SHRF

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 16/10/2018 ၸဝ်ႈၼႃးၵေႃႉၼိုင်ႈၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆႁိမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်ဢၼ် လတ်းၽၢၼ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 1/10/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 6 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃးဢႃယု 34 ဢၼ်ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယတပ်ႉ 504 ဢၼ်ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ပိုၼ်ႉတီႈ ယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁိမ်းႁွမ်းတေႃႈၵႅတ်ႉလႄႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ဢၼ်လတ်းၶၢမ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၶႄႇ။ ၸၢႆးဢၢႆႈထုၼ်း ၸဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ဢၢင်း ဢၼ်ယူႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၵျွၵ်းမႄးႁၢင်ႇၵႆ မွၵ်ႈ 10 လၵ်း ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈသေ ၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 15 ၵေႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတပ်ႉၶမယ 504 ပၵ်းတပ်ႉတီႈသီႇပေႃႉ ဢွၵ်ႇသွၵ်ႈတဝ်ႁိမ်းတၢင်းၶဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈမၼ်း။ ၵွပ်ႈၵူဝ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်းဝၢႆႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းသေၶီႇဢွၵ်ႇၵႂႃႇ။...

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈတႅၼ်းၽွင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဝၼ်းထိ 12/10/2018 ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇၽိူမ်ႉထႅမ်ငိုၼ်းတႃႇၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈတႅၼ်းၽွင်းမွၵ်ႈ 1,000 ၵေႃႉ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ပိူဝ်ႈတႃႇသၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈသေတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဢၼ်သၽႃးၼေႇပျီႇတေႃႇၸင်ႇႁႃၽိူမ်ႉထႅမ်ငိုၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈထႅင်ႈ။ တႅၼ်းၽွင်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢၼ်ၸတ်းတီႈႁူင်းႁေႃၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ပႃးတင်း ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ် (ၸၢႆးတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇ) တႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵေႃႉဢၼ်ဢဝ်လွင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း၊ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈတေၽိူမ်ႉထႅမ်ငိုၼ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆသေ ယုၵ်ႉဢဝ်လွင်ႈမႆႈဢူၵ်းၸႂ်ဢၼ်ၽၢႆတေယႃႉလုၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းၶဵတ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈ မၼ်းပႃးၸွမ်းလွင်ႈလွမ်ၵူဝ်ဝႃႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆတေၵႅၼ်ႇၶႅင်ၵႃႈႁိုဝ် ယွၼ်ႉၽွင်းပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼၼ်ႉ မီးၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယူတ်ႇလူင်းလႄႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁိမ်းႁွမ်းၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ဝႆႉမဝ်မၢင်ၼိူဝ်လွင်ႈမႆႈဢူၵ်းၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/09/2018 ၼၼ်ႉ သၽႃးပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵမ်ႉထႅမ် 501 ၶႅပ်း တႃႇၽိူမ်ႉထႅမ်ငိုၼ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆသၢမ်ႁဵင်လၢၼ်ႉၵျၢပ်ႈပၢႆ (တူၵ်းငိုၼ်းတေႃႇလႃႇမွၵ်ႈသွင်လၢၼ်ႉ)၊ သဵင်သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ပႃးတင်းတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် 12 ၵေႃႉဢၼ်ယူႇၼႂ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းမီး 28 ၶႅပ်းၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉသီႇပေႃႉသၢၼ်ၶတ်းမႃးႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း ၵွပ်ႈဝႃႈၼမ်ႉတေလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တင်းသွင်ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 653 ၵေႃႉ၊ ပိုၼ်ႉတီႈလိၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်းမၢၵ်ႇ ဝၢၼ် 637 ဢေႇၵႃႉ၊ ပိုၼ်ႉတီႈၼႃး 140 ဢေႇၵႃႉလႄႈႁႆႈသူၼ်တီႈလိၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၼပ်ႉလႆႈ ပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉဝႃးၵွင်းမူးလႄႈႁူင်းႁဵၼ်းတင်းမူတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆၼႆႉ လႆႈတႄႇသၢင်ႈမႃးၼႂ်းပီ 2008 ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ လွင်ႈတေသၢင်ႈၽၢႆၼႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇႁႃႁူႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လီလီၼႂ်းပီ 2014 ၵူၺ်း။ ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ“ႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းလႄႈ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်းတႄႉ လွင်ႈဢၼ်သၽႃးၶဝ်တႅပ်းတတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇၸိူင်ႉၼၼ်”။ လွင်ႈယူႇတီႈငဝ်ႈငုၼ်းသေၵုမ်းၵမ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈပၼ်ႁႃ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်သိုၵ်းသိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးထိုင်ႁၢၼ်ႉၼႆႉယဝ်ႉ။ သင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုပ်ႇၵိၼ်ၸိၵ်းတွၵ်ႇၸွၵ်းၼိူဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ဢမ်ႇထွမ်ႇသင်သေသၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇတိၵ်းတိၵ်းၸိုင် ပၼ်ႁႃသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆႉ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမီးဝၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈလႆႈ” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းသၽႃးၼၼ်ႉ ဢူးထုၼ်းၼၢႆႇၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ တွပ်ႇထဵင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတႃႇၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်၊ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 4/10/2018 ၻရူၼ်ႊသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးၵူဝ်ႁႄ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇၻရူၼ်ႊပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၶိုၼ်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွႆလမ်ဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၵဵင်းမႆႇၸိုင်ႈထႆးပွတ်းႁွင်ႇတင်းၵၢၼ်ႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇၶိုၵ်ႉၶမ်ႇဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းထႃးသူႇၸူးမႄႈၼမ်ႉၶူင်းၸမ်တေယဝ်ႉၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွမ်ၵူဝ်ၽေးသိုၵ်းဢၼ်ၸၢင်ႈၶဝ်ႈမႃးၸမ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 16/09/2018 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 293 ပွႆႇၻရူၼ်ႊဢၼ်ၼိုင်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်။ဝၼ်းထိ 23/09/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇၶိုၼ်းပွႆႇၻရူၼ်ႊၶိုၼ်ႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းသၢႆသိုၵ်းၵႃးၸဵတ်းလမ်းဢၼ်ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၶိၼ်ႇလၢႆႇၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇမႃးတီႈပၢင်သဝ်းတပ်ႉၶလယ 249 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈမိူင်းတေႃႉ။ ၻရူၼ်ႊၼၼ်ႉပွႆႇၶိုၼ်ႈၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၵုမ်းၵမ်သေပဵၼ်တပ်ႉဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး 200 ပၢႆၸိူဝ်းပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလွႆလမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လႅၼ်လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉမီးယူႇဝႆႉပႃႈတႂ်ႈမိူင်းထႃးၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်သေပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈ လႄႈသိုၵ်း ဝႃႉ UWSA သိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈပၵ်းဝႆႉၽွင်းပူၼ်ႉမႃးလၢႆပီၼၼ်ႉယဝ်ႉပဵၵ်ႉသမ်ႉ RCSS/SSA ပဵၼ် ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းဝႆႉမိူဝ်ႈပီ 2011 လႄႈပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတူဝ်ႈမိူင်း (NCA) မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉ။ၼႂ်းၶေႃႈလႆႈၸႂ်တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉမီးပႃးဝႆႉဝႃႈပၼ် RCSS/SSA ပၵ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈၼႂ်းမိူင်းထႃး (ႁူဝ်မိူင်းထိုင်တွၼ်ႈတၢင်းတူၵ်းၵေႃႈပႃး) ဝႃႈၼႆသေတႃႉၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇ တွၼ်ႉ ထွၼ်သိုၵ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇသေပွၵ်ႈလႄႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈပဵၼ် ၼမ်ႉပဵၼ် တူဝ်မႃး။ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်သိုၵ်းဝႃႉUWSA ၵေႃႈၶႂၢၵ်ႈတပ်ႉပၵ်းသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႈသေ မိူဝ်ႈလဵဝ်မီးတပ်ႉ ဢွၼ်ႇ တပ်ႉဢိတ်းမွၵ်ႈ 40 ၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၼႂ်းၵႄႈလၵ်းတႅင်ႇပဵင်းလူင်လႄႈၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇလွႆလမ်လႄႈ လွႆတႆးလႅင်း ငဝ်ႈငုၼ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၵိုတ်းတိုၵ်းၸွမ်း RCSS/SSA ယဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈသိုပ်ႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉ တၢင်းမိူင်း ထႃးၵႂႃႇထိုင်ၾင်ႇၶူင်းၶၢမ်ႈၶူင်းၾၢႆႇပုၼ်ႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်သူႇၸူးမိူင်းပၼ်ႇတီႈဢၼ်ငဝ်ႈငုၼ်းၵမ်းၵမ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ 17) ၶဝ်ပၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉၸမ်တေယဝ်ႉသေတေပဵၼ်သဵၼ်ႈ တၢင်းၶိုၵ်ႉၶမ်ႇတႃႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ...

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဝၼ်းထိ 11/9/2018 ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉဢမ်ႇထုၵ်ႇလီဝႆႉမဝ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈၵျွၵ်းမႄးတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၾႆးၾႃႉလႄႈႁႅင်းထၢတ်ႈၵိုတ်း ယိုတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းတၢင်းမႆႈဢူၵ်းၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢဝ်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃးၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၽၢႆ ယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် - ပိူင်လူင်မၼ်းယွၼ်ႉမီးသၢႆငၢႆပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈၽၢႆဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိူင်ႇၶမ်ႉၵိုမ်းၵႅၼ်ႇလႄႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 3/9/2018 ၼၼ်ႉၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ် (ၸၢႆးတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇ) တႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သီႇပေႃႉလႆႈဢဝ်တၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃး၊တိုၵ်းသူၼ်းတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပႅတ်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၵွပ်ႈဝႃႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝပႃးၸဵမ်လွင်ႈၽၢႆၸၢင်ႈတႅၵ်ႇ။ ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ်လႆႈသပ်းၸႅင်ႈၼႄပႃးလၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉ။မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းၼမ်ႉၼွင်းလႄႈပိုၼ်ႉထၢၼ်ၵၢၼ်သိူဝ်ႇပူ (Foundation) တႃႇသၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇလႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ၼႂ်းပီၼႆႉၵေႃႈတႅၼ်ႈၾႃၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမၼ်းဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်သေတႅၵ်ႇယၢႆႈယူတ်ႇတူၵ်းထႅင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉၻွၵ်ႉၻိူဝ်ႇဢူးထုၼ်းၼၢႆႇဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းလွင်ႈမႆႈဢူၵ်းၸႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈတွပ်ႇ ပၼ်ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ်ၼႂ်းသၽႃးၶိုၼ်းဝၼ်းထိ 6/9/2018။မၼ်းယင်းပၢႆဝႃႈတေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၵႂႃႇၼႆသေလၢတ်ႈဝႃႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼၼ်ႉတေၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ်ၽေးသၽႃဝၼမ်ႉၼွင်းဢၼ်တေထူမ်ႈႁိမ်းႁွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ် (ဢေႇ ရႃႇဝတီႇ) တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉပႃးၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 11/9/2018 ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼႂ်းသၽႃး ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် သဵင် တႃႇၽိူမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းတွင်း ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆထႅင်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသင်ဝႃႈၽၢႆတႅၵ်ႇမႃးၸိုင်မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းယႂ်ႇလူင်သင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၽၢႆၼမ်ႉသႂႃႇ(သႂႃႇၶျွင်း) သေၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁၢမ်းႁိူၼ်းယေး 60,000 ပၢႆပဵၼ်ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈယႂ်ႇလူင်ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁူပ်ႉၺႃးမႃး သေပွၵ်ႈ...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 7/9/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၢပ်ႇၶျေႃး၊ ၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽွင်း “ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ” ႁိမ်းႁွမ်းၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ - တိၺွပ်းပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းထိ 23/07/2018 ထိုင်ဝၼ်းထိ 9/8/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႃႈတပ်ႉၵွင်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၶမယ 115၊ 501၊ 504၊ 505 လႄႈ 506 ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ/ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇတၢင်းႁွင်ႇၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမေးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 21 ၵေႃႉႁၢပ်ႇၶျေႃး လႄႈသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်တႃႇၶၢဝ်းတၢင်းႁႃႈဝၼ်း၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉလႄႈ ဢဝ်တိၼ်ပိတ်ႉယွၼ်ႉဢမ်ႇပွင်ႇၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းဝၢႆး တႅၼ်း ၽွင်းပႃႇ တီႇ ႁူဝ်သိူဝ်ၵျွၵ်းမေးၶဝ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈ။လိူဝ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈယိုဝ်းလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ၼႂ်း ဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၶင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 50 ပၢႆပႃးၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းသိုင်ႇၵႂၢႆး/ၶွၵ်ႈၵႂၢႆးတႃႇၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉ တူႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/08/2018 ၼၼ်ႉတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သိပ်းဢဵတ်းၵေႃႉလူင်းၵႂႃႇ ႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၺႃးၽေးယွၼ်ႉၽၢႆၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉလႄႈလႆႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းသဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ၵျိူဝ်ႊမၼီႊ၊ၵျႃႊပၢၼ်ႊလႄႈမိူင်းၶႄႇၶဝ် လူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးၵမ်းၵမ်းလႆႈၾၢင်ႉထိုင်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသိုၵ်းသိူဝ်ယွၼ်ႉ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပၼ်ႁႃသေလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁိမ်း ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၽွင်းသွင်ပီပူၼ်ႉမႃး။မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 2018 ၼၼ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၽၢႆၼၼ်ႉယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းၶီႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈတၢႆ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430၊ 518၊ၶလယ 249၊ 295၊ 296၊ 284 ႁူၵ်းတပ်ႉၵွင်လႄႈပျီႇတုၸိတ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်ႈသွၵ်ႈတဝ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း ႁႃႈၸႄႈဝဵင်း တင်ႈတႄႇၼႂ်းၸဝ်ႉလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2018။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်းသေပေႃႉထုပ်ႉလႄႈမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သွၵ်ႈတဝ် ၶူဝ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈ။လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ...

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဝၼ်းထိ 23/08/2018 ဝၢႆးတႅၼ်းၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ်သိပ်းဢဵတ်းၵေႃႉ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဢိူင်ႇၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 11/08/2018 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် လႆႈသူင်ႇလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်ၵေႃၵမ်ၵၢၼ် (ၵေႃႊမတီႊ) သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း 23 တီႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇမိူဝ်ႈၼႆႉသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉယိုင်ႈထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢၵ်ႇပၢႆ ပႃးၸဵမ်ဢွင်ႈတီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁႆႈၼႃး၊ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ဝတ်ႉဝႃးၵွင်းမူးၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၼႆႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈၸႅင်ႈလႅင်း တင်ႈတႄႇၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းမႃး။ မိူဝ်ႈ 2008 တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းသင်။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၼႂ်းပီ 2014 မႃး ၸင်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေလႆႈၶၢႆႉႁႃတီႈယူႇမႂ်ႇ ၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇတူဝ်လုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းမႃး။ တႄႇၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ၵမ်းၵမ်းလႆႈသူင်ႇလိၵ်ႈသၢၼ်ၶတ်းထိုင်တီႈတႅၼ်းၽွင်းၸႄႈမိူင်းတႆးလႄႈသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမႃး တင်ႈတႄႇပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇထိုင်ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ်ႉယုင်း (NLD) ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ႁၢင်ႈယင်းပႆႇတိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉတိူဝ်ႉၼင်သင်။ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး(ASSR)ႁဝ်းၶႃႈ တိုၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဢၼ်ႁႂ်ႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် ဢၼ်တေယႃႉလုၵွႆပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်၊ ႁႆႈၼႃးလႄႈ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွၵ်ႈမၢၵ်ႇဢူဝ်း၊ မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ မၢၵ်ႇဝၢၼ်ၵၢၼ်ႁႃလဵင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင် တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး လၢတ်ႈဝႃႈ “လူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇထုၵ်ႇလီသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈသၢၼ်ၶတ်းဢမ်ႇႁၼ်လီၸွမ်းၼၼ်ႉ။ မၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၼ်ႁႃယုင်ႈယၢင်ႈထႅင်ႈၵူၺ်း” ဝႃႈၼႆ။ ၽေးသၽႃႇဝယွၼ်ႉၽၢႆၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလၢဝ်းလႆႈလုႁၢႆတၢႆလႄႈ ၶၢႆႉပၢႆႈႁိူၼ်းယေးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်လီၵူဝ်လီၽၢၼ်ႈ တႃႇပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းသၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉတူႈ သင်ဝႃႈၽၢႆတႅၵ်ႇ။ ၵၢၼ်လဵပ်ႈႁဵၼ်းတႃႇသၢင်ႈၽၢႆသေႊပဵၼ်ႊသေႊၼမ်ႉၼွႆႉၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းသူၺ်ႊတိတ်ႉသျ်ၾိူမ်ႊ AF ၶၼ်ႊသၢဝ်ႊ (Swedish firm AF Consult) ၶဝ်ၵေႃႉၶပ်းၶိုင်လႄႈ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်ဝၢင်းဢွၵ်ႇပိူင်ႁၢင်ႈၽၢင် (Design) ၽၢႆယေးယႂႃႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ (ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ) ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႂ်းပီ 2011 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်ၶိုပ်ႈၼႃႈသေပိူၼ်ႈၼႂ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆသီႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ၽၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ မီးယူႇဝႆႉၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမေး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ၶွမ်ႊပၼီႊမိူင်းၶႄႇ၊ သဝိတ်ႊၸိူဝ်ႊလႅၼ်ႊ၊ ၵျူဝ်ႊမၼီႊလႄႈ ၵျႃႇပၢၼ်ႊၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းဝႆႉ။ တွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးၶိူဝ်းသႅင်       ...

ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဝၼ်းထိ 8/8/2018 ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတူင်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉသၢၼ်ၶတ်းၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း11 ၸုမ်း တူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 37 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းသၽႃႇဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း။ ၼၢင်းလႅင်းလႅင်းၵေႃႉဢၼ်ပႃးၼႂ်းၸုမ်းဢွၼ်တူင်ႉၼိုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝႁဝ်းၼႆႉ မီးၵၢၼ်ယႃႉလုၼမ်ၼႃႇ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ်ပီမႃးၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈပိုၼ်ႉတီႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇႁဝ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း ၵွပ်ႈဝႃႈမီးၵၢၼ်ယႃႉၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶိုင်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၽေးၶဵၼ်တေႃႇၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းႁဝ်းထႅင်ႈၵူၺ်း ။ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽၢႆတင်းသဵင်ႈ တၵ်းလႆႈၵိုတ်း ပႅတ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈၼႆႉ ပေႃးမီးၽၢႆယႄးယႂႃႇတီႈၵျွၵ်ႉသီႇ ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) ဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းပီ 2010 ၼၼ်ႉယဝ်ႉသေ ယင်းမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တႃႇသၢင်ႈၽၢႆထႅင်ႈသီႇဢၼ်ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ၊ ဢၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇလႄႈတႃႇထႅင်ႈသၢမ်ဢၼ် ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်းမႄးၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆဢၼ်ၶိုပ်ႈၼႃႈလိူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၽၢႆယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်းမႄး ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၼွၵ်ႈမိူင်းမိူၼ်မိူင်းၶႄႇ၊မိူင်းၵျိူဝ်ႇမၼ်ႇၼီႇ၊သဝိတ်ႉၸိူဝ်ႇလႅၼ်ႇလႄႈၵျႃႇပၢၼ်ၶဝ်ႁူမ်ႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း။ သင်ဝႃႈၽၢႆဢၼ်ၼႆႉ ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉၸိုင် ၼမ်ႉတေလုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 653 ၵေႃႉ၊ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၸွၵ်းမၢၵ်ႇဝၢၼ် 637 ဢေႇၵႃႉ၊တီႈလိၼ်ၼႃး 140 ဢေႇၵႃႉ၊ သူၼ်ႁႆႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉ/ၵျွင်း၊ ၵွင်းမူး၊ ႁူင်းႁဵၼ်း  ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်း။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၾေႇၾေႃႇဝႃႇရီႇပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈမၼ်းဢမ်ႇၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်ၵူၼ်ႇလူင်းတီႈၾင်ႇၵေႃႇသၢင်ႈၼၼ်ႉ။ လွင်ႈၼႆႉလႄႈတင်းလွင်ႈၽေးသၽႃႇဝၽၢႆတႅၵ်ႇဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း ၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈလီၽၢၼ်ႈလီၵူဝ်သင်ဝႃႈၽၢႆၼမ်ႉတူႈတႅၵ်ႇ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၽၢႆၼမ်ႉတူႈဢၼ်ၼိုင်ႈတီႈယႄးယႂႃႇတွၼ်ႈၵၢင် ဢၼ်ၶွမ်ႇပၼီႇၼေႃႇဝူၺ်းၶဝ်လူင်းတိုၼ်းၼၼ်ႉ မီးယူႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈသၢႆဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ႁူမ်ႈၸတ်းပၢင်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉၼၼ်ႉ ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတႆး(Shan State Farmers’ Network) ၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး(Tai Youth Network (TYN) ၸုမ်းဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ (Tai Youth Power...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 19/07/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉလုင်းၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၸၢႆးႁၢၼ်ဝၢၼ်ႈ RCSS ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လုင်းၵၢင်ႉဝၢၼ်ႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430 လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပေႃႉထုပ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းမိူဝ်ႈ ဝၼ်းထိ 27/06/2018 ၼႂ်းဝၢၼ်ႈမူးသိူဝ်းဢိူင်ႇၼွင်လႅင်ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။လုင်း ၵၢင်ႉ ၺႃးမၢပ်ႇၼႄးသႂ်ႇဝႃႈမီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး(RCSS/SSA)။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 26/06/2018 ၶၢဝ်းယၢမ်း 7 မူင်းၵၢင်ၼႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမယ 430 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉတီႈၵွင်းသၢႆး/ ဝေႃးလၶႄး(မိူင်းယၢင်းလႅင်) ပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ (တူၼ်ႈတီး)မွၵ်ႈ 25 ၵေႃႉဢၼ်ၶုၼ် သိုၵ်းလူင် တွင်းလိၼ်းထုတ်ႉဢွၼ်ႁူဝ်လႄႈၸုမ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ 13 ၵေႃႉလုၵ်ႉဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃတႅပ်း ၵႂႃႇၼွၼ်း တီႈ ဝၢၼ်ႈ မူးသိူဝ်းဝၢၼ်ႈတႆးဢၼ် မီးလင်ႁိူၼ်း30 လင်လႄႈမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 100။ ထိုင်မႃးဝၼ်းထိ 27/06/2018 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၶုၼ်သိုၵ်းလူင်တွင်းလိၼ်းထုတ်ႉလႆႈၸတ်းၵူၼ်းသိုၵ်းႁူၵ်း ၵေႃႉ (သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 2 လႄႈသိုၵ်းပျီႇတုၸိတ်ႉ 4 ၵေႃႉ) ၵႂႃႇၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်တီႈႁိူၼ်းၼၢင်းၸၢမ်သေတွင်ႈထၢမ်မၼ်းၼၢင်းယဝ်ႉမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈၽူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းလွႆတႆးလႅင်း။ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉယၢမ်း 11:30 ၸမ်တဵင်ႈၶိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၵႂႃႇၸႅတ်ႈထၢမ်သွၵ်ႈတဝ်ႁိူၼ်းလုင်းၵၢင်ႉတွင်း သေထူပ်းႁၼ်ၵႅတ်ႉသ်မၢၵ်ႇပွႆႇပႃယဝ်ႉမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈလုင်းၵၢင်ႉတွင်းပဵၼ်ၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈ။လုင်းၵၢင်ႉ တွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၸၢႆးငၢၼ်ဝၢၼ်ႈ၊ပဵၼ်လုင်းၵၢင်ႉၵူၺ်းၼႆၵေႃႈဢမ်ႇထွမ်ႇသေပေႃႉထုပ်ႉဢဝ်တိၼ် ပိတ်ႉလုင်းၵၢင်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းယဝ်ႉလၢၵ်ႈလုင်းၵၢင်ႉလူင်းႁိူၼ်းၵႂႃႇဝႃႈတေဢဝ်ၵႂႃႇႁႅမ်တၢႆၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်လုင်းၵၢင်ႉဢွၵ်ႇၵႂႃႇၾၢႆႇတူၵ်းဝၢၼ်ႈ ယၢၼ်ၵႆဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 11/5/2018 ၵၢၼ်ယိုဝ်းၵူၼ်းၶီႇႁိူဝ်းၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸီႈၸႅင်ႈဢွၵ်ႇၼႄဝႃႈႁၢမ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၽႅၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆ ၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 10/4/2018 ၼၼ်ႉႁိူဝ်းဢွၼ်ႇလမ်းၼိုင်ႈလေႇလဵပ်ႈထွင်ၶိုၼ်ႈၸွမ်းမႄႈၼမ်ႉၶူင်းသေၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၸိုဝ်ႈယိုဝ်း၊ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈၸဵပ်းႁၢဝ်ႉႁႅင်းထိုင်တၢႆသေဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 9 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း၊လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ႁိမ်းႁွမ်းဢွင်ႈတီႈၸုမ်းၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈၶႄႇၶဝ်တိုၵ်ႉလူင်းၵူတ်ႇထတ်းပိုၼ်ႉတီႈတႃႇသၢင်ႈၽၢႆလူင်မိူင်းတူၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 9/4/2018 ၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသႃလႃးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၵဝ်ႈၵေႃႉ (ၸၢႆးသီႇၵေႃႉ၊ယိင်းသီႇၵေႃႉလႄႈဢွၼ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ) ဢဝ်တင်းႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈဢွၼ်ႇသေလေႇၵႂႃႇတီႈဢွင်ႈတႅပ်းမႆႉဢၼ် မီး တွၼ်ႈၼိူဝ်ၸွမ်းၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉၶူင်းယဝ်ႉယင်ႉလိုဝ်ႈၼွၼ်းတီႈၼၼ်ႈၶိုၼ်းၼိုင်ႈ။ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်း လႅင်းမႃးၸုမ်းၶဝ်ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ၶီႇႁိူဝ်းလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉမႃး။ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶဝ်ၺႃး ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇယိုဝ်းသႂ်ႇတီႈၾင်ႇၶူင်းၾၢႆႇတၢင်းတူၵ်း တွၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ်ဝၢၼ်ႈသႃလႃး ယၢၼ်ဝၢၼ်ႈသႃလႃးမွၵ်ႈ 6 လၵ်း။ၸၢႆးပေႇတိဢႃယု 42 ၺႃးယိုဝ်းတီႈႁူဝ်ၼဝ်ႇပွင်ႇၽၢတ်ႇတၢင်းလင်၊ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၸၢႆးႁူဝ်လူင် ဢႃယု 9 ၶူပ်ႇၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸၢႆးထုၼ်းငူၺ်ႇၵူၼ်းႁေႃႈႁိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးတီႈမၢၵ်ႇ ၵၢဝ်ႈၾၢႆႇၶႂႃ။ ၵူၼ်းႁေႃႈႁိူဝ်းၵေႃႈၵိုတ်းၸၢၵ်ႈမၼ်းသေပွႆႇႁိူဝ်း လွင်ႈ ၼမ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၢၼ်ႈသႃလႃးသေၸင်ႇႁႃ ၵႃးမႃးဢဝ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇတီႈႁူင်း ယႃမိူင်း တူၼ်။ၸၢႆးပေႇတိတႄႉယွၼ်ႉၸဵပ်းႁၢဝ်ႉ ႁႅင်း...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 23/04/2018 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 73 ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈပဵၼ်လွင်ႈထၢင်ႇၸႅင်ႈဝႃႈၼၢင်းယိင်းမီး ၽေး ၶဵၼ်ၼမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ လွင်ႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတဵၵ်းၵၼ်ႉၸၼ်ထဝ်ႈယိင်းဢႃယု 73 သေဢဝ်မိတ်ႈပၢတ်ႇႁူၼႂ်းမိူင်း ၽျၢၵ်ႈၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/04/2018 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉပဵၼ်လွင်ႈထၢင်ႇၸႅင်ႈၼႄဝႃႈၼၢင်း ယိင်း မီးၽေးၶဵၼ်ၼမ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းၶႂၢၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ယဝ်ႉ။ ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈဢၼ်ယူႇၼႂ်းၵႄႈၵၢင်တႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းတပ်ႉၶဝ်လွမ်ႉ ႁွပ်ႈဝႆႉမီးပႃးၸဵမ်တပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 18၊ၶလရ 329၊ၶလရ 330၊တပ်ႉၵႃး ၵၢပ်ႇလဵၵ်း၊တပ်ႉၵမ်ႉထႅမ်လႄႈတပ်ႉႁူင်းယႃသိုၵ်းမၢႆ 1 ၸိူဝ်းၼႆႉ။ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်း ၸုမ်း မႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်မႃးတင်ႈတႄႇပီ 2012 ယဝ်ႉသေတႃႉယင်းပႆႇမီးၵၢၼ်လူတ်းထွၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇသင်။ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈၼႆႉမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ6,000၊မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းမွၵ်ႈ 1,000 ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉႁွပ်ႈဝဵင်းဝႆႉ။ၵွပ်ႈမီးသိုၵ်းတင်းၼမ်ယူႇဢိူမ်ႈသဝ်းၸမ်ဝႆႉလႄႈၵႆႉၵႆႉပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ပိူင်လူင် မၼ်း ၼၢင်းယိင်းလႆႈလွမ်ၵူဝ်ၵွပ်ႈမီးလွင်ႈၶႂၢင်းပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းတေႃႇသိုၵ်းဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်း။မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ၼၢင်းယိင်းႁိမ်းႁွမ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ် ၼၼ်ႉထုၵ်ႇဢဝ်သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းတီႈတပ်ႉၶဝ်ၼႂ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈသေဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈပၼ်တၢမ်ႇတၢင်း ၽိတ်းသင်မၼ်းထႅင်ႈ။ လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 02/04/2018 ၼႆႉၵေႃႈမီးလွင်ႈတၢင်းလၢႆလၢႆလွင်ႈဢၼ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉႁၢမ်းတၢင်းၽိတ်းထႅင်ႈယူႇ။လွင်ႈတၢင်းမၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းၵၢင်ဝၼ်းသေပဵၼ်တီႈႁိမ်းၸမ်ပၢင်မၢၵ်ႇၵွပ်ႊၾ် လႄႈၸမ်တပ်ႉဢၼ်လုၵ်ႈသိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉၼၼ်ႉၵေႃႉၵၼ်ႉၸၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢႆးပဵၼ်လိူင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လၢႆၸူဝ်ႈမူင်းယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ/ယႄးၶဝ်တိမတ်ႉမၼ်း ႁိမ်းဢွင်ႈ တီႈပဵၼ်ၼၼ်ႉသေမိုဝ်းမၼ်းလႄႈသိူဝ်ႈၶူဝ်းမၼ်းၵေႃႈတိုၵ်ႉၼုၵ်းလိူတ်ႈဝႆႉပႃးတင်းပီႇႁူၵေႃႉၺႃးၵၼ်ႉ ၸၼ်သေတိုၼ်းပဵၼ်လၵ်းထၢၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈယႃႉလုပႅတ်ႈလႆႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႂၢင်းပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းၵူၼ်းသိုၵ်းဢၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉတိုၼ်း...