SHRF

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး (ASSR) ဝၼ်းထိ 15/01/2018 ၵူၼ်းမိူင်းတႆးဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ပၢင်ၵုမ် IFC တူၼ်ႈတီးယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဢမ်ႇယဵၼ်လႄႈမီးလွင်ႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈ ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး(ASSR) သၢၼ်ၶတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၽူႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆႁႅင်းၼမ်ႉဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးမိူဝ်ႈၼႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်း၊ပၢင်ၵုမ်ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇ “ႁုပ်ႈတုမ်” ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶေႃႈမုၼ်းလွင်ႈလူင်းၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်းstrategic environmental assessment (SEA) ပိူဝ်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆ။ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၼႆႉၶွမ်ႊပၼီႊငိုၼ်း ၵွင်တိုၼ်းၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းInternational Finance Corporation (IFC) ၶပ်းၶိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းမႃးတင်ႈတႄႇပီ 2016။ တင်ႈတႄႇၸဵမ်လႂ်မႃးၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆးႁဝ်းလႆႈသၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ်ၵၢၼ်လွင်ႈ လူင်း ၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝၾိင်ႈတိုၼ်း(SEA) ဢၼ်တိုၼ်းပဵၼ်ၼႃႈတိူဝ်ႈ တႃႇပၼ်ႁႅင်း ၵေႃႇသၢင်ႈၽၢႆယႂ်ႇလူင်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၽွၼ်းလီတႃႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼေႇပျီႇတေႃႇလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊ သၢင်ႈ ၽၢႆသေပဵၼ်ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 23/12/2017 ၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးမွၵ်ႈ 1,000 ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတႆးပတ်းပိုၼ်ႉဢွၼ်ၵၼ်သၢၼ်ၶတ်းၶူင်းၵၢၼ်သၢင်ႈၽၢႆၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းပႃးတင်းၽၢႆၼွင်ၾႃတီႈ ၸႄႈ ဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်းယွၼ်ႉႁႅင်းၾႆးမၼ်းတေဢဝ်သူင်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽၢႆၼွင်ၾႃၼႆႉငဝ်းလၢႆးမၼ်းမိူၼ်ၵၼ်တင်းၽၢႆတၢင်ႇဢၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊မီးယူႇဝႆႉၼႂ်းၵႄႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်တီႈဢၼ်မီးၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်တေႃႇသူႈတွၼ်ႈတႃႇသုၼ်ႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း ၼပ်ႉ ႁူဝ်သိပ်းပီ။လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယူႇၾၢႆႇလဵဝ်သေႁႃတၢင်းႁဵတ်းသၢင်ႈၽၢႆၼႂ်းပိုၼ်ႉ တီႈ ဢၼ်မီးပၼ်ႁႃသိုၵ်းသိူဝ်ယုင်ႈယၢင်ႈၽွင်းလၢႆၾၢႆႇႁႃတၢင်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၵုမ်းၵမ်ၶူဝ်း တိုၼ်း...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ12/2017 ဝၼ်းထိ 21/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်၊တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းလႄႈႁၢင်ႈမၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၽွင်းၼႂ်းလိူၼ်ၻီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ 2017 ၼႆႉပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးလွင်ႈၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉၼႆသေတႃႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းတူင်ႉၼိုင်ႁႃတၢင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇယူႇ။လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/12/2017 သေဝၢႆးၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 519 လႄႈၶလရ 278 တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ဝၢၼ်ႈတေႃႉၶွင်လႄႈသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/12/2017 ၼၼ်ႉသမ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ႁႄသေႁႃတၢင်းတေႃႉၶူဝ်းပၢႆႈၵူၺ်းၵႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 ၶိုၼ်းၸိသင်ႇႁႂ်ႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း၊သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇသူၼ်ႁႆႈၼႃး။ ႁူဝ်ယွႆႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်မီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸဵတ်းၵေႃႉသၢမ်ဝၢၼ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈၶမရ 519 လႄႈၶလရ 278 မွၵ်ႈ 100 တဵၵ်းၸႂ်ႉတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 29/11/2017 ဝၢႆးမီးပၢင်ၵုမ်ၸွမ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႂ်းပိုၼ်ႉပိူဝ်ႈတႃႇလိူၵ်ႈႁႃၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇၼႂ်းမိူင်းပဵင်းယဝ်ႉၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းတီႈတပ်ႉၶလရ 43 (ယူႇပႃႈတႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်းသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းပၵ်းငဝ်ႈတပ်ႉဝႆႉတီႈၵဵင်းတုင်) ၶဝ်။ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈတပ်ႉၼၼ်ႉလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းၶဝ်ႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉဝႃႈၽႂ်ၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ (ဢုၵ်ႉၵထ) ၵေႃႈယဝ်ႉတေလႆႈသူင်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းလွင်ႈသိုၵ်းတႆးတူင်ႉၼိုင်ၸွမ်းဝၢၼ်ႈပၼ်ၶဝ်ၶိုတ်းတၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 04/12/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်း 2:30 ၶိုင်ႈသိုၵ်းတႆးလႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 519 မိူင်းတူၼ်မွၵ်ႈ 50 လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တီႈၾၢႆႇႁွင်ႇႁူၺ်ႈၼွတ်ႈယၢၼ်ႁူၺ်ႈၼွတ်ႈမွၵ်ႈၶိုင်ႈလၵ်းၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းပူးဢွၼ်ႇၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉႁိုင်မွၵ်ႈ 30 ၼႃးထီး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉဝၼ်းထိ 05/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၼွတ်ႈႁႃႈၵေႃႉသူင်ႇတၢင်းလႄႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်ပၼ်ၶဝ်ၵႂႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 လၵ်း တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးယၢင်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇယၢင်းၶမ်းမီးၼႂ်းၵႄႈမိူင်းပဵင်းလႄႈမိူင်းပူးဢွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈၵေႃႉၼၼ်ႉ- လုင်းၼၢမ်းသႅင်ဢႃယု 48၊လုင်းၶမ်းႁိူင်းဢႃယု 55၊လုင်းၽူမ်းမဢႃယု 45၊လုင်းၵျွင်းငိုၼ်းဢႃယု 47 လႄႈလုင်းဢၢႆႈၵမ်ႇဢႃယု 45။လုင်းဢၢႆႈၵမ်ႇလႄႈလုင်းၵျွင်းငိုၼ်းလႆႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈၼွတ်ႈၼႆႉပဵၼ်ဝၢၼ်ႈပလွင်ႈမီးႁူဝ်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ 30 လင်သေမီးႁူဝ်ၵူၼ်းပၢၵ်ႇပၢႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းထိ 05/12/2017 ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 မိူင်းသၢတ်ႇၸိသင်ႇႁႂ်ႈလုင်းၼၼ်ႇတႃႇဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵွၵ်ႇ (ၼႃးၵွၵ်ႇယူႇၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်မွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်း) တေႃႉၶူဝ်းသူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်ထိုင်တူင်ႈ လႅင်ႉဢိူင်ႇတႃႈၶႅၵ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 5 လၵ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။လုင်းၼၼ်ႇတႃႇလႆႈတေႃႉၶူဝ်းၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၵ်း 10 ၸွႆႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပွႆႇလုင်းၼၼ်ႇတႃႇတီႈတူင်ႉလႅင်ႉ။ ဝၼ်းထိ 06/12/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇတဵၵ်းႁွင်ႉလုင်းၼေႃႇဢႃယု 40 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်ၵႂႃႇတေႃႉၶွင်သူင်ႇတၢင်းပၼ်ၶဝ်လုၵ်ႉဢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈယၢဝ်ၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶႅၵ်ႇဢိူင်ႇပၢင်ဝၢႆၶၢဝ်းတၢင်း 10 လၵ်းၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈယၢဝ်။မၼ်းလႆႈၼွၼ်းတၢင်းၸွမ်းၶဝ်ၶိုၼ်းၼိုင်ႈသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇ ပွၵ်ႈ ႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ၊ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈဢမ်ႇပၼ်ပၢႆႈသေၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 12/12/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 278 လုၵ်ႉတၢင်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵွၵ်ႇသေၵႂႃႇတီႈဝၢၼ်ႈယၢဝ်။ၽွင်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉမွၵ်ႈ 4 မူင်းၶိုင်ႈထိုင် 5 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ႁႃသိုၵ်းတႆးၵူႈႁိူၼ်း။ၶဝ်ႁၼ်ၺႃးၵွင်ႈသတ်ႉယၢမ်းၵဝ်ႇတီႈႁိူၼ်းလုင်းငိုၼ်းၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်သေၼေးဝႃႈၵွင်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵွင်ႈသိုၵ်းတႆး။ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းၶိုၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈၵွင်ႈၼၼ်ႉပဵၼ်ၵွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ဢၢပ်ႈပၼ်ဝႆႉတႃႇပျီႇတုၸိတ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆသေၸင်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇ။ ထိုင်ၵၢင်ၼႂ်မိူင်းလႅင်းမႃးမွၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း 8 မူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးပၢင်ၵုမ်ၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉတီႈႁိူၼ်းလုင်းငိုၼ်း။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈထၢမ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ “ၸွင်ႇႁၼ်သိုၵ်းတႆး? ၶဝ်ယူႇတီႈလႂ်? ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတွပ်ႇဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇႁၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉဝႃႈၶဝ်ယူႇၵႃႈလႂ်ၼႆသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇဢၼ်မီးသိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃးၼေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈႁဝ်းဢမ်ႇႁူႉဢၼ်ၼၼ်ႉမၼ်းလႅပ်ႈၵႆႁဝ်းၼႃႇၼႆယဝ်ႉ။ၵမ်းၼၼ်ႉၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶိုၼ်းလၢတ်ႈတီႈလုင်းငိုၼ်းဝႃႈပေႃးလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇႁိမ်းဝၢၼ်ႈထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈမႂ်းတေလႆႈၺႃးမတ်ႉ။ ယွၼ်ႉလႆႈငိၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႇလုင်းငိုၼ်းၼၼ်ႉလႄႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်သေၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈဝၢႆးဝၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တေႃႉၶူဝ်းလဵင်းၽႂ်မၼ်းသေပၢႆႈၵႂႃႇၸွမ်းၵႃးသီႇလမ်းထိုင်ဝၢၼ်ႈၽိတ်ႉဢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 7 လၵ်းၼႃႈတၢင်းၸၢၼ်းလႄႈတီႈဝၢၼ်ႈလွၼ်သႆးဢၼ်ၵႆထႅင်ႈမွၵ်ႈ 3 လၵ်းလုၵ်ႉဢဝ်ဝၢၼ်ႈၽိတ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ဝၢၼ်ႈယၢဝ်ၼႆႉယူႇၼႂ်းဢိူင်ႇတႃႈၶႅၵ်းမီးလင်ႁိူၼ်း 17 မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 50 ပၢႆ။ ၽွင်းၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းဝၢႆးဝၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵၼ်ပၢႆႈလႄႈၸင်ႇႁွင်ႉၸၢႆးဝႃႇလိင်ႇတင်းၸၢႆးသုၼၼ်ႇတႃႇသေထၢမ်ဝႃႈ “ၽႂ်ၸႂ်ႉသူပၢႆႈ? သိုၵ်းတႆးႁႃႉဢမ်ႇၼၼ်ႁဝ်းႁႃႉ?” ၼႆ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶိုၼ်းတွပ်ႇဝႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈႁဝ်းပၢႆႈႁင်းၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵမ်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းၸိသင်ႇႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း။သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈပေႃးႁဝ်းႁၼ်ၵႃးသူတေႃႉၶွင်ပၢႆႈထႅင်ႈႁဝ်းတေၺွပ်းတေမတ်ႉၼႆယဝ်ႉ။ဝၢႆးၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယၢဝ်ႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်ဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈၶဝ်။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ 1 လုၵ်ႈယၢၼ်ဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈၼိုင်ႈလၵ်းလႄႈၾင်ဝႆႉတၢင်းဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼႃး ၵွၵ်ႇ 12 လုၵ်ႈ။ယွၼ်ႉၵူဝ်မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇႁႆႈၵႂႃႇသူၼ်၊ၶဝ်ယိုၼ်ႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈႁႂ်ႈမႃးဢဝ်မၢၵ်ႇၾင်လိၼ်ၼၼ်ႉဢွၵ်ႇပၼ်ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းပဵင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းထုင်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်းၼႆႉမီးသိပ်းတပ်ႉၵွင်- မီးတပ်ႉၶလရ 43 (ပၵ်းဝႆႉမိူင်းပဵင်း)၊ၶလရ 246 (ၵုၼ်ႁဵင်)၊ၶလရ 247 (ၼမ်ႉၸၢင်)၊ၶလရ 277 (မိူင်းတူၼ်)၊ၶလရ 278 (လွႆသွင်း/မိူင်းသၢတ်ႇ)၊ၶမရ 333 (မိူင်းသၢတ်ႇ) ၶမရ 360 (မိူင်းပဵင်း)၊ၶမရ 519 (မိူင်းတူၼ်)၊ၶမရ 527 (မိူင်းသၢတ်ႇ) လႄႈၶမရ 528 (မိူင်းပဵင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်းႁွမ်ၶေႃႈမုၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 277 လႄႈ 527 ဢိၵ်ႇတင်းပျီႇတုၸိတ်ႉတိၺွပ်း၊ၵုမ်းၶင်၊ပေႃႉထုပ်ႉလႄႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်လၢႆၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း။ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးၵိုတ်းယိုဝ်းၸွမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းလႄႈၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေပဵၼ်ပႃးၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼႂ်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈတဵင်းသဵင်ႇဢွၼ်ႁူဝ်မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 15/10/2015 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေႇယူင်းပူင်းယႃႉႁႂ်ႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသေပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်လွင်ႈယႃႉလုၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းယိုဝ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၸၢႆးႁေႃသႅင်                          +66: (0)...

ၽိုၼ်တုၵ်းယွၼ်းၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းထိ 28/11/2017 တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃလိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပူင်းၼႂ်းလုမ်းတြႃးၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇတြႃးၽွင်းပူၼ်ႉမႃးသီႇလိူၼ် ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပူတ်းထွၼ်ပႅတ်ႈၶေႃႈမၢပ်ႇၽၢမ်း/ၵၢဝ်ႇႁႃလိူင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵဝ်ႈၵေႃႉပႃးတင်းဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 12 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈၼႂ်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိမတ်ႉမၢပ်ႇၽၢမ်းၼေးတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇလူၺ်ႈဢမ်ႇတြႃးၽွင်းပူၼ်ႉမႃးၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 15 ထိုင်လိူၼ်ဢေႃးၵၢတ်ႉ 4 ယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈၵပ်းၵၢႆႇၸွမ်းသိုၵ်းတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပႅတ်ႇၵေႃႉၺႃးၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႂ်းႁူင်းပလိၵ်ႊ/ယႄးတီႈႁူဝ်ပူင်း၊ၼႂ်းၼၼ်ႉႁူၵ်းၵေႃႉၵူၺ်းဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးတီႈႁူဝ်ပူင်းသေသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃတၢင်းၽိတ်းသႂ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇပေႃးႁတ်းသူႈလိူင်ႈမၼ်းလႄႈဢမ်ႇၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးတေႉတေႉဝႃႈဝႃႈသေႁႃတၢင်းဝႄႈႁူဝ် ၵႄႈတူဝ်ထူင်ႇၸၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း။ ဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 12 ပီ (ၺႃးၺွပ်းယွၼ်ႉပႃးၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ) ၼၼ်ႉၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉသၢမ်ပၢတ်ႈတေႃႇထိုင်ပေႃႈမႄႈပီႈ ၼွင်ႉမႃးယိုၼ်ယၼ်ႁပ်ႉႁွင်းဢဝ်တီႈႁူင်းပလိၵ်ႊႁူဝ်ပူင်း။မၼ်းၸၢႆးလႆႈထုၵ်ႇပွႆႇမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 05/08/2017 ၵူၺ်းၵႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈၵႂႃႇႁၢႆးငၢၼ်းတူဝ်ပၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်သိပ်းပွၵ်ႈပၢႆ လႄႈလႆႈၵႂႃႇလုမ်းတြႃးၸွမ်းပိူၼ်ႈၵူႈမိူဝ်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼႆႉၺႃးတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်းတႃႇႁႃၽူႈၵႄႈတၢင်၊ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၽွင်းယူႇၼႂ်းၶွၵ်ႈဢိၵ်ႇပႃးလွင်ႈပီႈၼွင်ႉၵႂႃႇမႃးသူႇၸႂ်းဢၼ်လုၵ်ႉဢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ၵႂႃႇၸူးႁူင်းသဝ်းတီႈၵုမ်းၶင်ၶဝ်ၼၼ်ႉတေႉတေႉၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈၵႂႃႇမႃးၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈဝၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးၵုမ်းၶင်ဝႆႉၼၼ်ႉၵမ်ႈၼမ်ပၢႆး ယူႇလီ ဢမ်ႇပေႃးတဵမ်ထူၼ်ႈၵွပ်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉၽွင်းၶဝ်ထုၵ်ႇၺွပ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉၺႃးၺွပ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉပၢၵ်ႇသေထူဝ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈႁူဝ်ပူင်းၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 14/07/2017 ၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်သေသွၵ်ႈႁႃပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလိူၵ်ႈၼႃႈသင်၊ မၢပ်ႇၽၢမ်းၼေးဝႃႈၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းတႆးၼႆ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵေႃႉၼႆႉၺႃးၺွပ်းယွၼ်ႉပႃးၶူဝ်းၶွင်မိူၼ်ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ၊ၾူၼ်း၊ၵွင်ႈသတ်ႉယၢမ်းလႄႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈပဵၵ်ႉ သမ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၵၼ်ၵူႈဝၼ်းယူႇၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈယဝ်ႉ။လွင်ႈသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ်(သၢၵ်ႈသေႇ)သေႁႃလိူင်ႈမၢပ်ႇၽၢမ်းသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပေႃး ႁတ်းသူႈလိူင်ႈတွပ်ႇထၢမ်ၼႂ်းလုမ်းတြႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ယွႆႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၶွင်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဝ်ႈၵေႃႉၸိူဝ်းၺႃးမၢပ်ႇၼေးၼၼ်ႉၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ မၢႆၶပ်ႉ ၸိုဝ်ႈ ဢႃယု ဝၢၼ်ႈတီႈၺႃးၺွပ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၺွပ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်လုမ်းတြႃးမိူဝ်ႈလဵဝ် 1 ၸၢႆးဝိၼ်း 12 ဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်း ၶမရ 424 လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးၸွမ်းၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၺႃးမၢပ်ႇၽၢမ်းႁႃလိူင်ႈ သႂ်ႇ၊ၶဝ်ႈလုမ်းတြႃးသိပ်းပွၵ်ႈပၢႆ 2 လုင်းဢေႃးၼႃႉ 40 ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၶူၵ်ႉ ၶလရ 225 ၊ၶလရ 249 ၵွပ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇမႃးလႄႈပႆႇ...

ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၵဵဝ်ႇၵပ်းဢူးၸေႃႇထေးလၢတ်ႈဝႃႈယိုၼ်ႈမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတႆးပၢႆႈၽေး ဝၼ်းထိ 31/10/2017 ဢူးၸေႃႇထေးၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင်လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလၢတ်ႈၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆဢၼ်ဝႃႈသုၼ် ၵၢင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လႄႈလွင်ႈၶိုၼ်းမႄးလီၵၼ်ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၸွႆႈ ထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးဢၼ်ၺႃးၸဝ်ႈတႃႇၼႃႉၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်တတ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉသင်ဝႃႈယိုၼ်ႈ ယွၼ်း တၢင်းၸွႆႈထႅမ်မႃးၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလိူင်ႈၼႆႉၵေႃႇမတီႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး Shan State Refugee Committee (Thai Border) ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇမႃးၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈႁဝ်းၶႃႈမီးလွင်ႈ ထၢင်ႇထိူမ်/ ငမ်းငဝ်းၼႂ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇဝႃႈၸွင်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ယိုၼ်ႈမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ်ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ/သိုဝ်ႈယူဝ်း-ယူဝ်ၶႄး ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶႂ်ႈဢဝ်ၼႃႈဢဝ်တႃတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းသေဢဝ်ႁူမ်ႇငမ်း ႁႄႉပႅတ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်း မၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈယႆၢႉၶၢႆႉပၢႆႈယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၸႄႈမိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်လႄႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း (IDPs) ၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈပၢႆႈ ယွၼ်ႉၽေး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈယႂ်ႇလူင်ၽွင်းပီ 1996-1998 ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူဝ်ၵူၼ်း 300,000 ပၢႆၼႂ်းမိူင်းတႆး လႆႈပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃႈႁႅမ်လႄႈၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ဝၢၼ်ႈၵူၼ်း 1,400 ဝၢၼ်ႈပၢႆၽွင်း ပူၼ်ႉမႃးသၢဝ်းပီၼၼ်ႉ ၵမ်ႈပႃႈၼမ် ယင်းတိုၵ်ႉလႆႈထုၵ်ႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်၊ တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁဵတ်းႁႃၵိၼ်ၵေႃႈ...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 10/2017 ဝၼ်းထိ 21/09/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇပေႃႉထုပ်ႉ၊ၶႃႈႁႅမ်၊တိၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းၽွင်းၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း တင်ႈတႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2017 မႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းၾၢႆႇႁွင်ႇ ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ပူင်း၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ၶႃႈႁႅမ်လႄႈတိၺွပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 31/07/2017 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းထိ 05/08/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလရ 249 လႄႈ ၶမရ 425 ၶဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈတဝ်ဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း၊တႃႇသွင်ဝၢၼ်ႈ မႅၼ်ႈၽွင်းတဵင်ႈၶိုၼ်း။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ5 ၵေႃႉၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ၊တႃႇ 11 ၵေႃႉႁူမ်ႈပႃးဢွၼ်ႇၸၢႆးဢႃယု 16 လုၵ်ႈႁဵၼ်းၺႃးတိမတ်ႉ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 31/07/2017 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ 421 ယိုဝ်းတၢႆ။မိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/09/2017 ၼၼ်ႉထႅင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶမရ 514 တိမတ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီး တၢင်းၽိတ်းသင်သေပေႃႉထုပ်ႉၽူႈမၢႆဝၢၼ်ႈႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ ႁူဝ်ႁုပ်ႈလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်းဢၼ်ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႆႈၵဵပ်း ႁွမ်တွမ်ဝႆႉၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝၼ်းထိ 31/07/2017 ထိုင်ဝၼ်းထိ11/09/2017 ၼၼ်ႉမီးၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းထိ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ် ၸဵပ်းယွၼ်ႉၺႃး ပူၼ်ႉပႅၼ် ဢွင်ႈတီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် ႁႅင်းသိုၵ်း မၢႆတပ်ႉ ပႃႈတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် 31/07/2017 ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၾၢႆႇႁွင်ႇဝၢၼ်ႈၶူဝ်တွင်း၊ဢိူင်ႇပႃၶီး ဢမ်ႇႁူႉ ၶမရ 421 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်း ၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇ သိုၵ်း 7 (ပၵ်းတပ်ႉ တီႈၽၢႆၶုၼ်ႇ) 31/07/2017 ၸၢႆး 1 ၵေႃႉ ၸႅတ်ႈထၢမ်၊ပေႃႉထုပ်ႉ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးပုင်ႇဢိူင်ႇၼႃးပုင်ႇ ဢမ်ႇႁူႉ ၶမရ 425 ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်း ၵမ် ၽႅၼ် ၵၢၼ်ယၼ်ႇ...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 09/2017 ဝၼ်းထိ 14/09/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်၊ ၵွင်ႈယိုဝ်းၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 300 တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄပၢႆႈ ၽေးၼႂ်းမိူင်းယႆၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်ၵေႃႉၺႃးၺွပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းထိႉ 10/09/2017 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမရ တပ်ႉ(325) ဢၼ် ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ မိူင်းယႆ တင်းၸုမ်းပီႇတုၸိတ်ႉၼမ်ႉပွင်ႈ (18) ၵေႃႉႁူမ်ႈၵၼ်မွၵ်ႈ (57) ၵေႃႉဢွၼ် ၵၼ်ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢိူင်ႇပႃႇၵၢင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆၵႂႃႇတၢင်းႁွင်ႇဝၢၼ်ႈသေ ၵႂႃႇၾႃႇၺႃးမၢၵ်ႇၾၢႆႇ ႁွင်ႇဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ၼၼ်ႉယဝ်ႉယိုဝ်းၵွင်ႈၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ ၽွင်းလႆႈယိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇၵွင်ႈတႅၵ်ႇၸွမ်းလွႆၼၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလွႆယွႆး ဢၼ်မီး (50)လင်ႁိူၼ်း ႁူဝ် ၵူၼ်း (300) ၼၼ်ႉတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ၵူဝ်ႁႄသေပၢႆႈၽေး ၵႂႃႇၸွမ်းၵႃး (ရူတ်ႊ) 3 လမ်း ပႃးတင်းထေႃႈ (ထေႃႇ လႃႇၵျီႇ)။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႇမွၵ်ႈ (100) ပၢႆႈၵႂႃႇယင်ႉဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပူၵ်ႇ (ဝၢၼ်ႈတႆး...

PDF Files:

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးမၢႆ 08/2017 ဝၼ်းထိ 30/08/2017 ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပႆႇယဵၼ်တေတတ်းပႅတ်ႈလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးယူႇၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် ႁူဝ်ႁုပ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်မီးပၢင်သဝ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း 6 တီႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး-ထႆးသေမီးႁူဝ်ၵူၼ်း 6,200 ပၢႆ (ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဝႆႉသႅၼ်းၸုမ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႂ်းမိူင်း Internally displaced persons or IDPs) ၵွပ်ႈဝႃႈလႆႈ ပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်းဝႆႉၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ၾၢႆႇမိူင်းတႆး) ၼႂ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေးၼႆႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႂ် 70% ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉမီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 18 ပီယဝ်ႉ။ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်း သိူဝ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၵၢင်ၽွင်း 1996-1998 ဢၼ်ႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 300,000 ပၢႆလႆႈၺႃးပၢႆၵွင်ႈၸိ ၸမ်ႈ ပႃႈၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်သေတဵၵ်းလိုပ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈ၊ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၺႃးသိုၵ်း မၢၼ်ႈပေႃႉထုပ်ႉ၊ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶႃႈတၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးပၢႆႈၽေးၼႆႉဢမ်ႇလႆႈထုၵ်ႇႁပ်ႉႁွင်း/မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးလႄႈဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉ တၢင်းၸွႆႈ ထႅမ်မိူၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ယၢင်း၊ယၢင်းလႅင်၊လႄႈမွၼ်း၊ၵွပ်ႈၼၼ်ၵႃႈလႆႈပိုင်ႈဢိင်ယူႇသဝ်း ၸွမ်း လႅၼ်...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆးၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 7/2017 ဝၼ်းထိ 04/08/2017 သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိၺွပ်းလၢႆတီႈ၊ ပေႃႉထုပ်ႉ၊ ဢဝ်ႁၢႆလၢႆ ယွၼ်ႉၵႂၢမ်းသင်ႇပႃႈၼိူဝ် ၼႂ်းႁူဝ်ပူင်းဝၢႆးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်း RCSS/SSA ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယဝ်ႉ ၽွင်းၵၢင်လိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ 16-30/07/2017 ၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ တီႈဢေႇသုတ်းဢမ်ႇယွမ်း ပႅတ်ႇ တပ်ႉၵွင် သွၵ်ႈတဝ်လတ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသၢမ်ဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ တိမတ်ႉလႄႈ ပေႃႉထုပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းၼမ် ပိူဝ်ႈပၼ်တၢမ်ႇယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/တပ်ႉသိုၵ်း ၸိုင်ႈ တႆး RCSS/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ...

ၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး မၢႆ 6/2017ဝၼ်းထိ 11/07/2017လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ပူၼ်ႉမႃးပႆႇႁိုင်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်ၸွမ်းပၢႆးယူႇလီယွၼ်ႉလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၽိူမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမ တၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်ၼႂ်းပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႉမသီႇပေႃႉၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်လႅပ်ႈတေလၢမ်းၽေႈ၊ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈငဝ်းလၢႆးဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉတေႁိုင်တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလႂ်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသိပ်းၵေႃႉ (ၸၢႆးပႅတ်ႇယိင်းသွင်) ၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁႃႈဝၢၼ်ႈလႆႈၵူတ်ႇၸႅတ်ႈထတ်းႁၼ်ၺႃးတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) တီႈႁူင်းယႃသီႇပေႃႉ၊ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၼႂ်းပီ 2015။ၼႂ်းၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၶိုင်ႈၼိုင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼႃး ၵုၼ်ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ထၢင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်တီႈဢၼ်ၶုတ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2004 သေၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶႂၢၵ်ႈၶုတ်းမႃး ႁၢဝ်ႉႁႅင်း ၼႂ်းပီ 2014။ လွင်ႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၼႆႉၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈယွၼ်ႉၶီႈၽုၼ်ႇမုၵ်ႉဢၼ်ၶုတ်း၊တီႈၵဵပ်းသိမ်းလႄႈတေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ပႃးၸဵမ်ဢၢႆၵႂၢၼ်းတီႈၵွင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ဝႆႉႁိမ်းဢွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ်လၢတ်ႈဝႃႈလႆႈ သုတ်ႇ“ဢၢႆမဵၼ်လိပ်းမဵၼ်ၶဵဝ်”ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈၵွင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉၵူႈၶိုၼ်းဝၼ်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလႆႈၵူတ်ႇထတ်းမႅၼ်ႈၺႃးတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်းၼၼ်ႉတၢမ်ၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ- ၶပ်ႉမၢႆ ဢႃယု ၸၢႆး/ယိင်း ဝၢၼ်ႈ ပီၵူတ်ႇၸႅတ်ႈ ႁူဝ်ယွႆႈ 1 45 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ်ၼွႆႉ 2017 2 30 ယိင်း ၼႃးၵုၼ် 2017 ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႉႁႅင်းသေ တိုၵ်ႉ ယူတ်းယႃတူဝ် ယူႇတီႈ ႁူင်းယႃ သီႇ ပေႃႉ၊ မၼ်းၼၢင်း မီးလုၵ်ႈလၢင်း 3 ၵေႃႉ 3 23 ၸၢႆး ဝၢၼ်ႈလူင် ၼမ်ႉမ 2016 4 15 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ် 2016 5 41 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ် 2015 6 70 ၸၢႆး ၼႃးၵုၼ် 2015 မေးမၼ်းၸင်ႇႁႃတၢႆ မိူဝ်ႈ 2 လိူၼ် ပူၼ်ႉမႃးၵူၺ်း ယွၼ်ႉဢႆႁၢဝ်ႉႁႅင်း။ လႅပ်ႈ တေၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ပႃး 7 58 ၸၢႆး ပႃတႅပ်း 2015 8 51 ၸၢႆး ၼွင်ၼုၺ်း 2015 9 43 ၸၢႆး ၼွင်ၼုၺ်း 2015 10 55 ယိင်း ၼႃးၵုၼ် 2013 ဝၢႆးလႆႈၵူတ်ႇၺႃးတၢင်းပဵၼ်ယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းလႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇ တၢင်ႇ တီႈသေ ဢမ်ႇသိုပ်ႇယူႇတီႈ ၼႃးၵုၼ် ယဝ်ႉ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼႃးၵုၼ် ၵေႃႉဢၼ်ဢႃယုလႆႈ 70 ပီၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ မၼ်းလႆႈၵူတ်ႇၸႅတ်ႈထူပ်း ၺႃး လွင်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်း (TB) ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2015။ လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈမၼ်းထူပ်းၺႃး တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်းတေႉတေႉ။ မၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးဢွၼ်ႇသေမီးဝႆႉသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လႄႈ သူၼ် မွၵ်ႇၸီႇလီႇ (မႆႉၶီႈလဵၵ်း)။ မိူဝ်ႈပႆႇၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ပွတ်ႇမႅင်းၼၼ်ႉတႄႉ ၼိုင်ႈပီႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းသူၼ် သေ မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ 300,000 ၵျၢပ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵွပ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈလူမ်းဢမ်ႇၸိုၼ်ႈသႂ်ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၵွပ်ႈမီးဢၢႆ မဵၼ်လိပ်း...