ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး
ပီၵေႃးၸႃႇ 1382၊ လိူၼ်ႁႃႈမႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းၸၼ်၊ ပီတႆး 2115 ၼီႈ
ဝၼ်းထိ 12/4/2021
ၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec ၾရင်ႊသဵတ်ႊထုၵ်ႇလႆႈယိူင်ႈၸွမ်း EDF ဢၼ်ဢွၼ်ၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ် ၽၢႆၼႂ်း မိူင်းတႆး
မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 19/3/2021 ၼၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၾရင်ႊသဵတ်ႊဢၼ်ပဵၼ် Electricite de France (EDF) ပိုတ်ႇၽိူၺ်ဝႃႈလႆႈၵိုတ်းယင်ႉလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆသူၺ်ႇလီ 3 ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵွပ်ႈ မႆႈၸႂ်ၸွမ်းငဝ်းလၢႆးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 1/2/2021။
ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးယိၼ်းႁၼ်လီၸွမ်းလွင်ႈဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ EDF တႅပ်းတတ်းၵိုတ်းယင်ႉ ၶူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉသေတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊRazel-Bec (ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈႁူမ်ႈၸုမ်းFayat) ၾရင်ႊသဵတ်ႊ ယိူင်ႈၸွမ်းလႄႈထွၼ်ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်ယူႇ။
ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်တႄႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင် ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပီ 2008 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းတႆးလႆႈသၢၼ်ၶတ်းမႃး ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်း မိူင်း တိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉသင်လႄႈဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉၽၢႆႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 280 မေႊၵႃႊဝတ်ႊၼၼ်ႉတေ ယိုင်ႈ ၶိုၼ်ႈတႃႇ 60 ၵီႊလူဝ်ႊမေႊတိူဝ်ႊလႄႈ တေထိုင် ဝဵင်းသီႇ ပေႃႉ၊လိူဝ်ၼၼ်ႉတေထူမ်ႈပႅတ်ႈမူႇဝၢၼ်ႈတႆးဢၼ်မီးမႃးၸဵမ် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီပႃးတင်းႁႆႈၼႃးလိၼ်ငႂ်ႈလီၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဢွင်ႈတီႈ တေသၢင်ႈၽၢႆၼႆႉယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်လႄႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်သေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵမ်းၵမ်းပူၼ်ႉ ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႃးၸဵမ်လွင်ႈၶႃႈ ႁႅမ်တၢႆလၢႆလၢႆ၊ၶႃၸႂ်လႄႈတဵၵ်းဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁဵတ်းႁူဝ်ႉၶႄ တူဝ်ၶဝ်ၽွင်းဢွၵ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈ ၼိူဝ်ၼႆႉၸႂ်ႉ တိုဝ်း ငိုၼ်းတိုၼ်းတီႈယႄးငိုၼ်းမိူင်းၶႄႇသေၶိုင် ၵေႃႇသၢင်ႈ။
ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးၵမ်းၵမ်းၵႆႉတိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉထွၼ်ဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ်တေသိုပ်ႇႁူမ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ဝၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/7/2020 လွင်ႈ“သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆလၢႆလၢႆ၊ၶႃၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽွင်းပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း RCSS/SSA ႁိမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းBusiness and Human Rights Resource Centre (BHRC) ၸုမ်းဢၼ်လူလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်းလၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈႁႂ်ႈ ၸွမ်းလၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉ ၵူႈ မိူင်းမိူင်းၶဝ် လႆႈတႅမ်ႈ လိၵ်ႈထိုင်ၶွမ်ႊပၼီႊၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၽၢႆၵူႈဢၼ်ယူႇ၊ၵူၺ်းၵႃႈ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ Stucky ၶွင်မိူင်းသဝိတ်ႊ ၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊၵူၺ်း ဢၼ်ၶိုၼ်းတွပ်ႇသေလၢတ်ႈဝႃႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ဢမ်ႇသိုပ်ႇ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸွမ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၶွမ်ႊပၼီႊတၢင်ႇဢၼ် ပႃးၸဵမ် IPGRB (Razel-Bec’s joint venture in Burma) တႄႉဢမ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇသင်ၶိုၼ်း။
IPGRB ၼႆႉပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊႁူမ်ႈပုၼ်ႈၼႂ်းၵႄႈၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec လႄႈၶွမ်ႊပၼီႊInternational Power Group Public Company Ltd. (IPG) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ IPG သမ်ႉပဵၼ်ၵိင်ႇၽႄၶွမ်ႊပၼီႊ International Group of Entrepreneurs (IGE) ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼမ်းၼႃႈ ၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉၵေႃႇတင်ႈမၼ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးလုင်းဢွင်ႇတွင်းၽူႈမီးၸၼ်ႉၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးႁွင်ႈၵၢၼ်ၽၢႆႇငိုၼ်းတွင်းမိူင်းဢ မႄႊ ရိၵၢၼ်ႊႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမၼ်းၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2014 ယွၼ်ႉ“ပဵၼ်ၵၢၼ်ယႃႉၵဝ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၵ်ႉၵၢၼ်မိူင်းလႄႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ” တင်း “လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉ၊လွင်ႈၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်လႄႈလွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ (ငိုၼ်းမွၼ်)” ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ IGE ယင်းပဵၼ်ၵေႃႉၽၢၵ်ႈၵၢၼ်တင်းၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇလႄႈထႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်သၢမ်ဢၼ်(ၽၢႆၼွင်ၽႃ၊မိူင်းတူၼ်လႄႈႁတ်ႉၵျီး) ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇသေလႆႈၺႃးၵူၼ်း မိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉ ႁႅင်းႁႅင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၶွမ်ႊပၼီႊIPGRB ၼႆႉလႅပ်ႈပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းယဝ်ႉတီႈၶူင်း ၵၢၼ်ၽၢႆ ယႄး ယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်။ၼႂ်းၵူႊၵိူဝ်ႊဢၼ်ဢဝ်လၢဝ်ပွမ် (ၵျူဝ်ႇတု) သေတူၺ်းၼၼ်ႉတေလႆႈ ႁၼ်ႁၢင်ႈ “ပၢင်သဝ်း IPGRB” မိူဝ်ႈလဵဝ်ယူႇယဝ်ႉ။
တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ/ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/2/2021 ၼၼ်ႉမႃးၵူၼ်းမိူင်းလုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၸဵမ်ၸႄႈဝဵင်း ႁိမ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ပႃးတင်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးလႄႈသီႇပေႃႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 17/2/2021 ၼၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးၸွမ်းပႃးတင်းပၢႆႉဢၼ်ဝႃႈ“ၶူင်း ၵၢၼ်ၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ပႃးၸွမ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်”။ၵူၺ်းၵႃႈဝၢႆးၼၼ်ႉ ယဝ်ႉဢမ်ႇႁၼ်ၸိူဝ်းၶဝ်လုၵ်ႉၼႄၵၢင်ၸႂ်ၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ။ၵူၺ်းၵႃႈ လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ် ၶဝ်တွႆႇမေႃႉတွႆႇဝၢၼ်ႇၵမ်ႉၸွႆႈလွင်ႈလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် CDM ၼၼ်ႉယူႇယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း။ၵၢၼ်ၵေႃႇ သၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈလႅပ်ႈမိူၼ်ႁၢင်ႈၸမ်ၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈတင်းမူတ်းယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈလၢႆလၢႆဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ပလိၵ်ႊယႄးၶဝ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်ႈ မႃးထႅင်ႈ တင်းၼမ်၊ၸဵမ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသင်သေလုၵ်ႉ ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၸွမ်းၼႂ်း ဝဵင်းလႄႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ်ပႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်သေၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇဢၼ်ပွႆႇ လူင်း တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
EDF လၢတ်ႈၼႄလွင်ႈဢၼ်မၼ်းလႆႈၵိုတ်းယင်ႉၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼၼ်ႉၸွမ်းလၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။လွင်ႈၼႆႉ ၶိုၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းထၢမ်တႃႇၶွမ်ႊပၼီႊ Razel-Bec ဝႃႈၸွင်ႇတေၸွမ်းမိူၼ်လၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉ ႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
တင်ႈတႄႇတႄႇမၼ်း Razel-Bec တိုၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီႁူမ်ႈၸွမ်းၶွမ်ႊပၼီႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပၢၵ်ႈ ပႅတ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ/ယႄးၶဝ် ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းပိူဝ်ႈတႃႇ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဢွင်ႈသၢင်ႈၽၢႆၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈလဵဝ်ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း Razel-Bec ၶဝ်ၵိုတ်းယင်ႉလွင်ႈယူႇၶၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေၸွမ်းလၵ်းၸဵင်လုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ။ႁဝ်းၶႃႈတိုၵ်းသူၼ်း Razel-Bec ႁႂ်ႈထွၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်။
တွင်ႈထၢမ်
ၸၢႆးႁေႃသႅင် +66: 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း)
ၸၢႆးယွတ်ႈလိုၼ်း +66: 97-173-1530 (တႆး၊ မၢၼ်ႈ)
PDF Files: