ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ ၶိုၼ်းယႃႉ/ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး

ဝၼ်းထိ 01/05/2015

ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ ၶိုၼ်းယႃႉ/ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵွပ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် 300 ပၢႆၶွၼ်ႈၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉၶူင်း/မိူင်းတူၼ်

ၸုမ်းၶွမ်ႊပၼီႊ မိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ လႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽိုၵ်ႉၽၢၵ်ႉယႃႉ(ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈ) ပႅတ်ႈၶပ်ႉမၢႆ ဝၼ်းထိ 30/04/2015 ၽႅၼ် ၵၢၼ် ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းထွမ်ႇတၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း တီႈၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်း ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 300 ပၢႆႁူမ်ႈ တင်းၽွင်းတႅၼ်း(တႅၼ်းၽွင်း)တႆး ၶွၼ်ႈၵၼ်ႁူမ်ႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄတၢင်းမႆႈၸႂ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆလူင်မိူင်း တူၼ်ၼိူဝ် မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်း။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 30/04/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း 1 pm to 3:30 pm ဝၢႆးဝၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 300 ပၢႆ လုၵ်ႉတီႈၵႃလိ၊ ၵုၼ်ႁဵင်၊ ၵဵင်းလူမ်း၊ ၵဵင်းၶမ်း၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ဝဵင်းၽုၺ်း၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ သၢႆးၶၢဝ်၊ ဝၢၼ်ႈလဝ်း၊ ၵုင်းပဝ်း၊ သၢႆးၶၢဝ်ၸၢၼ်း၊ ဝူဝ်းလူင်၊ ၼႃးပဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈပၢတ်ႇ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ သၢႆးမူၼ်ႇ လႄႈ ၼႃးလိၼ်လႅင် ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈႁူင်းႁေႃၼမ်ႉပၢင် ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် သေႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းဢၢၼ်းသၢၼ်ၶတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၸုမ်းမိူင်းဢွတ်ႊသ်တေႊရီႊယႃႊ Australian Snowy Mountains Engineering Corporation (SMEC),  ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢၢၼ်းၸတ်းၼႂ်းႁူင်းႁေႃဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်။

ၵူၺ်းၵႃႈၵွပ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတေသၢၼ်ၶတ်းၼၼ်ႉဢွၵ်ႇဝႆႉဢွၼ်တၢင်းလႄႈ ၸုမ်းၽၢႆႇၶွမ်ႊ ပၼီႊ ဢၼ်တေလူင်း ထွမ်ႇ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်းၸုမ်းဢွတ်ႊတေႊရီႊယႃႊၶဝ် လႆႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၽိုၵ်ႉၽၢၵ်ႉ ယႃႉပႅတ်ႈၶိုၼ်း ၶပ်ႉမၢႆၽႅၼ်ၵၢၼ်ပၢင် ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၶဝ်ၶိုင် ဢၢင်ႈၸတ်းႁဵတ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတေၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ် ၶတ်းၶဝ်ၵေႃႈၶိုၼ်းၸတ်း ပၢင်ႁူပ်ႉ ထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းႁင်းၵူၺ်း ဢၼ် ၽွင်းတႅၼ်း(တႅၼ်းၽွင်း) ၼၢင်းဝႃႇၼူႉ (ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ) ၵုၼ်ႁဵင်ၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင် တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ် (ဢွၼ် တၢင်းဝႃႈ ၽၢႆတႃႈသၢင်း) ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုတ်ႇၼႄတၢင်းမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်လႄႈ ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ၵိုၵ်းမိူင်း ၸဵမ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃႇဝ ၸိူဝ်းၼႆႉတေမူၺ်ႉၵွႆဝွတ်ႈဝၢႆး ယွၼ်ႉၽၢႆလူင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉလွင်ႈတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းယိုဝ်း ၵေႃႈပႆႇ မၼ်ႈၵိုမ်းသေ တိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈ လႄႈပႆႇမီးၶေႃႈႁပ်ႉႁွင်း တၢင်းၵၢၼ်မိူင်းသင် ၼႆယဝ်ႉ။

ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ၼႆႉတေလႆႈထုၵ်ႇ/ၺႃးတၢမ်ႇၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈယႂ်ႇလူင်လၢင်ယွၼ်ႉၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼၼ်ႉယူႇသင်တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ႁဵတ်း သၢင်ႈၽၢႆ။  ၶူဝ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းၶမ်း ဢၼ်မီးဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 100 ပၢႆသေယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉ သၢႆပၢင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ တၵ်းတေၸူမ်ၸိၵ်း ယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉတင်းပိုၵ်း ၵူၺ်းပႆႇၵႃး ၵုၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉပၢင်ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ/ႁဵင် ဢၼ်တၢင်ႇပၼ်ၸိုဝ်ႈ ဝဵင်းဝႃႈ ဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် (ယွၼ်ႉ မီးၵုၼ်ႁဵင်ၵုၼ် ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉပၢင်) ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ တေထူမ်ႈၸူမ်ၵွႆပႃး။

ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းၶမ်းၼႆႉ ၸဵမ်ပိုင်းမၼ်းမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 15,000 ပၢႆၵူၺ်းၵႃႈယွၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၼီပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သိူဝ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆးၽွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢင်ႈသိုၵ်း ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉသေလိုပ်ႈႁေႃႈ ၶၢႆႉပၢႆႈၽွင်းပီ 1996-1998 ပိူဝ်ႈတႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းၶမ်းၵေႃႈ ၺႃးပႃးၸွမ်း လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉလၢႆးႁုၵ်းႁၢႆႉသေ တဵၵ်းလိုပ်ႈ ႁေႃႈၶၢႆႉပၢႆႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် 300,000 ပၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးဝၼ်းထိ 06/04/2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈၸုမ်း SMEC ၼႆႉၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းတူၼ်သေၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်လႄႈလၢႆလၢႆတီႈႁူမ်ႈၵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 150 ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။

သင်ဝႃႈၽၢႆမိူင်းတူၼ်(ဢွၼ်တၢင်းဝႃႈၽၢႆတႃႈသၢင်း)ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းပဵၼ်သၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉတူဝ်ႈၸိုင် တေပဵၼ်ၽၢႆဢၼ်ယႂ်ႇ သုတ်း ၼႂ်းၵုၼ်ၸဵင်ႇၸၢၼ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဢေႊသျႃႊ။ တေဢိတ်ႇဢွၵ်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 7000 မေႊၵႃႊဝတ်ႊ။ ၼႂ်းႁႅင်းၾႆးတင်းမူတ်း ၼၼ်ႉတေသူင်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆပၼ်မိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းၶႄႇ တႃႇႁူဝ် ပၢၵ်ႇလႂ် 90 %။

ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၼႆႉၶွမ်ႊပၼီႊၼွၵ်ႈမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းပဵၼ် ၸုမ်းၶႄႇ China Three Gorges Corporation, China Southern Power Grid, Sinohydro, ၸုမ်းထႆး the Electricity Generating Authority of Thailand, and လႄႈၸုမ်းမၢၼ်ႈ the International Group of Entrepreneurs Co. (Myanmar) ၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းတိုၼ်း။

ၶဝ်ႈတူၺ်းဝႅပ်ႊသၢႆႊ www.shanhumanrights.org

သင်ၶႂ်ႈႁူဝ်ယွႆႈထႅင်ႈတွင်ႈထၢမ်

ၼၢင်းသႅင်ႁွမ် (ၵုၼ်ႁဵင်)                               (+95) 09-250486512

ၼၢင်းမျႃႉလေး (သၢႆးမူၼ်ႇ)                           (+95) 09-32343472

ၼၢင်းၶမ်းၼွင်ႉ (ဝၢၼ်ႈလဝ်း)                         (+95) 09-428367849

ၸၢႆးသီႇႁ (ၵႃလိ)                                       (+95) 09-428367956

ၸၢႆးၶမ်းလူႇ (ၵႃလိ)                                    (+95) 09-428367625

ၸၢႆးလၢဝ်မိူင်း (ႁွင်ႉ) ၸၢႆးပီး (ၵုၼ်ႁဵင်)           (+95) 09-250252588

ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး

ၸၢႆးႁေႃသႅင်                                            66:  (0) 93-264-9487   (Shan, English)

ၸၢႆးၶိုၼ်းမႂ်ႇ                                             66: (0) 94-638-6759    (Burmese, English)

လုမ်း                                                      66: (0) 9-329-77754