ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉလႄႈသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းဝၼ်းမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း
ဝၼ်းထိ 14 လိူၼ်မျၢတ်ႉၶျ်ပီ 2015
တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆး
ၼႂ်းၽၢႆလူင် 43 ဢၼ်တေၵေႃႇသၢင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈၶိုင်ႈပၢႆၼၼ်ႉတေၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၼႂ်းမိူင်းတႆးပႃးၽၢႆလူင် 4 ဢၼ်၊တေၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းလႄႈမႄႈၼမ်ႉဢၼ်လႆၸူးၼမ်ႉမႃႉ။ ၸုမ်းတႆးမီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ယွၼ်ႉဝႃႈတီႈ တေၵေႃႇ သၢင်ႈၽၢႆၵမ်ႈပႃႈၼမ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈလႆႈထူပ်းၺႃးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈႁူမ်ႈပႃးၽၢႆလူင်ၵုၼ်လူင်ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်မီးၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)သေလႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ် February လႄႈ မီး ၵူၼ်းႁၢမ်းတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၼပ်ႉထိုင်ႁူဝ် 100,000 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ထိုင်တီႈဝႃႈမီးလွင်ႈႁၢမ်ႈဢမ်ႇႁႂ်ႈသိုပ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆလူင်ၵုၼ်လူင်သေတႃႉၸုမ်းၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းတိုၵ်ႉၶိုင်ႁႃလၢႆးတႃႇၵေႃႇ သၢင်ႈၽၢႆတႃႈသၢင်း၊မိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ/ၸၢၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးလႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်ဝၼ်းထိ 10 ၼၼ်ႉၵူင်ႇပၼီႇ ၶႄႇ၊ထႆးလႄႈမၢၼ်ႈလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တိူင်ႇပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းတီႈတူၼ်ႈတီးပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ဝၢင်းၽႅၼ်တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆ။
“ထိုင်တီႈဝႃႈမီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းသေတႃႉၽၢႆႇပူၵ်းပွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶႄႇလႄႈထႆးယင်းတိုၵ်ႉ ၶိုင် ႁႃတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆတၢင်ႇဢၼ်ထႅင်ႈယူႇ” ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်လၢတ်ႈ “ၶဝ်ဢမ်ႇႁူႉထိုင်လွင်ႈၽေးတႃႇတေၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်း ပိုၼ်ႉ တီႈပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉႁိုဝ်?”
ၽၢႆလူင်မိူင်းတူၼ်/တႃႈသၢင်းၼၼ်ႉပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ထႆး Thailand’s EGAT International ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ China’s Sinohydro, China Southern Power Grid (CSG)လႄႈ Three Gorges Corporation ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ၼႂ်းႁႅင်းၾႆးဢၼ်ဢွၵ်ႇ 7000 မီႇၵႃႇဝိူတ်ႉၼၼ်ႉတႃႇ 90% တေၶၢႆပၼ်မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇ။
ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈႁဝ်းၶႃႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတင်းသဵင်ႈလႄႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇတင်းသဵင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁဝ်းၶႃႈသေၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆတင်းမူတ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။
သင်ၶႂ်ႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈၵပ်းသိုပ် ႇactionforrivers@gmail.comဢမ်ႇၼၼ်ၶဝ်ႈတူၺ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉ www.shanhumanrights.org
လႄႈၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်
ၵူဝ်ႇၼေႇမဵဝ်း (+95 (0) 9522 8275)
ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ (+95 (0) 9428 3678 49)
ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် (+95 (0)94 282 06916)