တိုၵ်ႉပႂ်ႉတႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး- ၶုၵ်းထူပ်းလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢႆးၶၢဝ်လႄႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈၺႃးႁႅမ်တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး

ဝၼ်းထိ 16/6/2020

တိုၵ်ႉပႂ်ႉတႃႇလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃး– ၶုၵ်းထူပ်းလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢႆးၶၢဝ်လႄႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈၺႃးႁႅမ်တၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်

မိူဝ်ႈၼႆႉႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးလႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းတၢင်းလူႇတီႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပိူဝ်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶုၵ်းထူပ်းႁဵတ်းၵုသူဝ်ႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 56 ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 23 ပီ၊ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းတႆးယႂ်ႇလူင်လၢင်ၽွင်းၶဝ် “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်လႄႈပွတ်းၸၢၼ်းၼႂ်းပီ 1996-1998။

မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/6/1997 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်း 56 ၵေႃႉတင်းၸၢႆး၊ယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆသွင်တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ပွတ်းၸၢၼ်း။ၸိူဝ်းၶဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈႁႂ်ႈၵႂႃႇယူႇၼႂ်းဝဵင်း ၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေၶိုၼ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႂ်ႈဢဝ်လေႃႉၵႂၢႆး/လေႃႉဝူဝ်းပွၵ်ႈၵႂႃႇတေႃႉဢဝ်ၶဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၶဝ်ၸွမ်းၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်။ၸိူဝ်းၶဝ်ႁူပ်ႉၺႃး သႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸွမ်းတၢင်းသေၺႃးတိမတ်ႉလႄႈယိုဝ်းတၢႆၸွမ်းၶေႃႈၸီႉသင်ႇ- ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 29 ၵေႃႉၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 246 ၶႃႈႁႅမ်တၢႆတီႈသၢႆးၶၢဝ်လႄႈထႅင်ႈ 27ၵေႃႉၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 513 ၶႃႈႁႅမ်တၢႆႁိမ်းတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ။ၶၢပ်ႈတူဝ် တၢႆၶဝ်ၵေႃႈလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈၼဝ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်။

ထိုင်တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵူၼ်းမိူင်းတႆးပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်ၽွင်းၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်း “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉ တီႈ” ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင်လႄႈပွတ်းၸၢၼ်းဢၼ်ထူၺ်ႈပႃးႁၢၵ်ႈပႃးတေႃတႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း400,000ပၢႆ ၼႂ်း15ၸႄႈ ဝဵင်း ၽွင်းပီ 1996-1998 ၼႆႉယင်းပႆႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈပဵၼ်ထမ်း/တြႃးၸိူဝ်းၺႃးၶႃၸႂ်၊ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ဢဝ်တၢႆၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈမိူၼ်ၵၼ်။

ၵွပ်ႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေဝၢၼ်ႈၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဝၢၼ်ႈပၢႆၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ပွတ်းၸၢၼ်းလႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁၢမ်းဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵဝ်ႇဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးၶဝ်ႈပိုင်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းထႆးမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူဝ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉမီးယူႇဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ်သေသိုပ်ႇမီးၶႂၢင်ႉတႃႇၶႃၸႂ်၊ၵၼ်ႉၸၼ်လႄႈၶႃႈ ႁႅမ် တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသင်တေႃႇၶဝ်ၼၼ်ႉယူႇ။

ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းဢၼ်ၶိုၼ်းၵဵပ်းမိူဝ်ႈပီ 2014 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇႁူဝ်ႁဵင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ယင်းဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးလႄႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႂ်းပီ 2010 တင်းပီ 2015 လႄႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်တေၸတ်းႁဵတ်းၼႂ်းပီ 2020 ၼႆႉၵေႃႈတေဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈမိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

လွင်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶၢႆႉပၢႆႈလႄႈလွင်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးသုၼ်ႇလႆႈလိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉတိုၼ်းပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ (ၼႄႇပျီႇတေႃႇ) ပိူဝ်ႈတႃႇၶဝ်ႈၵုမ်းၵမ်ဢဝ်ၼမ်ႉမျၢတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၼိူဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼႂ်းပိုၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းသေပိုတ်ႇပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်းၶဝ်လႆႈၶိုင်သၢင်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ယႂ်ႇလူင်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းဢၼ်ဢၢင်ႇၵဵပ်းၼမ်ႉမၼ်းတေလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၶႃႈတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 1997 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆမိူင်းတူၼ်ၼႆႉၶွမ်ႊပၼီႊၶႄႇလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းသေၽႅၼ်ၵၢၼ်တေသူင်ႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ထိူၼ်ႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈတေသၢင်ႈၽၢႆသေသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇ။

ႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၵိုတ်းလွင်ႈတူၺ်းၶၢမ်ႈပႅတ်ႈတၢင်းၽိတ်းယႂ်ႇလူင် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းၽိတ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး တင်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၶဝ်ၼၼ်ႉသေတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ“လွင်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ မိူၼ်ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ” တေႃႇထိုင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃးႁပ်ႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းတၢင်းႁဵတ်းၶဝ်သေမီးမႃးပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) ဢၼ်ပဵၼ်ပိူင်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ (ၾႄႊ တရိူဝ်ႊ) ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမီးသုၼ်ႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်းၶဝ်ၵေႃႈမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၺႃးပၢႆၵွင်ႈၸီႉၸမ်ႈႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတီႈလိၼ်ၶဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။

  1. ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး
  2. ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၸိုင်ႈတႆး
  3. ၸုမ်းသၽႃဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၸိုင်ႈတႆး
  4. ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး
  5. လိၼ်မွၵ်ႇမႂ်ႇ
  6. မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၸိုင်ႈထႆး
  7. တုမ်းတူၼ်ႈတႆး
  8. မူႇၸုမ်းတႆးယၢၼ်မိူင်း မိူင်းမလေးသျႃး
  9. လုမ်းယွင်ႁူၺ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း
  10. ၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး (လႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး)
  11. ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆတႆးလႅင်း
  12. ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆၵေႃႇဝၼ်း
  13. ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵွင်းမုင်ႈမိူင်း
  14. ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆလမ်
  15. ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လွႆသၢမ်သိပ်း
  16. ၵေႃႇမတီႇပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵုင်းၵျေႃႇ
  17. ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး-

–      ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုၼ်ႁူဝ်ယၢၼ်ႈ (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈၼႃးလႃႉ     (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈဝူဝ်းလူင်     (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပုၼ်း   (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်     (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼႃး      (ဢိူင်ႇႁူဝ်ယၢၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈၵဵင်းၶမ်း      (ဢိူင်ႇၵဵင်းၶမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

–      ဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ်      (ဢိူင်ႇသၢႆးၶၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်)

ၶဝ်ႈတူၺ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉမိူဝ်ႈပီ 1998 ၼၼ်ႉလႆႈတီႈၼႆႈၶႃႈ

ၵူၼ်းႁၢမ်းသုၼ်ႇ

ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်

ၸၢႆးလႅင်း                       +66 86-188-9827 (မၢၼ်ႈ၊ ဢင်းၵိတ်း)

ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း               +66 81-603-6655 (ထႆး၊ ဢင်းၵိတ်း)

ၸၢႆးႁေႃသႅင်                    +66 94-728-6696 (တႆး၊ ဢင်းၵိတ်း)

ပေႃႈထဝ်ႈလႃႉ     (ၵူၼ်းႁူႉႁၼ်ၸွမ်းပိူင်ပဵၼ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ)   +66 82-182-7093/ +93-189-4494   (တႆး)

Briefers:

English Thai Shan

PDF files:

English Thai Shan Burmese

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ