ႇၾူၼ်းၸူး သေ လၢတ်ႈၼႄ မၼ်း ၼၢင်း ႁႂ်ႈၵႂႃႇၸွမ်းတီႈႁူင်းသဝ်း (ႁေႃတႄႇ) Fully Light Hotel ။ ၼုၼု ၵေႃႈႁဵတ်းၸွမ်းသေ ၵႂႃႇၸွမ်း တင်း တႅင်ႇတူဝ်ၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈမၼ်းၼၢင်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းတႄႉ မၼ်း ၼၢင်းမီးႁွႆးၸဵပ်းလႄႈ ၼမ်ႉတႃတူၵ်း။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ဝၼ်းၼၼ်ႉမိူဝ်ႈၼွင်ႉယိင်းၶႃႈ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ၸွမ်းတူဝ်မၼ်းၼၢင်းပဵၼ် ႁွႆးၸဵပ်းလႄႈႁွင်ႉႁႆႈတိၵ်းတိၵ်း။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ၸဝ်ႈၼၢႆးၶဝ်လႄႈၽူႈၸၢႆးထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉ ၶႄႇမိူင်းၶႄႇ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်းတီႈၼႂ်း ႁွင်ႈ ႁူင်းသဝ်း ၼၼ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉၶဝ်ယင်းလွၵ်ႇ ငိုတ်ႈ မၼ်းၼၢင်းဝႃႈ တေသူင်ႇၵႂႃႇၶၢႆတီႈ ႁူင်းၶၢႆတူဝ် ဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈတီႈဝ ၵုမ်းၵမ် သင်မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇ ပၼ်ငိုၼ်းၶိုၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ႁွႆးၸဵပ်းမၼ်း ၼၢင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမၼ်းၼၢင်းၶတ်းၸႂ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

သဵင်ႇသဵင်ႇၵေႃႈ တင်းၵႂင်ၵႂင် ၵႃးၵႃးသေ ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃတၢင်းႁိူၼ်းလႄႈလုင်းၶဝ်ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်။ လုင်း မၼ်း ၵေႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ တႃႇတေဢဝ်လိူင်ႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇပၼ်တီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈၼႆႉ တေၶႂ်ႈ ယၢပ်ႇၵွပ်ႈဝႃႈပဵၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ၵုမ်းၵမ်။ ပေႃႈမႄႈလႄႈပီႈ ၼွင်ႉမၼ်းၼၢင်းတီႈလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ တၢင်ႇၼႄၶွမ်ႊပၼီႊသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငိဝႃႈ တေၶၢႆႁိူၼ်းတီႈလႃႈ သဵဝ်ႈ သေၸၢႆႇ ဝႆႉၶိုင်ႈၼိုင်ႈ တႃႇႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၼွင်ႉယိင်း။

ၼုၼု ၵေႃႈၸႂ်ပိူင်ႈၸႂ်လု ယွၼ်ႉလႆႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းႁႆႈၵူႈဝၼ်းသေဢမ်ႇယွမ်းၵိၼ် ၶဝ်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈသဵင်ႇသဵင်ႇဝႃႈ ယႃႇပေပၼ်တၢင်းတုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်းယွၼ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမၼ်းၼၢင်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈသဵင်ႇသဵင်ႇဢမ်ႇတွၼ်ႉဝူၼ်ႉႁၼ်ဝႃႈ တၢင်းႁုၵ်ႉႁၢႆႉၸႃႉလူင်ၼၼ်ႉတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼွင်ႉယိင်း မၼ်းၼၢင်းပဵၼ်ၵႂႃႇသေၸိူဝ်ႉသေပိူင်ၸိူင်ႉၼႆ။

ထိုင်မႃးဝၼ်းထူၼ်ႈပႅတ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ၼၼ်ႉ သဵင်ႇသဵင်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းၸႂ်ယွၼ်ႉသဵင်ဢၼ်လင် မႃးၽၵ်းတူပွင်ႇ ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉယူႇၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ။ လွင်ႈလီၵူဝ်လူင်မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ… မၼ်းၼၢင်း ႁၼ်ၼုၼု ဝႅၼ်တူၵ်းႁွင်ႈ ဢၼ်မီးသီႇၸၼ်ႉ။ သဵင်ႇသဵင်ႇၵေႃႈၼႅတ်ႈႁွင်ႉႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ်သေ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၽူႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ် ၽုၺ်ႇပၼ်ၽၵ်းတူ။ မၼ်းၼၢင်းႁိပ်ႈလူင်းၶူဝ်လႆဝႆးဝႆး၊ ၵူၺ်းၵႃႈၼုၼု သမ်ႉပေႃးတၢႆယဝ်ႉ ၵွပ်ႈဝႃႈၽွင်းတူၵ်းလူင်းမႃးၼၼ်ႉ ႁူဝ်မၼ်းၼၢင်းၽတ်ႉၺႃး ပိုၼ်ႉဢၼ်သိုဝ်ႇယၢင်တၢင်း (ၶွၼ်ႊၶရိတ်ႊ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ် မႃးဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼုၼုသေ ၽဝ်ပႅတ်ႈ ၵမ်း လဵဝ်။ သဵင်ႇသဵင်ႇၺႃးၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်လွင်ႈၼွင်ႉယိင်းမၼ်းၼၢင်း ၶႃႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉၸူးၽႂ်လႂ် ၼႆယဝ်ႉ။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ “ၶႃႈသမ်ႉပေႃးမိုၼ်/မိုင်လူင်ၵႂႃႇ တေဢမ်ႇႁူႉတူဝ်သင်ယဝ်ႉ။ ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၼွင်ႉ သၢဝ် ၶႃႈၵေႃႈလႆႈသဵင်ႈယွၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼၢႆးၶႃႈ ဢၼ်ၶႃႈႁဵတ်းၵၢၼ်မႃးၸွမ်းၶၢဝ်းႁိုင်ၼၼ်ႉလႄႈ ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်း ၸၼ်ဢဝ်ၼွင်ႉသၢဝ်ၶႃႈမႃးလႆႈၶိုၼ်း။ ၶဝ်ပၼ်ၾၢင်ႉၶႃႈဝႃႈ ယႃႇဢဝ်ၵႂၢမ်းလွင်ႈပိူင် ပဵၼ်ၼႆႉ ၵႂႃႇလၢတ်ႈၼႄၽႂ်ၼႆသေ ႁႂ်ႈၶႃႈမိူဝ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းၵမ်းလဵဝ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၶဝ်လွၵ်ႇငိုတ်ႇတေၺွပ်းလုင်းၶႃႈ ဢၼ်ယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇ။ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈမႃး ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇထွမ်ႇသီႇထွမ်ႇႁႃႈသင်သေ သိမ်းၶူဝ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၵူၺ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးသဵင်ႇသဵင်ႇ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈသေဢဝ်လိူင်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈၼႄပေႃႈမႄႈမၼ်းလွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉလူင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၼၢင်းၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇသေဢမ်ႇလုၵ်ႉလႆႈ ၼွၼ်းယူႇၼိူဝ်ၵူႇၵူၺ်း။ သမ်ႉဝႃႈမၼ်းၼၢင်းမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈလႆႈလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး လႄႈ ၶႂ်ႈဢဝ်လွင်ႈၼႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇၼႄတီႈ ၸုမ်းပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ်ယူႇသေတႃႉမၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃၶိုင်လွင်ႈတၢင်းသင် ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈငိုၼ်းတွင်းလႄႈသင် ဢမ်ႇမီးသၢၵ်ႈသေႇပဵင်းပေႃးလႄႈသင် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းသေလႄႈသင် မၼ်းၼၢင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်လွင်ႈၼွင်ႉယိင်းမၼ်းထုၵ်ႇၺႃးလႄႈ ပႃးတင်းလွင်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လႄႈပေႃႈလဵင်ႉၵဝ်ႇမၼ်းၼၢင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်သေႁဵတ်းတေႃႇၼိူဝ်ၶဝ်ပီႈၼွင်ႉၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိူင်ႇဢဝ်တၢင်းၽိတ်းလႆႈ။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ“ၶႃႈတိုၵ်ႉမႆႈၸႂ်ၸွမ်းလုင်းၶႃႈ ဢၼ်ယူႇတီႈဝဵင်းလဝ်ႉၵႆႇၼၼ်ႉယူႇ။ ပေႃႈၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇယူႇလီ။ ၶႃႈၵေႃႈဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်။ သင်ဝႃႈၶႃႈလၢတ်ႈလွင်ႈၼႆႉၼႄပိူၼ်ႈၵေႃႈ ပိူၼ်ႈတေဝႃႈၶႃႈလႅၼ်ၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်ၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်လႄႈ ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ်လွင်ႈၼႆႉလၢတ်ႈၼႄၽႂ်” ဝႃႈၼႆ။

သဵင်ႇသဵင်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ လွင်ႈဢၼ်ၼွင်ႉၶႃႈလႆႈၶၢမ်ႇၺႃးမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၽႂ်ၵေႃႉလႂ် လႆႈၺႃးမိူၼ်ၼၼ်၊ လႄႈ ၶႂ်ႈၾၢင်ႉထိုင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၶႂ်ႈမိုင်ႉႁႃၵၢၼ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

တွၼ်ႈလူပ်းလင်

လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်လီ တူၵ်းၸႂ်လီၵူဝ်လီၵၢၵ်ႇၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈၶွင် ၼႂ်းၵၢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် မီးပေႃးၶႂ်ႈၸွတ်ႇလူင်ၵႂႃႇၵူႈတီႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႄႈတၢင်ႇမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းၶဝ် တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၶဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ဝ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ႁဝ်းၶႃႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ လွင်ႈႁူမ်ႈၵၼ်သိုပ်ႇပိုၼ်ၽႄ လွင်ႈတူဝ်ထူပ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈၾၢင်ႉ/ တိူၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၸၢင်ႈပဵၼ် ၶႂ်ႈၶၢႆႉႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ၶဝ်ပေႃးတေၸၢင်ႈႁႄႉၵင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈတေဢမ်ႇလႆႈၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇၵႃႉၶၢႆၵိၼ်သေ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်။

ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ထုၵ်ႇလီၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ်ၸုမ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်လႄႈ ပၼ်တၢမ်ႇၸိူဝ်းၽူႈမီးတၢင်းၽိတ်းၶဝ် ႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းလွင်ႈလႆႈႁဵတ်းၽိတ်း ပူၼ်ႉပႅၼ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈပဵၼ်ၶီႈၶႃႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၵွပ်ႈၼၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်း-

• ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ သိုၵ်းဝ UWSA ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် ၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵႅတ်ႇၶႄ ပၼ်ၸုမ်းၸိူဝ်းၵူၼ်းၶႄႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်

• ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်လူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁႂ်ႈသိုပ်ႇဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်တၢင်းၼိူဝ်ၵူၼ်းၶႄႇႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉ တၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ ဝ ၼႂ်းမိူင်းတႆး

• တိုၵ်းသူၼ်းထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ဢၼ်မီးလွင်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း Viettel ၼႅင်ႈသၢႆၼႅတ်ႇ ၸွမ်း Mytel လူင်းၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းၵၢၼ်ၸႂ်ႉၼႅင်ႈသၢႆၼႅတ်ႇ Mytel ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ