ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉလႆႈ ထုၵ်ႇသိုၵ်:မၢၼ်ႈတိၺွပ်း ပေႃႉထုပ်ႉသေတဵၵ်းႁွင်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းပွၼ်
10/9/2015
ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းတၢင်ႇလိၵ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/10/2015 ထိုင် ၽူႈ ၵွၼ်းတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႄလႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႊ(ယႄး)ၶဝ်သေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇ ပၼ်ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၵေႃႉ လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉ ထုပ်ႉ၊တိၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်သေတဵၵ်းႁွင်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅပ်ႊပိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉမႃး။
ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ႇထိုင်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ“မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/09/2015 ၶၢဝ်းယၢမ်း မွၵ်ႈ 12:00-1:00 pm ၵၢင်ဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 12 လွႆလႅမ်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၵွင် 246 ၼမ်ႉၸၢင်ပေႃႉပေႃႉထုပ်ႉ ထုပ်ႉၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းယဝ်ႉဢဝ်ထူင်သုပ်းႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးသေတဵၵ်းၸႂ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်” ၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၼႆႉဢႃယုလႆႈ 33 ပဵၼ်ၸၢဝ်းၼႃး။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/09/2015 ဝၢႆးမၼ်း ပွၵ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးမႃး ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼၼ်ႉမၼ်းၸၢႆးယင်ႉလိုဝ်ႈၼွၼ်းတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းၶဝ်။ၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 150 ၵေႃႈ မႃးၽႅဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်း ဢၼ်မီးလင်ႁိူၼ်း 48လင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းၽႂ်လႂ်ယဝ်ႉမီးၵမ်ႈဢႄႇၵူၺ်း ၵွပ်ႈဝႃႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းႁႆႈၼႃးၽႂ်မၼ်း။
သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵေႃႈသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းပဵၼ်ၵႆႇ၊ၶူဝ်းၶွင်လႄႈမိတ်ႈၵႂႃႇသွင်မၢၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈမႃးတီႈႁိူၼ်းၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၶဝ်ႁၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းသေပေႃႉထုပ်ႉမၼ်းၸၢႆး။ ဝႆၢးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇယဝ်ႉ ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၵႂႃႇတီႈႁိူၼ်း
ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၶဝ်လႆႈထူပ်းႁၼ်ႁွႆးလိူတ်ႈယၢင်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းတူၵ်း ၼိူဝ်ပိုၼ်ႉတႂ်ႈလၢင်ႈႁိူၼ်းၶဝ်ၼၼ်ႉဝႆႉယူႇယဝ်ႉ။
သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လၢၵ်ႈၸၼ်မၼ်းၸၢႆးဢွၵ်ႇႁိူၼ်းသေဢဝ်မၼ်းၸၢႆးၽၢတ်ႈၵႂႃႇတၢင်းၼႃႈႁိူၼ်းပူႇႁဵင်ၶဝ်။ တီႈၼၼ်ႈၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁၼ်တၢမ်တႃလၢတ်ႈၼႄဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၼေးၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းတႆးၼႆသေဢဝ် တိၼ်ပိတ်ႉလႄႈ ပေႃႉပေႃႉထုပ်ႉထုပ်ႉမၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မတ်ႉမိုဝ်း မၼ်းၸၢႆးပႄလင် ယဝ်ႉဢဝ်ထူင်သုပ်းႁူဝ် မၼ်းၸၢႆးသေတဵၵ်းဢဝ် တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်။
ဝၢႆးၼၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ထူပ်းႁၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၸိူၵ်ႈမတ်ႉသေ ၽၢတ်ႈ ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇၵွင်းယၢဝ်းၵႂႃႇ။ ၽွင်းၼၼ်ႉလႆႈႁၼ်မၼ်းၸၢႆးသႂ်ႇၵူၼ်သိုၵ်းတႆးဝႆႉ။ ထူင်တႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇဢဝ်သုပ်း ႁူဝ်မၼ်းၸၢႆးယဝ်ႉၵူၺ်းၵႃႈၶဝ်ဢဝ်ယၢင်ပလၢတ်ႊတိၵ်ႊႁပ်း/ပိၵ်ႉသူပ်းမၼ်းၸၢႆးဝႆႉ။
ၽႃႈတူင်ႇ (လူင်ႇၵျီႇ) ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းလႄႈသွၵ်းတိၼ်မၼ်းၸၢႆးတႄႉလႆႈႁၼ်ဢဝ်ပႅတ်ႈဝႆႉပႃႈၼႃႈႁိူၼ်းလုင်းႁဵင် ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼုင်ႈဝႆႉသိူဝ်ႈၽၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ဢၼ်ပႃးမိၵ်ႈမၢႆၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA သေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်တႄႉလွမ်ထၢင်ႇဝႃႈလွင်ႈၼႆႉၶႄးၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈမၼ်း ၸၢႆးၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းသိုၵ်းတႆးၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ။
ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႆၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းတၼ်ဢၼ်ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 5 လၵ်း။ၶဝ်ၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႈမိူဝ်ႈၶၢဝ်း 11:00 မူင်းၵၢင် ၶိုၼ်း။ ၵႃႈၼၼ်ႈမီးၸုမ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း Pa-oh National Army (PNA) ၸုမ်းၵိုတ်းယိုဝ်း ၶဝ်ယူႇဝႆႉ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်သေႃးၽၢႆႇၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းပဢူဝ်းတီႈၼၼ်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးလိုဝ်ႈ ယင်ႉၼွၼ်း ၵႃႈၼၼ်ႈ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉပႃးတင်းသိုၵ်းတႆးၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းလႆႈလႄႈၵေႃႉဢၼ်ၶႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်တၢႆ ၼၼ်ႉဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢတ်ႈ ဝႃႈသိုၵ်းတႆးဢၼ်ႁဝ်းတိၺွပ်းလႆႈၼႆႉတေဢဝ်ၵႂႃႇပၼ်တၢမ်ႇမၼ်းပေႃႉထုပ်ႉ မၼ်းတေႃႇပေႃးတၢႆၼႆယဝ်ႉ။
ၽွင်းၸဝ်ႈႁၢၼ်သေႃးၼၢႆႇႁၼ်ငဝ်းလၢႆးႁွႆးၸဵပ်းၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၵေႃႉဢၼ်မီးႁွႆးၸဵပ်းတီႈၼႃႈၽၢၵ်ႇသွင်ႁွႆးၼၼ်ႉမၼ်း မႆႈၸႂ်ဝႃႈၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းလႅပ်ႈဢမ်ႇလွတ်ႈတၢႆၽွင်းယင်ႉလိုဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆသေမၼ်းၶိုၼ်း လၢတ်ႈတီႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ၶဝ်ဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈသူၶဝ်ယူႇတီႈၼႆႈၼႆယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၵ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵႂႃႇ သေ ၵႂႃႇၼွၼ်း ၼႂ်းထိူၼ်ႇယဝ်ႉၶိုၼ်းၼၼ်ႉ။
ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ပႆၵႂႃႇတၢင်းၸၢၼ်းသေမုင်ႈၸူးဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႁၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်း ၼုင်ႈတင်းၶူဝ်းသိုၵ်းတႆး၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႁွင်ႉဢဝ်ၽၢတ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈ ၼွင်ပႃတႅပ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈၼႃႈမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်လိူတ်ႈပဵၼ်ယၢင်လႄႈၸမ်ႉၵႂႃႇသဵင်ႈမူတ်းၼႆယဝ်ႉ။
ပေႃႈမႄႈၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းလုင်းဢုမ်လႄႈပႃႈသႃႇၵေႃႉယူႇတီႈဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းတႄႉမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ဢမ်ႇပဵၼ်ယူႇပဵၼ် ၼွၼ်း ၸွမ်လုၵ်ႈၸၢႆးၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ”ၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းလီမေႃမီး ၼမ်ႉၸႂ် ၸွႆႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ မၼ်းပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထမ်းမတႃး(ယူဝ်းယူဝ်း) ၸိူင်ႉႁဝ်းၶဝ်ၵူၺ်း။ လွင်ႈဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇလႆႈမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸွမ်းၸုမ်းလႂ်ၼႆၼၼ်ႉႁဝ်းႁပ်ႉပၢၵ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ”ၼႆယဝ်ႉ။
ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈဢၼ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၼၼ်ႉမီးၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းလႄႈ သြႃႇ ၸဝ်ႈၼင်ႈဝတ်ႉ/ၵျွင်းၵွင်းယၢဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းတၢင်ႇထိုင်။လိၵ်ႈၼၼ်ႉလႆႈသူင်ႇၸူးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်ပွင် ၸိုင်ႈ၊ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈပလိၵ်ႊ(ယႄး)၊ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈသိုၵ်းၸၼ်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပွၼ်လႄႈ ၸၼ်ႉၸႄႈတွၼ်ႈ လွႆလႅမ်သေယင်းလႆႈသူင်ႇပႃးၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင်ဢၼ်တဵၵ်းႁႂ်ႈၸၢႆးတဵင်းထုၼ်းၵႂႃႇၸွမ်းၼၼ်ႉယူႇ။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉယင်းလႆႈသူင်ႇပႃးလုမ်းၽႄၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းတႆးပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP လႄႈပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD တင်းသွင်ပႃးထႅင်ႈယူႇယဝ်ႉ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈလႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉယင်းပႆႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်ၶိုၼ်းတုမ်ႉတွပ်ႇသင်မႃး။ၵူၺ်းၵႃႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 07/10/2015 ဝႆၢးသူင်ႇလိၵ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉသွင်ဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်လႆႈႁၼ်ၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းလႆႈထုၵ်ႇၵုမ်းၶင် တူဝ်ဝႆႉၼႂ်းလုမ်း ၵုမ်းၶင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။မၼ်းၸၢႆးမီးယူႇၸွမ်း
ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်မွၵ်ႈ 60 ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉၵွင် 12 ၼႂ်းၵႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇၵႃႇလႄႈၵွင်းတၼ်ၼႆယဝ်ႉ။
ဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းဝၢၼ်ႈၸႆၢးတဵင်းထုၼ်းၶဝ်ၼႆႉယူႇၽၢႆႇၸၢၼ်းမိူင်းပွၼ်သေၵႆၵၼ်တင်းမိူင်းပွၼ် 12 လၵ်းလႄႈ ယူႇတၢင်း ႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်းတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်လႄႈၵွင်ႈယိုဝ်းၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေပေႃႉထုပ်ႉ တင်း တင်ႈၸႂ်ယိုဝ်းၵူၼ်း မိူင်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/09/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢၼ်ႈၵွင်းယၢဝ်းလႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃ တႅပ်း ၼႆႉၵႆ ၵၼ်မွၵ်ႈ 14 လၵ်း။ လွင်ႈပိူင် ပဵၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်းၼၼ်ႉၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈ http://shanhumanrights.org/shan/index.php/news-updates/190-2015-09-28-10
-16-38 လႆႈယူႇၶႃႈ။
ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်
ၸႆၢးႁေႃသႅင် +66 (0) 62- 941-9600 (ဢင်းၵိတ်း-တႆး)
ၸႆၢးၶိုၼ်းမႂ်ႇ +66 (0) 94-638-6759 (ဢင်းၵိတ်း-မၢၼ်ႈ)