ပီႈၼွင်ႉထႆး 700 ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄ မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ယွၼ်ႉၵၢၼ် ၶုတ်းၶမ်းတၢင်းပွတ်းၸၢၼ်း မိူင်းသၢတ်ႇ ႁၢင်ႇၵႆ 30 ၵီႊလူဝ်ႊမႄႊတိူဝ်ႊ ၶုတ်းၶမ်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး

ဝၼ်းထိ 14/3/2025

မိူဝ်ႈၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉထႆး 700 ပၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႈတွၼ်း ဝဵင်းမႄႈဢၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ၼႂ်းဝဵင်းတီႈၼိုင်ႈသေ ယၢင်ႈပႆတၢင်း ၵႂႃႇၸူးမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ပိူဝ်ႈတႃႇတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းႁူမ်ႈၵၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉ လုမ်ႈၾႃႉ။

ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယိပ်းတင်းပၢႆႉဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈ လုသုမ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၵွပ်ႈလႆႈႁပ်ႉ လွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈလႄႈလွင်ႈတႅပ်းမႆႉယႃႉထိူၼ်ႇၶိူဝ်း ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်လႄႈ ၶီႈၵူမ်ႈလိၼ်လႆထူမ် ထူမ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽွင်းၼမ်ႉၼွင်း မိူဝ်ႈ ပီၵၢႆ။

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ဢွၼ်ၸတ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၶဝ်ဝႃႈ “ လွင်ႈၼမ်ႉႁႅင်ႈလႅင်ႉ၊ ၼမ်ႉ ၼွင်း၊ ၾႆးထိူၼ်ႇၾႆးပႃႇ၊ မိူင်းမူဝ်းလႄႈ ရႃႇသီႇဢုတုၾိင်ႈၾႃႉ လႅၵ်ႈလၢႆႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ မီးလွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉ တင်းတူဝ်မီးၸႂ်လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူႈၵေႃႉ။ ၽေးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်း ပဵၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉ ယႃႉ ထိူၼ်ႇၶိူဝ်းပႃႇမႆႉ၊ တင်ႈၸႂ်ႈဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်ထိူၼ်ႇပႃႇ၊ ၶုတ်းႁႄႈ လႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၶိုၼ်း ယႃႉမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းလႄႈ မႄႈၼမ်ႉတၢင်ႇ မႄႈလုလႅဝ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႂ်ႈပူၵ်းတိုၼ်ႇ ၵူၼ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵဵဝ်ႇ ၵပ်းလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉ သေ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ လွင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉ တွင်ႉႁဝ်းလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈႁဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ”ဝႃၼႆ။

ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ၶွၼ်ႈတုမ်ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ဢၼ်ၼႆႉ ယိူင်းဢၢၼ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပိူဝ်ႈတႃႇ ပူၵ်း တိုၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁူႉထိုင်လွင်ႈၽေးသၽႃဝ လႄႈ ႁႂ်ႈၽူႈၸိူဝ်းဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁႂ်ႈပဵၼ် ပၼ်ႁႃၶဝ် မေႃႁပ်ႉဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း၊ “ ႁႂ်ႈၶဝ်ပေႃးလႆႈႁူႉဝႃႈ လွင်ႈၶဝ်ယႃႉၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼၼ်ႉမၼ်းၸႂ်ႈ ပဵၼ် ၽေး တေႃႇၶဝ်ၵူၺ်း မၼ်းပဵၼ်ၽေးတေႃႇမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းပႃး” ၼႆယဝ်ႉ။

တင်ႈတႄႇပီ 2023 မႃးမီးၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ယႂ်ႇလူင်ၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းမိူင်း ယွၼ်း ဢၼ်မီးတၢင်းၸၢၼ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းဝ UWSA ၶဝ် ၵုမ်းၵမ်။

လွင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းႁႄႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈလုသုမ်းယႂ်ႇလူင်ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼွင်း လုမ်ႇထူမ်ႈၼႂ်း လိူၼ် သႅမ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024။ ဝၢၼ်ႈပဵင်းၶမ်း ဝၢၼ်ႈတႆး ဢၼ်မီးၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းယွၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉလႄႈ ၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ထူမ်ႈသႂ်ႇတင်းဝၢၼ်ႈ။ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တၢင်း ၾင်ႇထႆး တီႈတႃႈတွၼ်းလႄႈတၢင်ႇ ဝၢၼ်ႈၸွမ်း သၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼႂ်း ၵဵင်းမႆႇ မိူင်းထႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ၺႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းတေႉတေႉ။

မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးလၢႆလိူၼ်ၵေႃႈၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၼႂ်းမိူင်းယွၼ်းၼၼ်ႉ သိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈ ၶုတ်းထႅင်ႈ လႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်ဝႃႈ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းတင်းၶိုၼ်း တင်းဝၼ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈ မူင်း ယဝ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၶုတ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်းပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇ သီႇဢၼ်၊ မီးၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ် 300 ပၢႆ၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ် ၶႄႇ။ ၶဝ်ၶုတ်းၼိူဝ်လွႆလႄႈၸွမ်းသၢႆမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈၶဝ်မီးႁိူဝ်းၶုတ်းၸွမ်း ၼႆ ယဝ်ႉ။

ၶူၺ်ၶီႈလိၼ်ၵၢၼ်ၶုတ်း ပႃးၸဵမ်ၵွင်ႉၼမ်ႉယႃထၢတ်ႈ ၶႅမ်ႊမိၵ်ႊၶိူဝ်ႊ ႁၢဝ်ႉႁႅင်း မိူၼ်သၢႆႊယႃႊၼၢႆႊ (cyanide) ဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ယၢႆႈဢဝ်ၶမ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ လွင်ႈ ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်း ၶူၼ်း ၶဝ်း ၶဝ်ႈၼမ်ႉၶုၼ်ႇဢူၼ်သေ ဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇႁတ်း ဢဝ်ၼမ်ႉ ၸႂ်ႉ၊ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းပႃၼႂ်းၼမ်ႉၵေႃႈလူတ်းယွမ်းလူင်းတိၵ်း တိၵ်းယဝ်ႉ။