SHRF

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉ၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇလႄႈၶူင်သၢင်ႈ”ဝၢၼ်ႈၽီ” ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မႆၢ 02/2016 ဝၼ်းထိ 21/04/2016 တင်ႈတႄႇပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢၵ်ႈသၢင်ႈတပ်ႉလႄႈသိုပ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸွမ်းလွႆလႅၼ်လိၼ်ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ-ၶႄႇသေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်း မိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး၊တၢမ်ၼင်ႇဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉ 2016။ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇမိူင်းလင်ၼၼ်ႉယွၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႂ်းၵႄႈတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လႄႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ(ၵူဝ်းၵၢင်ႉ)ပီၵၢႆပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႈ 100,000 လႆႈတႄႇ ပၢႆႈၽေး သိုၵ်းသိူဝ် ၶဝ်ႈၸူးမိူင်း ၶႄႇ မိူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပရူႊဢႃႊရီႊ 2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းပၵ်းတပ်ႉ...

ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ- တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆၸိူဝ်းတေသၢင်ႈ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဝၼ်းထိ 30/03/2015 ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇ-တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်လႄႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆ တၢင်ႇဢၼ်ၸိူဝ်း တေသၢင်ႈ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ မိူဝ်ႈၼႆႉယူႇတီႈၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆးလႆႈၸတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းမႂ်ႇသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်လႄႈၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆၾႆးၾႃႉႁႅင်းၼမ်ႉၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ၊ၵွပ်ႈတိုၵ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၸႅင်ႈလႅင်း ဢမ်ႇႁပ်ႉ ထွမ်ႇဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းတေၺႃးၽေးႁၢႆႉၸႃႉ။ ၽိုၼ်ႁၢႆငၢၼ်း “လီဢွၼ်ၵၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမႄႈၼမ်ႉတူႈ” ၼႆႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတိုၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း (Transparency) ၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆသီႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ (မၢၼ်ႈႁွင်ႉၻူၵ်ႉၻဝတီႇဢမ်ႇ ၼၼ်မျိတ်ႉငႄႇ)။ ႁူမ်ႈပႃး တင်းၽၢႆယႄးယႂႃႇဢၼ်မီးဝႆႉသေၽၢႆမႂ်ႇသီႇဢၼ်ၼႆႉတိုၼ်းတေဢိုတ်းပႅတ်ႈသၢႆမႄႈ ၼမ်ႉတူႈဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးမႄႈၼိုင်ႈၼၼ်ႉၶိုင်ႈၼိုင်ႈ၊တိုၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပိူင်ယူင်ႉသၢင်ႈသတ်းၼမ်ႉ လႄႈ...

ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းၶတ်းၸႂ်သိုဝ်ႉလွင်ႈတဵတ်ႇယဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉၺႃးၵွင်ႉသၢၼ်ႊၶီႈလိၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝၼ်းထိ 03/03/2016 ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးတႆးလႄႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးတိုၼ်းသႄႉသွမ်းလွင်ႈၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်း ၶဝ် ႁႃ တိုဝ်ႉတၢင်းသိုဝ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းထူပ်းၺႃးၵွင်ႉသၢၼ်ႊၶီႈလိၼ်ၶုတ်းၶမ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတဵတ်ႇယဵၼ် တႅၼ်းတီႈ တေႁႃတၢင်းတွပ်ႇသၢႆႈတႅၼ်းမႄးပၼ်ၶိုၼ်းတၢမ်ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ် ၶုတ်းၶမ်းသေမႄးပၼ်ၶိုၼ်း တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးၸိူဝ်းလုၵွႆသုမ်းယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးႁႆးလူင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းၺႃးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းႁိမ်းႁွမ်းလွႆၶမ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်သိပ်းပီ။သၢႆမႄႈၼမ်ႉၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်မႃးၼၼ်ႉၵေႃႈလႆႈထုၵ်ႇဢိုတ်ႇတၼ် လႄႈ ပဵၼ်ၶီႈလိၼ်ၵွင်ႉသၢၼ်ႊသၢႆႊယႃႊၼႆၢႊ (ၵွင်ႉသၢၼ်ႊႁၢႆႉႁႅင်းတႃႇသတ်းလႄႈၵူၼ်း) သေတီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃးမွၵ်ႈ 300 ဢေႊၵႃႊၼႆႉတိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ႉၽုၵ်ႇသွမ်ႈသင်လႆႈယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2014 ၼၼ်ႉၵေႃႈပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ် တုမ်ႉတွပ်ႇ ပၼ်ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈတႅမ်ႈတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၶုတ်းမိူင် ႁႄႈလႄႈပႃႇမႆႉၸၢႆး ဢၢႆႈ ပဝ်းလႆႈၸိ...

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းဝၢၼ်ႈတဢၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆ ပႃးတင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးတဵမ်ၼႂ်းဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢၼ်ႈ 18 January 2016 မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/01/2016 ဝၼ်းလွတ်ႈလႅဝ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ဝၼ်းမိူင်းလွတ်ႈလႅဝ်း တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ လႄႈတႃႈၵုင်ႈယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇပိုတ်းယိုဝ်း ဝၢၼ်ႈၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း လႃႈ သဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသွင်ၵေႃႉၺႃးၶႃႈတၢႆ...

ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇၶႃႈတၢႆ၊ ႁၢႆလၢႆ၊ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တၢႆ၊ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၵၢင် 28 December 2015 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၽိုၼ်ၼႆႉ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ် ပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇ လႆႈၵူၼ်း ၽွင်း ၶဝ်ပိုတ်ႇၼႃႈသိုၵ်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင် တင်ႈတႄႇၸဝ်ႉလိူၼ် ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊ ပိူဝ်ႊ 2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇ လႆႈ ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းႁွမ်တွမ် လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၼႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ...

သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်ဝၢၼ်ႈ တဢၢင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၊တိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ သူင်ႇတၢင်းသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း 22/12/2015 ၽွင်းၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2015 ပူၼ်ႉမႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၾႆးၽဝ်လင်ႁိူၼ်းၸၢဝ်းတဢၢင်း (ပလွင်ႈ) ၸမ်ၶိုင်ႈဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇပိူဝ်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်း သိုၵ်းၸၢဝ်း ၶိူဝ်း။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵေႃႉၼိုင်ႈလႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉသူင်ႇတၢင်းသေထုၵ်ႇၺႃး ယိုဝ်းတႆၢၼႂ်း ပၢင်တိုၵ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 13/11/2015 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 150 လုၵ်ႉမႃးတီႈတပ်ႉၸုမ်းလူင် 88 ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈႁွတ်ႈမႃးတီႈ ဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်းဢၼ်ယူႇတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈမွၵ်ႈ...

ဝၼ်းထိ 20/11/2015 ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလႆၢးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းၼွင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း6,000 ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉ ပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၼႂ်းမိူင်းၼွင်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်/ ၸၢၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09-12/11/2015 ၼၼ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းသုတ်းသၼ်လႄႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈသႄႉ သွမ်း ႁၢဝ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းယူႇ။ လွင်ႈဢဝ်ၵွင်ႈလူင်ယိုဝ်းလႄႈဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်တိုၵ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းၸူးတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၶွၼ်ႈ ၼမ်ၼႂ်း ဝဵင်း မိူင်းၼွင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း6,000  သေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေးလုလႅဝ်၊ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸိူဝ်းၼႆႉမၼ်းတိုၼ်း ပိုတ်ႇတီႈပွင်ႇ ၶေႃႈ ၵႂၢမ်း/ၵႂၢမ်းမႆၢဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်သိုၵ်း (war crime) သေထိုင်တီႈတူင်ႇဝူင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶဝ်တၵ်းလႆႈသႄႉ သွမ်း ႁၢဝ်ႉႁႅင်းလႄႈဢဝ်လိူင်ႈဢဝ်လၢဝ်းပၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူင်းၼွင်ၼႆႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွင်းငမ်းသေမီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသၢမ်တပ်ႉလွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉႁူမ်ႈပႃးတင်းငဝ်ႈငုၼ်း ၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ) 2 ဢၼ်မီးတၢင်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းတူၵ်းဝဵင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။...